تحریم‌ها مانع صادرات و ارزآوری است
وزیر نفت مهم‌ترین اهداف و برنامه‌های مرتبط با تحقق شعار امسال یعنی «تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها» را به دستگاه‌های مرتبط با صنعت نفت ابلاغ کرد.
به گزارش ایرنا از وزارت نفت، بیژن نامدار زنگنه روز گذشته در نشستی با حضور معاونان چهار شرکت اصلی صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایش و پخش و همچنین مدیران ارشد وزارت نفت به مهم‌ترین برنامه‌ها و اهداف مدنظر برای تحقق شعار امسال پرداخت و تأکید کرد: هدف اصلی تمرکز و تصمیم‌گیری در ارتباط با موضوع‌ها و مسائلی است که می‌توان در داخل صنعت نفت به آن پرداخت و اجرایی کرد.وزیر نفت بابیان اینکه سال گذشته پیشرفت‌های بزرگی در صنعت نفت رقم خورد، از تحریم به عنوان عامل به‌شدت تأثیرگذار بر برنامه‌های وزارت نفت یادکرد و افزود: در این میان شیوع بیماری کرونا تأثیر مستقیمی بر اجرای برنامه‌های صنعت نفت نداشته است، اما از تأثیرگذاری مسئله تحریم‌ها به‌راستی نمی‌توان گذشت. باید پذیرفت که برطرف نشدن تحریم‌ها می‌تواند عاملی به‌شدت تأثیرگذار در موضوع صادرات و سرمایه‌گذاری باشد، هرچند ما تلاشمان را خواهیم کرد، اما نمی‌توان نسبت به واقعیت‌ها بی‌توجه بود.
مهم‌ترین برنامه‌های امسال صنعت نفت
«هوشنگ فلاحتیان» معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت نیز در این نشست گفت: نگهداشت و افزایش تولید نفت، نحوه مدیریت شرکت‌های تابع، مقوله ساخت داخل تجهیزات و کالاهای موردنیاز صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشگاه، کاهش کاغذبازی در کل زنجیره صنعت نفت، بهینه‌سازی و ارتقای پالایشگاه موجود، توسعه صنایع پایین‌دستی نفت و فرآورده‌های نفتی درزمینه بهبود مدیریت مالی در حوزه کاهش شدت مصرف گاز در کشور، افزایش توان تولید گاز طبیعی برای رفع نیاز، تولید و صادرات حداکثری گاز مایع و موضوعات مرتبط با اتان، توسعه صنعت پتروشیمی اعم از تسریع در اجرای پروژه‌های مرتبط با جهش دوم و سوم پتروشیمی که نقش حیاتی در اقتصاد کشور ایفا خواهد کرد، تأمین خوراک برای صنایع پایین‌دستی، استفاده حداکثری از ظرفیت شرکت‌های داخلی اعم از شرکت‌های دانشگاه و دانشگاه‌های برتر کشور، کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی و مدیریت جمع‌آوری گازهای فلر، بهبود شرایط کسب‌وکار خصوصی و رفع موانع مرتبط با این عرصه‌ها و غیره، از اهم محورها و موضوعات مدنظر برای تحقق شعار سال است.
خطر بزرگ جنجال‌های سیاسی
بر سر اقتصاد ایران
رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین می‌گوید که دعواها و جنجال‌های سیاسی باعث شده خطر مهمی که در اقتصاد ایران وجود دارد، فراموش شود و آن محدود شدن تجارت ایران به چند کشور محدود است. مجید رضا حریری در گفت‌وگو با ایسنا، درباره صحبت‌های اخیر رئیس سازمان توسعه تجارت که امکان سه برابر شدن صادرات ایران به چین را مطرح کرده بود، توضیح داد: بر اساس آمار رسمی که دولت چین از میزان تجارت خود با ایران در سال ۲۰۲۰ منتشر کرده، ارزش تجارت به ۱۶ میلیارد دلار رسیده است. گمرک ایران نیز می‌گوید که تجارت با چین حدود ۱۹ میلیارد دلار بوده و بررسی این آمار باید در چند محور مجزا صورت گیرد.
کاهش ۴۵ میلیارد دلاری تجارت با چین
وی ادامه داد: ما در سال ۲۰۱۴ میلادی، میزان تجارت مشترک خود با چین را به بیش از ۵۱ میلیارد دلار رسانده بودیم و به این ترتیب، عدد ۱۶ میلیارد دلاری فعلی در قیاس با عملکرد چند سال قبل کاهش ۴۵ میلیارد دلاری را نشان می‌دهد. یعنی اگر حتی بتوانیم صادرات و درنهایت تجارت خود را سه برابر کنیم نیز تنها به عملکرد چند سال قبل خود بازگشته‌ایم. رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین بابیان اینکه ظرفیت تجارت مشترک میان دو کشور بسیار بیشتر از اعداد فعلی است، بیان کرد: در سفر حدود چهار سال قبل رئیس‌جمهوری چین به ایران، بنا شد که در یک برنامه بلندمدت، میزان تجارت مشترک سالانه دو کشور به ۱۶۰ میلیارد دلار برسد و رسیدن به این اعداد در دو برنامه پنج‌ساله ممکن است اما در شرایط فعلی دشواری‌های موجود کار را سخت کرده است.
تحریم مانع صادرات
حریری بابیان اینکه تا زمانی که تحریم‌ها وجود دارند و تعامل اقتصاد ایران با اقتصاد جهانی حالت عادی به خود نگرفته، نمی‌توان انتظار افزایش جدی تجارت با هیچ کشوری را داشت، تشریح کرد: طبق آمارهای رسمی بخش مهمی از صادرات ایران را نفت تشکیل می‌دهد که در سال‌های گذشته به دلیل تحریم‌ها میزان فعالیت در این حوزه به‌شدت کاهش‌یافته است. از سوی دیگر در حوزه صادرات غیرنفتی نیز باز بخش مهمی از صادرات ایران به محصولات پتروشیمی و سایر مشتقات نفت و البته محصولات معدنی بازمی‌گردد که شرایط برای فعالیت در این حوزه‌ها نیز مهیا نبوده است.
کاهش ارزآوری
وی ادامه داد: وقتی صادرات کاهش پیدا کند، عملاً ارزآوری پایین آمده و وقتی ارزی نباشد، امکان واردات نیز وجود ندارد. تحت تأثیر همین شرایط است که تجارت ما چه در سطح کلان و چه در تعامل با چین به‌شدت کاهش‌یافته است و ازاین‌رو تا زمانی که محدودیت‌هایی مانند تحریم وجود دارد نمی‌توان انتظار داشت که تغییر عمده در این حوزه به وجود آید.
چین معطل ایران نخواهد ماند
رئیس اتاق ایران و چین با تأکید بر اینکه هر کشوری در سطح جهان به دنبال به دست آوردن منافع ملی و حضور قدرتمند اقتصادی است، گفت: چین نیز مانند هر کشوری اهداف ملی خود را پیگیری خواهد کرد. ما چند سال قبل شریک اصلی چین در خاورمیانه و حتی آسیای غربی بودیم اما امروز دیگر این جایگاه را نداریم، زیرا چین معطل ما نخواهد ماند و وقتی شرایط فراهم نباشد، گزینه‌های دیگری در منطقه فعال خواهند شد. به گفته حریری، برخلاف داد و قال‌هایی که در روزهای گذشته بر سر سفر وزیر خارجه چین به ایران مطرح شد، این یک سفر اختصاصی نبود و مقام چینی در سفری منطقه‌ای به ترکیه و عربستان سعودی و امارات متحده عربی و دیگر کشورهای منطقه خلیج‌فارس نیز سفر کرد و همین موضوع نشان می‌دهد که اگر ایران دیر بجنبد، دیگر کشورها آمادگی فعال کردن ظرفیت‌های جدید در همکاری با چین به عنوان یک قدرت اقتصادی جهانی رادارند.
کاهش ۱۵ درصدی صادرات به عراق در سال ۹۹
یک عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق از افت ۱۵ درصدی صادرات به این کشور در سال ۹۹ خبر داد و گفت: برای سال ۱۴۰۰ پیش‌بینی‌شده که عراق به رتبه اول مقصد صادراتی ما بازگردد. حمید حسینی در گفت‌وگو با اقتصاد آنلاین درباره وضعیت تجارت با عراق در سال ۹۹ توضیح داد: سال گذشته به دلیل شیوع بیماری کرونا، بسته شدن مرزها، افت درآمدهای نفتی عراق و همچنین تغییر برخی قوانین در دو کشور حجم تجارت خارجی ایران و عراق کاهش یافت. وی ادامه داد: همچنین در این سال اعمال برخی محدودیت‌ها باعث شد یکسری از کالا‌ها به صورت قاچاق روانه عراق شود و از طرفی مسئله رفع تعهد ارزی هم باعث بروز مشکلاتی برای صادرکنندگان رسمی و درنتیجه افزایش قاچاق و افت صادرات به عراق شد. به گفته حسینی، این عوامل باعث شد عراق از رتبه اول مقصد صادراتی ایران به رتبه سوم تنزل پیدا کند و ترکیه با ۹.۱ میلیارد دلار و چین حدود ۸.۶ میلیارد دلار در جایگاه اول و دوم قرار بگیرد. او بابیان اینکه سال گذشته پیش‌بینی‌شده بود حجم صادرات به عراق به ۷.۵ میلیارد دلار برسد، گفت: طبق آمار ارائه‌شده طی این سال حجم صادرات به این کشور به ۸ میلیارد دلار رسید که در مقایسه با صادرات ۹.۵ میلیارد دلاری سال ۹۸ این رقم حدود ۱۵ درصد کاهش‌یافته است.