ستاره صبح-
در ابتدای روز یکشنبه قیمت دلار به بالای ۳۱ هزار تومان رفت و در اواسط روز به نزدیکی ۳۱ هزار و ۷۰۰ تومان نیز رسید. اما روز گذشته صرافی ملی نرخ دلار را نزولی اعلام کرد. طبق این اعلام، بهای دلار با افت ۹۵۰ تومانی و ورود به کانال ۳۰ هزارتومانی به رقم ۳۰ هزار و ۲۰۰ تومان رسید.
دلاریزه شدن بازارها
میثم رادپور، اقتصاددان بابیان اینکه اقتصاد ایران و تمام بازارهای مالی دلاریزه شده است، می‌گوید: «افزایش قیمت دلار نیز دلایل زیادی دارد. درآمدهای ارزی کشور کاهش بسیار زیادی داشته است و این چالشی است که از اوایل سال ۹۹ اقتصاد کشور درگیر آن است. کشور ما در سال‌های گذشته ۵۰ میلیارد دلار درآمدهای نفتی داشت که با احتساب ۴۰ میلیارد دلار درآمدهای غیرنفتی در حدود ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد ارزی داشتیم که در حال حاضر این درآمدها به ۱۳ میلیارد دلار کاهش‌یافته است. حتی با خوش‌بینی برای ۳۰ میلیارد دلار درآمد ارزی تا انتهای سال نیز بازهم اقتصاد با مشکلات بسیاری روبرو خواهد بود. همین اتفاقات برافزایش نرخ ارز تأثیر داشته و بحران کرونا نیز که صادرات غیرنفتی را به بن‌بست کشانده مزید بر علت دلایل افزایش تاریخی نرخ ارز شده است. از طرف دیگر تقاضا هم در بازار دچار درگیری‌هایی شده است. طرف تقاضا هم به بازار هجوم آورده است.»
کسری بودجه دولت
وی در ادامه خاطرنشان کرد: «به دلیل کسری بودجه وحشتناک دولت که حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده پایه پولی افزایش و نقدینگی رشد کرد. کسری بودجه دولت می‌تواند به‌عنوان یک عامل مهم در افزایش قیمت ارز مطرح شود کمااینکه گمانه‌زنی‌هایی در خصوص دست داشتن دولت در بالا بردن قیمت ارز برای این منظور وجود دارد. اما ازآنجاکه دولت می‌تواند از ابزار قدرت خود استفاده کند و بانک مرکزی را به چاپ پول به‌منظور جبران کسری درآمدهایش وادار کند احتمال دست داشتن دولت در افزایش قیمت ارز کمرنگ می‌شود. به‌عبارت‌دیگر و با توجه به اینکه افزایش قیمت ارز و چاپ پول هر دو می‌توانند اثرات تورمی داشته باشند احتمال تأمین مالی دولت از مسیر چاپ پول قوی‌تر است. تمام این‌ها به‌علاوه بحران کرونا به مشکلات ارزی دامن زد. اگر پیش‌ازاین تحریم‌ها تهدید بزرگی برای صادرات نفتی و دسترسی به درآمدهای ارزی محسوب می‌شد اما اکنون سایه سنگین بحران کرونا نیز مزید بر علت شده و سطح درآمدهای ارزی را با کاهش چشمگیری مواجه کرده به‌طوری‌که سطح درآمدهای ارزی کشور هنوز به دوران پیش از کرونا برنگشته و کسری تراز تجاری ماهانه به حدود ۶۰۰ میلیون دلار در برهه کنونی رسیده است. فشاری که از این ناحیه بر کشور واردشده خود را در افزایش قیمت ارز نشان داده تا این روزها شاهد اوج گرفتن دوباره دلار در بازار و گرانی سکه باشیم.»
انتظارات تورمی
وحید محمودی، اقتصاددان نیز می‌گوید: «شرایطی که در کشور ازنظر التهابات اقتصادی و انتظارات سیاسی وجود دارد و همچنین تحریم‌ها و فشارهایی که از سمت آمریکا بر کشور اعمال‌شده موجب رشد قیمت‌ها در بازارهای مالی شده است. درحالی‌که باید عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت باشد اما در حال حاضر انتظارات تورمی تعیین‌کننده قیمت‌ها در بازارهای مالی شده‌اند. نرخ ارز متغیر اقتصادی است و طبیعتاً میزان تغییراتش به‌طور طبیعی باید تابع قانون عرضه و تقاضا در بازار باشد و انتظار منطقی این است که این نرخ بدون دست‌کاری و با کارکرد صحیحی که در بازار می‌تواند داشته باشد، مشخص شود. از طرف دیگر حجم نقدینگی در دولت اول و دوم روحانی به اقتصاد کشور پمپاژ شده و مانند سیل عمل کرده و به هر بخشی که سرازیر شده آن را متلاطم کرده است. بازار سکه و ارز نیز دو بازار مهمی هستند که از این اتفاق تأثیر گرفته‌اند. همچنین بازار بورس نیز یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت سکه است. ناهماهنگی‌های موجود در نهادهای تصمیم گیر و وقفه در عرضه‌های وعده داده‌شده موجب شد سرمایه‌ها از این بازار به بازار سکه هجوم ببرند. ضررهای بسیاری که افراد در بازار سرمایه دیدند موجب شد تا نقدینگی‌ها از بازار سرمایه به بازارهای دیگر کشانده شود. طبیعی است سیل نقدینگی یا به‌قول‌معروف اژدهای نقدینگی از بازار سرمایه حرکت می‌کند.»
انتخابات آمریکا
وی همچنین تصریح کرد: «این در حالی است که نااطمینانی از انتخابات آمریکا نیز دلیل دیگری برای التهاب بازارهای مالی ایران است. در کشور ما مردم اطمینانی برای شکست ترامپ در انتخابات ندارند و با تصور اینکه انتخاب مجدد ترامپ می‌تواند بازارها را ملتهب‌تر کند و تنگنای اقتصادی شدیدتر شود به خرید سکه و ارز روی آورده‌اند. تمام این‌ها می‌تواند پالس‌هایی نسبت به نااطمینانی در بازار یا بدترشدن شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را داشته باشد یا حداقل پالس احساس ناامنی نسبت به این شرایط وجود داشته باشد. وقتی نگرانی وجود داشته باشد، تقاضای انتظاری شکل می‌گیرد و مردم فراتر از چیزی که نیاز دارند ارز را به‌عنوان یک کالای سرمایه‌ای خریداری می‌کنند و به‌جایی می‌رسد که میزان تقاضای ارز افزایش می‌یابد. این اتفاق افزایش قیمت‌ها در بازارهای دیگر را نیز به دنبال خواهد داشت.»