ستاره صبح-
بسیاری از شخصیت‌ها برای رئیس‌جمهور منتخب «جو بایدن» یکسان هستند، اما زمانی که صحبت از بازگشت به توافق هسته‌ای 2015 می‌شود صحنه با حضور مذاکره‌کنندگان کهنه‌کار بسیار واضح‌تر می‌گردد. «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا، در طول چهار سال ریاست جمهوری خود تلاش کرد تا موفقیت دیپلماتیک «باراک اوباما» دررسیدن به معاهده چندملیتی 1+5 را به نفع آنچه ترامپ کمپین فشار حداکثر علیه ایران می‌نامید، نابود کند. با توجه به فعالیت ترامپ در روز آخر، اتهامات، تهدیدها و تحریم‌های بیشتر وی و وزیر خارجه «مایک پمپئو» علیه ایران و تصمیم این کشور برای تقویت غنی‌سازی اورانیوم و توقیف یک نفت‌کش کره جنوبی، همه و همه به زنده نگه‌داشتن نگرانی‌ها در مورد درگیری‌های منطقه‌ای کمک می‌کند. ایران روز جمعه مانورهایی را انجام داد و با شلیک موشک‌های بالستیک و مورد هدف قرار دادن هواپیماهای بدون سرنشین فشارها را بر رئیس‌جمهور آمریكا در موردتوافق هسته‌ای بیشتر كرد، حتی قبل از شورش کاپیتول (محل کنگره آمریکا) در این ماه، آشفتگی‌های جاری چون بحران عالم‌گیر کوید-19 مرگ‌ومیرهای ناشی از آن و بیکاری گسترده در کشور موقعیت ایالات‌متحده در سطح بین‌المللی، ازجمله در موضع هسته‌ای ایران و خاورمیانه را تضعیف کرده بود. بایدن و تیمش ناچارا با متحدان و دشمنان خود درگیر خواهند شد و این‌که ایالات‌متحده چقدر می‌تواند در مورد مسئله هسته‌ای ایران یا هرگونه نگرانی خارجی دیگر کار کند و آیا تعهدات ترامپ توسط جانشین وی لغو خواهد شد، موضوعی است که هفته‌های آینده شاهد پاسخ به آن‌ها خواهیم بود. «وندی شرمن» انتخاب بایدن برای معاون وزیر امور خارجه در مصاحبه با یک برنامه خبری بوستون ماه گذشته قبل از نامزدی خود به این سمت مشکلات را تأیید کرده بود؛ اما «بایدن» هم با فشار دموکرات‌ها و هم مخالفان جمهوری‌خواه در توافق ایران روبرو است. آن‌ها نمی خواهند ایالات‌متحده اهرم تحریم‌ها را تا زمانی که ایران در خصوص مسائل متعددی مورد اعتراض اسرائیل، همسایگان عرب سنی و خود این کشور قرار دارد، به دور بیندازد. این مسائل شامل موشک‌های بالستیک ایران و مداخله اساسی و طولانی‌مدت در سوریه، یمن، لبنان و عراق است. «بایدن» قول می‌دهد تا با همه این‌ها نیز کنار بیاید. ولی نصر مشاور اوباما در امور افغانستان مدعی شده: ایران بعدازآن که ترامپ، در سال 2018 ایالات‌متحده را از توافق 1+5 خارج و تحریم‌های شدیدی را علیه این کشور وضع نمود، ضعیف شده است همان‌طور که آمریکای به ارث رسیده به بایدن نیز در وضعیت ضعیف و ناگواری قرار دارد. متحدان اروپایی ایالات‌متحده نیز برای پرهیز از بازگشت ترامپ یا ترامپیسم مشتاق خواهند بود تا حتی‌الامکان به بایدن در مذاکرات جدید با ایران کمک کنند. بایدن علاوه بر برگزیدن شرمن برای حضور در دولت خود، ویلیام برنز را که رهبر مذاکرات اولیه با ایران در عمان بود، به‌عنوان مدیر CIA فراخوانده است. وی در میان مذاکره‌کنندگان ایران، آنتونی بلینکن و جیک سالیوان را نیز به ترتیب به‌عنوان وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی خود انتخاب کرده است. هنوز مشخص نیست که بایدن، شرمن را به‌عنوان مدیر اصلی مذاکرات خود با ایران بکار می‌گیرد، یا شخص دیگری. شرمن همچنین در مذاکرات ایالات‌متحده با کره شمالی نقش مهمی داشته است. تکرار تهدید ضمنی آمریکا در زمان اوباما برای اقدام نظامی علیه ایران در صورت حرکت به سمت یک برنامه سلاح هسته‌ای، با توجه به بحران‌های داخلی ایالات‌متحده دیگر مانند پنج سال گذشته تأثیرگذار نیست. یک درگیری جدید در خاورمیانه تنها وضعیت را برای بایدن که به دنبال یافتن وقت و هزینه برای مقابله با مشکلات فوری، ازجمله تلاش 2 تریلیون دلاری برای کاهش انتشار سوخت‌های فسیلی آسیب‌رسان به آب‌وهوا است را دشوارتر می‌کند. کریم سجادپور، کارشناس سیاست ایران و خاورمیانه ایالات‌متحده در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی می‌گوید: «اگر جنگ با ایران اجتناب‌ناپذیر شود، هر کار دیگری که او سعی می‌کند برای کشورش انجام دهد، از بین می‌رود.»«بایدن و تیمش به این موضوع که اولویت‌های آن‌ها داخلی است، توجه زیادی دارند.»
18 ژانویه 2021- تارنمای گلوبال نیوز کانادا
برگردان و کوتاه کننده علی‌اصغر شهدی
Asghar.shahdi@gmail.com