ستاره صبح-
دامن زدن به بی‌اعتمادی جهانی به آمریکا، تخریب مناسبات داخلی، ایجاد شکاف و دوقطبی سازی جامعه آمریکا میراثی است که دونالد ترامپ برای جانشین دموکرات خود بر جای گذاشته است. به گزارش ایرنا، دونالد ترامپ چهل و پنجمین رئیس‌جمهوری آمریکا در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری شکست خورد. این سخت‌ترین شکست یک رئیس‌جمهوری مستقر در تاریخ آمریکا بود، شکستی که حتی خود ترامپ تصورش را نمی‌کرد. اتفاقی که در ۱۰۰ سال اخیر فقط ۵ بار سابقه داشته است. ترامپ نجمین رئیس‌جمهوری است که نتوانسته در یک قرن اخیر برای بار دوم قدرت را در آمریکا در دست بگیرد.
چرا شکست خورد؟
در تحلیل چرایی شکست دونالد ترامپ عوامل متعددی نقش داشته‌اند. گذشته از اینکه سیاست‌های یک‌جانبه و قلدرمآبانه وی همانند بومرنگی به خود وی بازگشت، نمی‌توان نقش ویروس کرونا را در شکست ترامپ نادیده گرفت کما اینکه بسیاری از تحلیلگران در ماه‌های اخیر رقیب اصلی ترامپ را نه بایدن بلکه کرونا عنوان می‌کردند. درواقع عملکرد ترامپ در مقابله با کرونا را می‌توان بزرگ‌ترین دلیل شکست او دانست، تأثیر این بیماری همه‌گیر بر اقتصاد آمریکا که باعث از بین رفتن بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک‌شده بود و از سوی دیگر برخورد ترامپ و دولتش با این بحران بسیاری از مردم آمریکا را آشفته کرده بود. یکی دیگر از دلایل شکست ترامپ دیدگاه‌های نژادپرستانه و سخنان او در مورد رنگین‌پوستان و مهاجران بود این موضوع دلیل از دست دادن بخش زیادی از آرای این گروه بزرگ در جامعه متکثر آمریکا شد. ترامپ در گفتار و عمل تلاش کرد جامعه آمریکا را دوقطبی کند شیوه‌ای که باعث پیروزی او در مقابل هیلاری کلینتون شده بود اما این رویکرد در این دوره نتیجه عکس داد. ترامپ به سنت‌ها و ارزش‌های اجتماعی و سیاسی آمریکا پایبند نبود بسیاری از تحلیلگران او را سیاستمداری ضد سیستم نامیده‌اند این عملکرد در درازمدت باعث رویگردانی اعضای حزب جمهوری‌خواه از او شد. رویکرد و اقدامات ترامپ در حوزه سیاست خارجی هم دستاورد قابل‌اعتنایی برای آمریکا نداشت. شکست در مذاکره با کره شمالی، آغاز جنگ تجاری با چین و حتی اروپا و از همه مهم‌تر خروج از توافق هسته‌ای با ایران با وعده رسیدن به توافقی جدید همگی جزو شکست‌های ترامپ در عرصه سیاست خارجی بود. ترامپ برای جلوگیری از رفع تحریم تسلیحاتی ایران عملاً با شرکای اروپایی خود وارد تقابل شد و درنهایت نیز نتوانست کاری از پیش ببرد. تقابل ترامپ با رسانه‌ها و جنگ او با این بخش مهم از منبع قدرت در آمریکا یکی دیگر از عوامل شکست او بود.
میراث چهارساله ترامپ
اما اقدامات ترامپ در چهار سال گذشته میراثی خطرناک برای جو بایدن از حزب دموکرات برجا گذاشته است. دولت ترامپ فقط در یک دوره با اظهارات جنجالی، اقدامات پوپولیستی، نقض توافق‌نامه‌ها میراثی شوم بر جا گذاشت. ریاست جمهوری ترامپ ترکیبی از افراط، اطلاعات غلط، نظریه‌های توطئه، خشونت کلامی و نمادین بود. در عرصه داخلی میراث ترامپ برای آمریکا تحقیر دموکراسی بود، همان‌گونه که در میانه انتخابات نظام انتخاباتی در آمریکا را متهم به تقلب و فساد کرد، درعین‌حال ادعای پیروزی در انتخابات را مطرح کرد و سپس خواستار توقف شمارش آراء شد. همین موضوع نشان‌دهنده تناقض رفتاری ترامپ است، چراکه اگر خود پیروز می‌شد، هیچ‌گاه اتهام فساد را به سیستم انتخاباتی آمریکا مطرح نمی‌کرد، از سوی دیگر اگر نظام انتخاباتی فاسد است، ادعای پیروزی ترامپ نیز منتفی می‌شود. از ممنوعیت ورود مسلمانان تا جدایی کودکان از والدین مهاجر در مرز مکزیک، از حمایت کاملاً پنهان از برتری‌طلبان خشن سفیدپوست تا استفاده ابزاری از مرگ جورج فلوید برای پیشبرد یک برنامه تفرقه‌افکنانه، میراث بسیار سنگین ترامپ در داخل آمریکا است. اما در سیاست خارجی ترامپ با یک‌جانبه‌گرایی اعتماد جهانی به آمریکا را به‌شدت مخدوش کرده است. ترامپ به‌دوراز نزاکت بین‌المللی از پیمان‌ها و نهادهای بین‌المللی مانند سازمان بهداشت جهانی، معاهده پاریس، پیمان ترانس پاسیفیک و… خارج شد و آن‌ها را تضعیف کرد. اما جو بایدن اصلاح بخشی از اقدامات ترامپ را باید در اولویت قرار دهد.
مسیر ناهموار بایدن
یکی از مهم‌ترین چالش‌های بایدن بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران است که ترامپ تمام تلاش خود را برای نابودی آن کرد. یکی از اعضای سابق تیم سیاست خارجی جو بایدن به خبرنگار پایگاه اینترنتی واکس در حوزه امنیت ملی گفته است که موضوع ایران یکی از اولویت‌های اولیه دولت جو بایدن خواهد بود. به گفته او آمریکا با جو بایدن در گام نخست از اجرای متقابل برجام از طرف ایران و آمریکا استقبال خواهد کرد. جو بایدن همچنین اعلام کرده است یکی از اولین کارهایی که به‌عنوان چهل و ششمین رئیس‌جمهوری آمریکا خواهد کرد بازگشت به این توافق خواهد بود. دونالد ترامپ در اوج بیماری کرونا از سازمان جهانی بهداشت خارج شد بایدن وعده داده است که آمریکا به سازمان جهانی بهداشت بازخواهد گشت. با توجه به همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ این تصمیم در روزهای اولیه زمامداری جو بایدن اعلام می‌شود. معاون پیشین باراک اوباما، گفته است که آمریکا باوجود همه مشکلات و کمبودهای سازمان جهانی بهداشت به این نهاد وابسته به سازمان ملل متحد بازمی‌گردد. روابط واشنگتن با بسیاری از متحدان ایالات‌متحده در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ آسیب‌دیده است. به‌عنوان‌مثال آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در سال ۲۰۱۸ میلادی گفت که «ما دیگر نمی‌توانیم برای حفظ نظم جهانی به قدرت آمریکا تکیه کنیم.» یکی از اهداف اصلی جو بایدن در عرصه سیاست خارجی بازسازی اعتماد متحدان سنتی آمریکا خواهد بود. دونالد ترامپ طی چهار سال گذشته در جریان سه نشست با کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی مذاکره کرد؛ هرچند این گفت‌وگوها دستاورد ملموسی برای واشنگتن به دنبال نداشت. جو بایدن با شرایطی کاملاً متفاوت از چهار سال پیش درزمینه تلاش‌ها برای خلع سلاح هسته‌ای کره شمالی روبرو خواهد شد. یکی از مشاوران پیشین جو بایدن گفته است که نامزد دموکرات‌ها اشتباهات دونالد ترامپ را در برابر کره شمالی تکرار نخواهد کرد.
دیدگاه تحلیلگران
دکتر اسفندیار خدایی، دانش‌آموخته دکترای مطالعات جهان در گفت‌وگو با خبرنگار ستاره صبح، بابیان اینکه «ساختار دموکراتیک آمریکا اجازه نداد ترامپ هیتلر شود» به مقایسه ترامپ و هیتلر پرداخت و خاطرنشان کرد: «ترامپ تمام مشخصه‌های هیتلر شدن ازجمله کیش شخصیت، میلیشیا و شبه‌نظامیان مسلح، وجهه‌ی کاریزماتیک، تسلط بر یک حزب فراگیر، تکیه‌بر پوپولیسم، تسلط بر حکومت از طریق رأی، تسلط بر رسانه‌ها با توانمندی‌های فردی و... را داشت. از طرفی آنچه هیتلر کرد، ترامپ هم کرد؛ ازجمله اینکه هیتلر با تکیه‌بر موج تحقیرشدگی ناشی از جنگ جهانی اول و وعده‌ی بازگشت عظمت به آلمان در انتخابات پیروز شد، ترامپ هم با بهره‌گیری از تحقیرشدگی در برابر اقتصاد فزاینده‌ی چین و تنزل جایگاه جهانی آمریکا به پیروزی رسید؛ هیتلر با وعده‌ی اقتصادی برتر و ایجاد اشتغال برای کارگران و بیچارگان آن‌ها را مفتون خود کرد، ترامپ نیز با چنین وعده‌هایی دل بسیاری از کارگران معادن زغال‌سنگ و کشاورزان و طبقات محروم آمریکا را ربود؛ هیتلر از بسیاری کنوانسیون‌های بین‌المللی خارج شد و سعی کرد با قلدری قدرت آلمان را برجهان دیکته کند، ترامپ نیز چنین کرد؛ هیتلر با عزل و نصب‌های پی‌درپی تمام منصب‌های قضایی و اجرایی و تقنینی و نظامی و امنیتی را در اختیار وابستگان گوش‌به‌فرمان خود گذاشت، ترامپ نیز در آمریکا چنین می‌کرد؛ و بالاخره اینکه هیتلر با ترفندهای فوق توانست در تمدید حکومت خود بر آلمان و تبدیل آن به حکومت مستبدانه موفق شود و ترامپ نیز در این مسیر گام برمی‌داشت.» همچنین سعید عصری نوروزی، کارشناس ارشد جامعه‌شناسی در گفت و گو با ستاره صبح با اشاره به برخی اقدامات مثبتِ اقتصادی ترامپ از قبیل رشد اقتصاد، اشتغال‌زایی چند میلیون نفری، ثبت پایین‌ترین میزان بیکاری، بازگشت نیروهای کار، جبران کسری بودجه و... گفت: «اقدامات او مانند سیاست تحمل صفر در برابر مهاجران و اعمال محدودیت‌ها برای مسلمانان، افزایش تبعیض نژادی و کشته شدن جرج فلوید سیاه‌پوست به دست پلیس و حمایت ترامپ از عوامل آن و اعتراض‌های سراسریِ ممتد و متعدد در پی وقوع این حادثه، عدم رعایت اخلاق، آداب معاشرت و رفتار اجتماعی حرفه‌ای در امور داخلی و سیاست خارجی، کاهش بودجه آموزش و بهداشت، مدیریت و مقابله ضعیف در برابر ویروس کرونا و قرار گرفتن آمریکا در رتبه نخست مبتلایان این بیماری، برخورد پرخاشگرانه و تخریب رسانه‌ها، خارج شدن از معاهدات و عدم‌حمایت از نهادهای بین‌المللی موجب غلبه فرهنگ بر اقتصاد در جامعه آمریکا گردید و مردم آمریکا او را فاقد صلاحیت برای حکمرانی بر ایالات‌متحده دانستند.»