تمرکز بر رفع تحریم‌ها به‌جای نزاع‌های سیاسی

ستاره صبح-محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در یک گفت‌وگوی مطبوعاتی بابیان این‌که سی سال است بایدن را می‌شناسم و بارها با او دیدار کردم، گفت: «بایدن می‌تواند با 3 فرمان اجرایی تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند و لغو تحریم‌ها و بازگشت ایران به تعهدات زمان‌بر نیست». صحبت‌های ظریف به آن معناست که دولت مایل است از فرصت روی کار آمدن بایدن برای لغو تحریم‌ها استفاده کند. اما رئیس‌جمهور سیگنال‌هایی منتشر کرد که گویا عده‌ای در داخل موافق این موضوع نیستند. حسن روحانی روز گذشته گفت: «عده‌ای فقط به دنبال این هستند که قهرمان رفع تحریم، خودشان باشند». البته ازنظر اکثریت مردمی که در سال 92 و 96 به حسن روحانی رأی دادند تا تحریم‌ها برداشته شود، آنچه اهمیت دارد نفس برداشته شدن تحریم‌ها است، نه این‌که چه کسی تحریم‌ها را بردارد. به‌عبارت‌دیگر، در انتخابات 92 و 96 مردم به یک فرد رأی ندادند، بلکه به یک گفتمان رأی دادند که آن گفتمان، تعامل و آشتی با جهان بود تا در پرتو آن بتوانند آسایش و راحتی خود را تأمین کنند. اما باگذشت زمان و اعمال تحریم‌ها، زندگی و معیشت مردم دچار مشکلات و چالش‌های بسیاری شد. اکنون ظریف گفته بایدن می‌تواند با سه فرمان، تحریم‌ها را بردارد. نباید از یاد برد که جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکاست و منافع اصولی خود و کشورش را دنبال می‌کند، نه منافع ایران را  ضمن آن‌که آمریکا در تصمیم‌گیری‌های خود منافع متحدانش ازجمله اسرائیل و... را هم در نظر می‌گیرد. بنابراین اگر بایدن بخواهد سه فرمان برای برداشتن تحریم‌ها علیه ایران صادر کند، به منافع خود در رابطه با اسرائیل، اروپا، روسیه و... می‌اندیشد. حتی اکنون‌که کشورهای عربی با سودجویی از اختلافات، خود را به اسرائیل نزدیک کرده‌اند، منافع آنان نیز در بهبود یا تداوم تنش در روابط تهران و واشنگتن تأثیرگذار است. بنابراین دعواهای داخلی برای این‌که چه کسی قهرمان برداشتن تحریم‌ها خواهد بود، نه مشکل مردم را حل می‌کند و نه برای آمریکا اهمیتی دارد. چنین اختلافات و دعواهایی در داخل آن‌قدر کم‌اهمیت و بی‌تأثیر است که می‌تواند برای سال‌ها انجام شود، بدون آن‌که در سرنوشت مردم اثر مثبت بگذارد. بنابراین همه مسئولان و جناح‌های سیاسی باید به خواست مردم و منافع آنان توجه کنند. ضمن آن‌که در ارتباط با آمریکا، تا زمانی که در رویکردهای ایران تغییری ایجاد نشود و بر مواضع پیشین پافشاری شود، ممکن است تحریم‌ها رفع نشود و همکاری‌های سیاسی و اقتصادی با دیگر کشورها ممکن نخواهد بود. به‌هرحال امکانات و ظرفیت‌های سرزمین بزرگ و ثروتمندی مانند ایران این نیست که کالاهای خود را به‌صورت قاچاق و با چند واسطه به دیگر کشورها بفروشد و نتواند پول خود را از بانک‌های خارجی برداشت کند. درنتیجه بهتر است به‌جای دعواهای بی‌اثر که مردم را خسته کرده، قدری سازگاری با اصول روابط بین‌الملل و کاستن از تنش و ستیز در عرصه جهانی صورت گیرد تا وضع زندگی و منافع مردم بهتر شود.