خدمت بورس به صنعت سیمان
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار داشت: به جرئت میتوانم بگویم اگر سیمان وارد بورس کالا نشده بود هنوز هم مردم مجبور بودند سیمان 100 هزارتومانی خریداری کنند و این خدمت بورس به صنعت سیمان و رفاه مصرفکنندگان بود که توانست این موضوع را ساماندهی کند و به آن نظم ببخشد و آن را وارد مکانیسم درست و روشن کند. محمدعلی دهقان در گفتوگو با ایلنا درباره اظهاراتی مبنی بر اینکه قیمت کالاهایی که وارد بازار سرمایه میشوند، بالا میرود و جریان واسطهگری در بورس کالا حذف نشده است، اظهار داشت: سه عامل مؤثر افزایش قیمت در بورس کالا را باید موردبررسی قرار دارد و این 3 عامل باید از افزایش قیمتها در بورس کالا جدا شوند.
تأثیر تورم برافزایش قیمت کالا
وی ادامه داد: اول اینکه بخشی از رشد قیمتها به دلیل رشد نرخ تورم در طول سالهای گذشته است، نرخ تورم بر قیمت انواع کالا در بورس اثرگذار است و نمیتوان انتظار داشت قیمت کالا از سال 90 تا سال 1400 در بورس کالا ثابت بماند، باید به عامل نرخ تورم توجه داشت و جدا از اینکه کالا در بورس باشد یا نباشد، نرخ تورم تأثیر خود را بر قیمت انواع کالا میگذارد.
قیمتگذاری دستوری
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به عامل دیگر مؤثر در افزایش نرخ انواع کالا در بورس گفت: عامل مؤثر دیگر، قیمتگذاری دستوری است برخی از کالاهایی که وارد بورس میشوند از مکان سیم قیمتگذاری دستوری خارجشده و اگر یک قیمت ناعادلانهای توسط مرجع قیمتگذاری تعیینشده باشد، منجر به زیان دهی کارخانه تولیدکننده میشود و همین موضوع سرمایهگذاری در کشور را تهدید میکند. ضربهای که این موضوع به اقتصاد وارد میآورد، مهلک است.
دهقان افزود: بنابراین اگر کالایی را از مکان سیم قیمتگذاری خارج کردهایم و آن کالا وارد بورس شده است، قیمت جدید آن کالا، قیمتی است که در بورس کشفشده و نباید آن را افزایش قیمت تلقی کنیم.
عوامل غیرقابلپیشبینی در گرانی کالا
وی عامل سوم را در افزایش قیمت کالا عوامل غیرقابلپیشبینی عنوان کرد و گفت: عامل سوم، اثرگذاری عوامل پیشبینینشده است برای مثال وقتی سیمان وارد بورس کالا شد پسازآن قطعیهای برق اتفاق افتاد و قطعی برق باعث کاهش تولید و افزایش قیمت سیمان در بازار آزاد شد.
رئیس سازمان بورس تأکید کرد: به جرئت میتوانم بگویم اگر سیمان وارد بورس کالا نشده بود هنوز هم مردم مجبور بودند سیمان 100 هزارتومانی خریداری کنند و این خدمت بورس به صنعت سیمان و رفاه مصرفکنندگان بود که توانست این موضوع را ساماندهی کند و به آن نظم ببخشد و آن را وارد مکانیسم درست و روشن کند.دهقان با انتقاد از جریانی که افزایش قیمتهای ناگهانی را به سازوکار بورس ارتباط میدهند، اظهار داشت: بسیار عجیب است که در شرایطی که بورس چنین خدمتی را به صنعت کشور و به رفاه مردم انجام داده، عدهای غیرمنصفانه و بدون اینکه فکر بکنند و انصاف داشته باشند، مدعی میشوند که افزایش قیمت سیمان ناشی از بورس بوده است. اگر قطعی برق در کشور ره نداده بود، به هیچوجه شاهد این میزان افزایش قیمت سیمان نبودیم.
دلالی و واسطهگری در بورس کالا
رئیس سازمان بورس با اشاره به ادعاهایی مبنی بر وجود جریان دلالی و واسطهگری در بورس کالا گفت: بورس یک پلتفرم و جایگاهی برای معاملات است و به معاملات شفافیت میبخشد و این اطلاعات را که ارائه میدهد که چه کسی با چه قیمتی فروشنده و چه کسی با چه قیمتی خریدار بوده است. برای این معاملات چه میزان عرضه و تقاضا وجود داشته است.
دهقان ادامه داد: بورس کالا یا مجموعه بازار سرمایه دخالتی در تنظیمگری بخشهای تخصصی ندارد، اینکه چه کسی از بورس خریداری میکند و اینکه چه کسی چه سهمیهای در خرید دارد و محصول خریداریشده را در کجا مصرف میکند آیا در داخل به مصرف میرساند یا به خارج قاچاق میکند، از مسائلی هستند که باید توسط دستگاههای متولی موردبررسی قرار بگیرد. وی افزود: گاهی اوقات متأسفانه این اشکالاتی که هیچ ارتباطی به بورس ندارد عدهای از سر ناآگاهی و اشتباه به گردن بورس میاندازند و به بازار سرمایه ارتباط میدهند یا اینکه برای مخفی شدن پشت کمکاریها و اهمال خود بورس را مقصر جلوه میدهند. درحالیکه در یک پلتفرم میزان عرضه تقاضا یکدیگر را ملاقات میکنند و قیمت کشف و درنهایت معامله انجام میشود و در این میان بورس نه چیزی فراتر از این سازوکار است و نه دخالتی دارد اما متأسفانه این اظهارنظرهای نادرست اتفاق افتاده باعث ایجاد چنین ذهنیتهایی شده است.
شرکتهای سیمانی زیر بار قیمتگذاری دستوری نمیروند
يك تولیدکننده سیمان گفت: بازگشت به قیمتگذاری دستوری علاوه بر نابودی صنعت، به معنای از دست رفتن سرمایه میلیونها سهامداری است که سهام شرکتهای سیمانی را خریداری کردهاند. ولیالله اخلاقی فرد در گفتوگو با میزان، با اشاره به سخنان اخیر نایبرئیس مجلس در خصوص کاهش اجباری قیمت سیمان به ۲۱ هزار تومان و فولاد به ۱۰ هزار تومان، ضمن تأکید بر اینکه ارقام اعلامی قابلیت اجرا ندارد، گفت: هیچ شرکت خصوصی تولیدکننده سیمان زیر بار این قیمتها نمیرود، شرکتهای غیرخصوصی سیمان نیز به دلیل مشکلات قیمتگذاری دستوری از قبیل کاهش اشتغال و تولید و عدم پوشش هزینهها با این قیمتها مخالفت خواهند کرد. وی افزود: کسانی که به دنبال تعیین دستوری قیمتها هستند، اشتباه فکر میکنند، چراکه اقتصاد و بازار بر اساس قاعدههای خاص خود فعال است و با دستور نمیتوان به آن جهت داد.
اخلاقی فرد تأکید کرد: قوه مقننه نمیتواند در حوزه مأموریت قوه مجریه دخالت کند و بازار سیمان هم نمیپذیرد بازیچه تصمیمهای غیر کارشناسی و دور از واقعیت برخی نمایندگان مجلس شود.
وی بابیان اینکه مطرح کنندگان چنین بحثهایی از شرایط و جزئیات صنایع اطلاعی ندارند، ادامه داد: هماکنون، ارزش یک کارخانه ۳ هزارانی سیمان، ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان است و این درحالیکه است که سود شرکتهای سیمانی بسیار پایین بوده و قیمتگذاری دستوری نیز شرایط را برای تولید این بخش با خطر مواجه میکند.
وی تأکید کرد: قطع بهیقین اگر زور مجلس در اجرایی کردن خواسته خود در خصوص کاهش دستوری قیمت سیمان به دولت بچربد و مسئولان دولت عقبنشینی کنند، صنعت سیمان کشور از بین میرود.
به گفته این توليدكننده سیمان، کف و حداقل قیمت هر پاکت سیمان با توجه به هزینههای امروز حدود ۳۰ هزار تومان بدون مالیات بر ارزش افزوده است. عرضه پایینتر از این نرخ، نهفقط سودی برای صنعت ندارد بلکه ضربات سنگینی به بخش تولید وارد میکند و صنعت از بین خواهد رفت. این درحالیکه است که قطعی برق نیز در دو سال اخیر آسیبهای زیادی به این صنعت وارد کرده است.
اين تولیدکننده سیمان در ادامه گفت: بهترین روش برای تعیین قیمت سیمان و هر کالای دیگری، مکانیسم بورس کالاست که در آن قیمت بر اساس عرضه و تقاضا و به صورت منطقی کشف میشود.
اخلاقی فرد اضافه کرد: باعرضه در بورس کالا، بازار به تعادل میرسد و هم تولیدکننده و هم مصرفکننده، از این شرایط سود میبرند، درغیراین صورت، دوباره این دلالان هستند که سود اصلی را کسب میکنند.