ایجاد یاس
تسنیم در واکنش به نشت مصاحبه ظریف یادداشتی از عبدالله عبداللهی منتشر کرد. در این یادداشت آمده است: اضافه کردن این فاکتور که تلویزیون ایران اینترنشنال وابسته به بنسلمان محور اصلی انتشار این فایل است، یک گمانه مهمتر را پیش میکشد و آن تحلیل ماجرا از نقطهای فراتر از دولت و ظریف است. ایران اینترنشنال و جریان اپوزیسیون همسو با او مشخصاً طرفدار تحریم انتخاباتند؛ بهگمانم تصور آنها این است که با انتشار این فایل یک بازی چند سر برد را برای خودشان میسازند که قلّۀ آن خالی شدن «میدان» انتخابات از مشارکت است. بدین نحو که بهواسطه این فایل هم دیپلماسی ایران را بهخصوص با کشورهایی مانند روسیه و حتی چین دچار بحران میکنند، هم یک نزاع داخلی بزرگ آنهم حول اسطورهای مانند شهید سلیمانی شکل میدهند، هم مردم را نسبت به تأثیر نهادهای انتخاباتی در سرنوشتشان دچار یأس میکنند و هم آنکه حتی اگر نهایتاً تحریم هم جدی نشد، دوقطبی انتخابات را بر سر موضوعی مانند سیاست خارجی میسازند که هم برای امنیت ملی بسیار خطرناک است و هم اینکه بهترین فضا برای غربگرایانی است که هوای منافع سعودی را هم دارند! به نظر میرسد با حفظ موضع بند یک، این گمانه چهارم قویتر است و باید برای رفع این فضا فکری کرد.
انتقاد از "نفوذ" در وزارت خارجه
نشریه «اخبار و تحلیلها»ی معاونت سیاسی سپاه، در واکنش به انتشار مصاحبه جواد ظریف، با حمله به وزارت امور خارجی، عامل این انتشار را «نفوذ سازمانیافته در دستگاه دیپلماسی کشور» دانست. به گزارش روزآروز، این نشریه روزانه که در سایت بصیرت منتشرشده است از مواضع ظریف بهشدت انتفادکرده و نوشته اگر قاسم سلیمانی، فرمانده شهید و پیشین نیروی قدس سپاه، «میدان را هم مانند عرصه دیپلماسی به دولت واگذار میکرد، احتمالاً همانطور که هنوز برجام بعد از هزاران بار نقض و رفتوبرگشت همچنان در وین در دست مذاکرههای نافرجام است، میدان مبارزه با داعش نیز باید همچنان بعد از سالها ادامه پیدا میکرد». همچنین این نشریه سپاه در پاسخ به حرفهای ظریف درباره بیخبر نگهداشتنش از برخی اطلاعات عملیاتهای مهم نظیر حمله به عینالاسد، نوشته «چرا باید به وزارت خارجهای که یک فایل صوتی محرمانه در آن قابل حفاظت نیست، اعتماد کرد و اطلاعات حمله سری نظامی را به آن داد؟»
خسارتهای دستگاه موازی
سردار حسین علایی، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی، در واکنش به انتشار فایل صوتی ظریف و حواشی پیشآمده به خبرگزاری خبر آنلاین گفت: انتشار مصاحبه وزیر امور خارجه نشان داد که در ایران هیچ حرف و رفتار و عمل محرمانهای وجود ندارد و هر سخنی که گفته شود برای عموم منتشر خواهد شد. بنابراین اگر قرار است حرفی منتشر نشود از ابتدا نباید بیان شود. وی گفت: از طرفی وقتی به محتوای سخنان آقای ظریف در این مصاحبه توجه شود، بیانگر آنست که اشکالات موجود در ساختار اداره کشور خود را در همهجا ازجمله در سیاست خارجی و دیپلماسی نیز نشان میدهد. سردار علایی تأکید کرد:واقعیت این است که به دلیل نارساییهای موجود در قانون اساسی و در سایر قوانین کشور، انسجام لازم در اداره کشور وجود ندارد و دستگاههای موازی در همه حوزهها مشغول فعالیت هستند که گاهی به منافع ملی ضربات شدیدی وارد میآورند. وی تأکید کرد: شاید انتشار این نوار بتواند دستاندرکاران اداره کشور را به چارهاندیشی در رفع این اشکالات وادار کند. سردار علایی به فضای انتخاباتی نیز اشاره کرد و گفت: از سوی دیگر الان فضای انتخابات در افکار عمومی بسیار سرد است و بخشی از مردم حضور خود را در پای صندوقهای رأی بیثمر میدانند و معتقدند که تغییر دولتها نمیتواند سیاستهای نادرست کلان اداره کشور را تغییر دهد. اما انتشار این نوار نشان میدهد که افراد چقدر در حفظ منافع ملی مؤثرند و دولتها حتی با اختیارات ناکافی نیز میتوانند در سرنوشت مردم مؤثر باشند.
بیاعتمادی به ظریف؟
جواد ظریف در فایل صوتی افشاشدهای که امشب منتشرشده، میگوید که در جمهوری اسلامی، در بسیاری از موارد این دیپلماسی بوده که فدای «میدان» میشده و او از بسیاری از اقدامات مهم بیاطلاع بوده و مواردی ازجمله بیاطلاعی از حمله به عینالاسد و وضعیت جنگ سوریه را شاهدی بر ادعای خود ذکر میکند. بااینکه ظریف در اظهارات خود سعی دارد تمام این دسته از اتفاقات را ناشی از اشتباه نظام در برتری دادن میدان نظامی به عرصه دیپلماسی بداند، اما اطلاعات روی زمین میگوید که این تمام واقعیت نیست. این ماجرا بخشهای ناگفتهای دارد که اتفاقاً نه به دلیل برتری میدان بر دیپلماسی، که به جهت شخص جواد ظریف و ساختار معیوب و مسموم وزارت خارجه باید موردتوجه قرار گیرد و حوادث دیگر مبتنی بر آن تحلیل شود. لزوم حفاظت اطلاعات و حراست از اسرار حیاتی محور مقاومت در کنار سابقه منفی تیم وزارت خارجه، شاید راهگشای بهتری برای فهم چرایی چیزی باشد که ظریف بر آن نام «برتری میدان بر دیپلماسی» میگذارد.