چرایی ناکارآمدی نظام‌مهندسی کشاورزی

ستاره صبح- روزی به مهندس حجتی وزیر مخلص و پرتلاش کشاورزی گفتم: «چرا تحقق خودکفایی گندم را مشروط به استرداد عمارت کشاورزی نمی‌کنید؟» گفت: «نیازی نیست وقتی حجتی صبور نیز به دلیل عدم‌حمایت رئیسش، رفت من‌ هم دیگر نوشتن را تعطیل کردم.» این در حالی است که طی 15 سال اخیر ده‌ها مقاله دراین‌باره نوشته که در مطبوعات منتشرشده است. پس از تأسیس نظام‌مهندسی کشاورزی در 20 سال قبل؛ بارقه‌ای از امید در دانش‌آموختگان کشاورزی، جان گرفت. چه آن‌ها که تصور می‌کردند با ایجاد نظام در بخش کشاورزی همانند سایر بخش‌ها و ازجمله بخش سلامت و ساختمان، این بخش غیردولتی نظم و نسقی گرفته و دیگر تولیدکننده‌ای در این بخش، بدون اجازه آن‌ها نمی‌تواند اقدام به ایجاد واحد تولیدی و ادامه کار کند. اما باوجود واگذاری تعداد زیادی از وظایف غیر حاکمیتی وزارت کشاورزی و برخورداری قانونی از حق تأسیس ده‌ها شرکت اقماری و تسهیلات دیگر؛ این نهاد غیردولتی دچار روزمرگی شد به‌عبارت‌دیگر به‌جای اوج گرفتن از مدار بخش دولتی به‌تدریج روی همان مدار درجا زد. شاید به همین دلیل، هنوز هم به‌عنوان دفتر از ساختمان‌های متعلق به وزارت کشاورزی استفاده می‌کنند! آیا در این صورت مدیران نظام‌مهندسی کشاورزی می‌توانند مطابق ذات نهادهای مدنی غیردولتی (NGO’s) پویا بوده و در مواقع ضروری اقدام به‌نقد سیاست‌های دولت بنمایند؟ناکامی در اختیار گرفتن پست ریاست سازمان مرکزی نظام‌مهندسی کشاورزی و مراکز استان‌ها توسط نمایندگان وزیر و رئیس سازمان کشاورزی است. بدیهی است که در این صورت روسای نظام، به‌جای اجرای منویات موکلانشان، تابع سیاست‌های وزارت کشاورزی بوده و عملاً اعضاء انتخابی شورا به حاشیه رفته و مورد بی‌مهری قرار می‌گیرند. مسائل اخیر در نظام‌مهندسی کشاورزی استان خراسان رضوی از همین فقره است که امیدوارم باتدبیر دوستان در شورای مرکزی ختم به خیر شود. مدیریت دولتی، تأثیرش را بر چگونگی انتخاب اعضاء شورا (که هر 4 سال یک‌بار صورت می‌گیرد) گذاشته است. به‌طوری‌که برخی از ارگان‌های غیرمرتبط با بخش و حتی زراندوزان شاغل در بخش‌های دیگر بدون هیچ مانع و رادعی وارد انتخابات شده و اعضاء موردنظر خودشان را به شورا می‌فرستند. نویسنده به‌عنوان کسی که در اواخر سال 80 برای نخستین بار نظام‌مهندسی کشاورزی خراسان واحد و بزرگ را تشکیل و سپس در سال 85 از طریق انتخابات وارد دومین دوره شورای استانی شدم و به دلیل اشرافم به مسائل این نهاد تخصصی غیردولتی، مقالاتی را درباره آن نوشته و منتشر کردم، انتظار دارم مجلسی که خود را انقلابی می‌خواند؛ پس از مطالعه کتاب و مقالات درج‌شده در مطبوعات و تمرکز روی محورهای سه‌گانه ذیل، عزمشان را برای اصلاح قانون نظام‌مهندسی که باوجود تصویبش در مجلس ششم، مجالس بعدی از اصلاحش سرباز زدند جزم نموده و دانش‌آموختگان کشاورزی را خوشحال و به آینده امیدوار کنند.1- کنترل پذیرش دانشجوی کشاورزی متناسب با نیاز جامعه توسط وزارتخانه‌های علوم و کشاورزی و با همکاری نظام‌مهندسی (کاری که 40 سال است بخش سلامت انجام می‌دهد.)2- نظارت بر کلیه واحدهای تولیدی کشاورزی اعم از زراعی، باغی، دامی و صنایع تبدیلی توسط مهندسان ناظر با توجه به اهمیت منابع پایه (آب‌وخاک) و اینکه در صورت استفاده بی‌رویه و نابودی‌شان؛ نمی‌توان آن‌ها را وارد کرد! اضافه شدن این بند به قانون نظام‌مهندسی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.3- کاهش نیروهای دولتی (انتصابی) در شورای مرکزی و استانی (به ترتیب به 2 و 1 نفر) یا افزایش تعداد اعضاء شورا در تهران به 20 و در استان‌ها به 15 نفر.