آپنه خواب یک بیماری شناختهشده است که در آن فرد ممکن است در طول خواب مکث در تنفس را پنج تا ۳۰ بار در هر ساعت یا بیشتر، تجربه کند. در وقفه تنفسی، فرد برای با دهان نفس کشیدن از خواب بیدار میشود. درنتیجه آپنه خواب مانع یک خواب آرام شده و ممکن است با فشارخون بالا، آریتمی، سکته مغزی و نارسایی قلبی همراه باشد. بیماری قلبی علت اصلی مرگومیر در ایالاتمتحده است و سکته مغزی چهارمین علت و عامل اصلی ناتوانی است. فشارخون بالا یک عامل خطر عمده برای هر دو است. شواهدی بر رابطه بین آپنه خواب و فشارخون بالا و نیز بیماریهای قلبی عروقی وجود دارد که بهطورکلی بسیار قوی بوده و مردم نیاز به دانستن آنها دارند.
تغییر ناگهانی در سطح اکسیژن خون که در طی آپنه خواب اتفاق میافتد، فشارخون را افزایش میدهد و سیستم قلبی عروقی را تحتفشار میگذارد. داشتن آپنه انسداد خواب باعث افزایش خطر ابتلا به فشارخون بالا میشود. با کاهش اکسیژن خون، قلب باید بیشتر کار کند تا کمبود اکسیژن خون را جبران کند. در اثر این تلاش فشار بیشتری به قلب وارد میشود که درنتیجه آن بهمرورزمان مشکلات قلبی بروز پیدا میکند.
آپنه انسدادی خواب ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به حمله قلبی، سکته مغزی (مرگ بخشی از سلولهای مغزی در اثر نبود اکسیژن) و ضربان غیرطبیعی قلب مانند فیبریلاسیون دهلیزی شود. اگر بیماری قلبی دارید، حتی کاهش اندک سطح اکسیژن خون (هیپوکسی) میتواند منجر به مرگ ناگهانی و ضربان قلب نامنظم شود.
یکپنجم بزرگسالان از حداقل آپنه خفیف خواب رنج میبرند و مردان بیشتر از زنان به آن مبتلا هستند. در رایجترین نوع آپنه انسدادی خواب، وزن در قسمت بالای قفسه سینه و گردن منجر به انسداد جریان هوا میشود.
آپنه انسدادی خواب (OSA) با چاقی همراه است که آنهم یک عامل خطر عمده برای بیماری قلبی و سکته محسوب میشود. علاوه بر چاقی کمککننده به آپنه خواب، محرومیت از خواب یا کمخوابی ناشی از آپنه خواب میتواند در یک چرخه ناسالم در حال انجام، منجر به چاقی بیشتر شود. در OSA راههای هوایی فوقانی بسته میشود، زیرا ماهیچههایی که آن را باز نگه میدارند، وزن خود را از دست میدهند. درنتیجه هر بار که راه هوایی بسته میشود، یک مکث در تنفس به وجود میآید.
نوع دیگری از آپنه خواب، آپنه خواب مرکزی (CSA) است که بهمراتب شیوع کمتری دارد. در CSA مغز بهطور منظم به دیافراگم، سیگنالهای انقباض و گستردگی را ارسال نمیکند. خروپفهای محدودکنندهای با CSA وجود دارد که با سکته مغزی ساقه مغز در ارتباط است و دلیل آن ضربانات تنفسی است که به ساقه مغز وارد میآید. افراد مبتلابه آپنه خواب معمولاً در طول روز خستهتر و درنتیجه مستعد ابتلا به حوادث و یا به خواب رفتن نابجا هستند.
درمان مناسب آپنه خواب چیست؟
یکی از درمانهای آپنه خواب دستگاه CPAP است که شامل پوشیدن ماسک به هنگام خواب است. این دستگاه فشار هوا، راههای تنفسی را طوری نگه میدارد که آنها به سمت پایین نزدیک نشوند. بعضی از بیماران، واکنشهای بدی به ماسک میدهند، اما طراحی آنها بهطور قابلتوجهی تکاملیافته و پیدا کردن نمونه مناسب را آسانتر ساختهاند.
پزشکان در یک مطالعه پیرامون موضوع خواب، مکث در تنفس را برای تعیین اینکه آیا بیمار مبتلابه آپنه خواب خفیف است یا نه شمارش کردهاند که تعداد دفعات قطع تنفس به میزان پنج تا ۱۵ دوره در هر ساعت آپنه خواب در حد متوسط و ۱۵ تا ۳۰ دوره در هر ساعت آپنه خواب شدید تعریفشده است. خواب افراد مبتلابه آپنه خواب، به سمت دورههای زمانی کوتاه کشیده میشود که در آن تنفس قطعشده و دیگر هیچ صدایی شنیده نمیشود.
چگونه راحت بخوابیم؟
اگر شما در حال تلاش برای به دست آوردن یک خواب خوب در شب هستید، راهکارهای زیر را انجام دهید:
* فعالیت بدنی منظم داشته باشید، اما آن را درست قبل از خواب انجام ندهید چراکه باعث پمپاژ آدرنالین میشود و میتواند شمارا بیدار نگه دارد.
* قبل از خواب از مصرف مواد کافئین دار اجتناب کنید.
* یک برنامه روتین برای قبل از به خواب رفتن داشته باشید؛ مانند گرفتن یک حمام آب گرم، کم کردن نور چراغ و یا مصرف برخی از دمنوشهای گیاهی.