دکتر نعمت احمدی حقوقدان
یکی از اشکالات در سیستم مدیریتی کشور این است که ظاهراً قرار است ایرادات کاری مدیران حاکم به مدیران قبلی ربط داده شود و در ترازی بالاتر ایرادات و ناکارآمدیهای دولت حاکم را بر دوش دولت قبلی گذاشت. متأسفانه این مطلب در گزارش تلویزیونی شامگاه یکشنبه سید ابراهیم رئیسی بهدرستی قابلتشخیص بود.
نخستین مطلب به مسئله کرونا و واکسیناسیون عمومی در کشور برمیگردد. باید یادآوری کرد که حدود یک سال طول کشید تا واکسن کرونا کشف شود و پسازآن بحث بر سر این بود که آیا واکسیناسیون لازم است یا نه؟! در ایران به دلیل اینکه محمد مخبر قول ساخت 20 میلیون دوز واکسن داخلی تا مردادماه و 50 میلیون دوز تا شهریورماه 1400 را داده بود که عملی نشد و روند واردات واکسن در دولت دوازدهم کند شد زیرا دولت روحانی میپنداشت که تولید 70 میلیون دوز واکسن داخلی عملی میشود که استنباط اشتباهی بود.
جدا از این مطلب مسئله واکسن در داخل کشور به بودجه نیاز دارد. برخی از نهادها و سازمانها ازجمله ستاد اجرایی فرمان امام با تکیهبر دانش دانشمندان ایرانی بر این باور بودند که میتوانند در داخل واکسن را به میزان نیاز تولید کنند و حتی مخبر بر این باور بود که میتوانیم آن اندازه واکسن تولید کنیم که هرکسی به واکسن نیاز دارد با مراجعه به داروخانه نیاز خود را تأمین کند، اما مسئله به این سادگی نبود. تا خردادماه سال گذشته موانع واردات واکسن از جانب آمریکا برطرف شد. در گزارشی که محمدجواد ظریف بعد از پایان دوره وزارت خود ارائه کرد و متن آن در روزنامه جمهوری اسلامی منتشر شد آمده بود: ما 110 میلیون دوز واکسن خریدیم یا مقدمات خرید آن را فراهم کردیم که در حال حمل به داخل کشور هستند. امروز حدوداً همین تعداد واکسن در کشور تزریقشده است. پس مقدمات خرید واکسن و ارسال آن به داخل کشور در دوره دولت دوازدهم انجام شد و دولت فعلی متولی امر واکسیناسیون شد.
مسئله دوم موضوع عضویت ایران در پیمان شانگهای است. ایکاش سیر تاریخی پیوستن به پیمان شانگهای توسط رئیسجمهور بیان میشد. آغاز گفتگو در این خصوص به دوره دولت اصلاحات و ریاست جمهوری سید محمد خاتمی برمیگردد. در نشستهای بعدی شرایط ورود ایران موردبحث قرار گرفت و مخالفت همسایگان بهویژه تاجیکستان موجب عدم عضویت ایران شد. اینکه بعد از گذشت کمتر از یک ماه از عمر دولتی نوپا مقدمات عضویت در پیمانی در حد شانگهای فراهم بیاید عقلایی نیست مگر اینکه چهارچوب این حضور در دولتهای قبلی فراهمشده بود. اگر به سابقه پذیرش توجه کنیم عضویت ایران در این پیمان در خردادماه 1400 قطعی شده بود و در اولین نشست بعد از خرداد رئیسجمهور وقت بهجای حسن روحانی، سید ابراهیم رئیسی بود که در این نشست شرکت کرد؛ اما تاریخ عضویت ایران در پیمان شانگهای خرداد 1400 هست که هنوز دولت دوازدهم در کشور بر سرکار بود.
درباره تورم حرفهای رئیسجمهور جای تعجب دارد چون تورم نهتنها در 100 روز گذشته مهار نشده است بلکه روند افزایشی داشت. دستاندرکاران بازار نقرهداغ تورم را بر تن خود حس میکنند. تورم همچنان شیب صعودی دارد و ایکاش تورم مهار میشد و بهپای دولت رئیسی نوشته میشد. در مورد ثبات در بازار نیز باید پرسید آمار و ارقامی که به رئیسجمهور ارائه میشود بر مبنای چه کالاهایی است؟ کافی است بهپای اصلی تجارت، افزایش قیمتها و تأثیرگذاری آن بر زندگی مردم؛ یعنی دلار نیمنگاهی بیاندازند. زمانی که رئیسی به ریاست جمهوری رسید دلار در کانال 23 و 24 هزار تومان بود. امروز دلار 30 هزار تومان را پشت سر گذاشته است و این اتفاق ظرف 100 روز رخداده، آیا این ثبات بازار است؟ در سایر بازارها نیز شاهد همین وضعیت هستیم. تولید پراید در کارخانه متوقفشده است. این چه ثبات بازاری است که قیمت این خودرو در بازار به حدود 200 میلیون تومان نزدیک شده است؟
نگارنده کود موردنیاز مزرعهاش را حدود سه ماه پیش باقیمت هر کیلو 19 یا 20 تومان میخرید، ولی دیروز همان کود را به قیمت هر کیلو 27 هزار تومان خریداری کردهام. سه ماه پیش میشد صد تن کود را به قیمت یک میلیاردو هفتصد تا هشتصد میلیون تومان خریداری کرد اما امروز برای خرید همان میزان کود حدود دو میلیاردو هفتصد میلیون تومان هزینه پرداختهایم. نام این وضعیت آیا ثبات در بازار است؟ باید بهجای فرافکنی و ربط دادن مسائل و مشکلات به عملکرد دولتهای قبلی، کوشش شود تا اطلاعاتی واقعی در اختیار رئیسجمهور گذاشته شود. ایشان بر اساس اطلاعاتی که اطرافیان به او میدهند حرفهایی را میگویند که با واقعیت جور درنمیآید و به همین دلیل است که امروز این صحبتها را غیرواقعی ارزیابی میکند.