رضا ماهمنظر-منجم و مروج علم
حدود 40 سال از آخرین حضور انسان در ماه میگذرد و در این چند دهه اخیر همسایه آسمانی ما تنها جولانگاه رباتها و ماهوارهها بوده است. بااینحال شور و شوق دوباره حضور انسان در ماه جان تازهای را در قلب سرد و خاموش کاشفان عجایب ماه روشن کرده است. در این میان سازمان فضایی ناسا که فاتح سطح ماه در سال 1969 بوده و حدود 11 نفر را بر سطح ماه روانه کرده، تصمیم دارد با همکاری شرکتهای خصوصی، این بار علاوه بر انجام تحقیقات، راهگشای توریسم فضایی باشد. در همین راستا چندی قلب با شرکت فضایی «اسپیس ایکس» وارد قرار داد شد تا کشتیهای فضایی این شرکت، فاتحان دوباره ماه باشند؛ اما این قرار داد چنان حاشیهساز شد که سرانجام ناسا اعلام کرد توافق ۲.۸۹ میلیارد دلاری با شرکت اسپیسایکس مبنی بر انتخاب حامل فضایی «استارشیپ» این شرکت برای پروژه بازگشت به ماه خود موسوم به «آرتمیس» را به دلیل اعتراضها تعلیق کرده است. دو شرکت دیگر آمریکایی یعنی «بلو اوریجین» و «داینتیکس» که از جمله رقبای اسپیسایکس در توسعه حامل فضایی برای پروژه آرتمیس محسوب میشوند، اعتراضهایی را علیه این قرارداد در دیوان محاسبات آمریکا (GAO) ثبت کرده بودند. بلو اورجین ادعا میکند ناسا به اسپیسایکس اجازه داده تا طرح پیشنهادی خود را اصلاح کند، اما به بلو اوریجین چنین اجازهای داده نشده است.
اکنون اجرای این قرارداد به رأی نهایی GAO بستگی دارد؛ بنابراین تا آن زمان اسپیسایکس باید هرگونه فعالیت مربوط به این قرارداد را متوقف کند و منتظر رأی دیوان محاسبات بماند که بهاحتمالزیاد ۴ اوت (۱۳ مرداد) اعلام میشود. ناسا قصد دارد تا سال ۲۰۲۴ بار دیگر انسان و از جمله یک زن را به ماه اعزام کند. این در حالی است که مدیران این سازمان اعلام کردهاند انجام پروژه مذکور مطابق زمانبندی یادشده امکانپذیر نیست، زیرا کنگره ایالاتمتحده بودجه کافی را برای این امر فراهم نکرده است.