شما سفر اردوغان بعد از ۵ سال به عربستان را چگونه ارزیابی میکنید؟
ترکیه و عربستان بهصورت متقابل علاقهمند هستند سطح مناسباتشان را با یکدیگر افزایش دهند. به نظر میرسد اردوغان طبق رسمی که قبلاً هم تکرار شده بود یک چرخش سیاسی انجام داده است. سطح مشکلات اقتصادی در ترکیه و افزایش تورم بخشی از تصمیم اردوغان برای سفر به عربستان بود. عربستان نیز بر اساس شرایط منطقه تمایل دارد روابط خود با ترکیه را بازسازی کند.
چرا عربستان در پی حل مسائل خود با ایران در مذاکرات بغداد است؟
عربستان همواره از روی کار آمدن جمهوری خواهان در امریکا حمایت میکند. روابط دولت سعودی با امریکا در دوران ترامپ به بهترین حد خود رسیده بود. این کشور در دوران اوباما روابط واشنگتن-ریاض تا حدودی تیرهوتار شده بود. هرچند تغییراتی که در کاخ سفید اتفاق میافتد، اما رابطه ریاض و واشنگتن همواره برقرار بوده است. از سوی دیگر استراتژی عربستان نزدیکی به اسرائیل است و دقیقاً به همین دلیل است که عربستان به دنبال عادیسازی روابط خود با کشورهایی است که ممکن است در قبال نزدیکی با اسراییل واکنش نشان دهند. مذاکرات عربستان با ایران در بغداد بهاینعلت است که اگر ریاض به تلآویو نزدیک شود ایران از این ارتباط ناراضی خواهد بود لذا تلاش میکند که با ارتباطگیری با تهران این خطر را تا حدودی کاهش دهد. اما بهطور کل تلاشهای ریاض در بازسازی ارتباط با تهران جدی نخواهد بود. اسراییل برای عربستان یک متحد احتمالی است. فاصله زیادی بین متحد احتمالی و همسایه نزدیکی است که مجبور هستند با او ارتباط بگیرند.
شما علت گسترش ارتباطات عربستان در منطقه را چه میدانید؟
مسائل اقتصادی بخش زیادی را در اتخاذ این راهبرد دارد. بخش دیگر مسائل امنیتی است. تهدید اسرائیل برای اعراب امروز دیگر موضوعیت ندارد بلکه بهزعم اعراب تهدید ایران میتواند برایانها خطرناک باشد.
فکر میکنید عربستان چه موضعی در ارتباط با احیای برجام دارد؟
سیاست کشورهای حاشیه خلیجفارس در ارتباط با برجام با اسراییل و امریکا یکسان است. این کشورها به برجام تنها و بدون ضمایم قانع نیستند. این دولتها خواهان این هستند که مسائل موشکی و سیاستهای منطقهای ایران هم در برجام گنجانده شود. عربستان این موضع را دنبال میکند و صراحتاً آن را بیان کرده است.
نظر شما در ارتباط با اولین سفر نواز شریف بعد از به قدرت رسیدن به عربستان سعودی چیست؟
سفر به عربستان در کشور پاکستان توسط نخستوزیر یک امر سنتی و معمول است. نخستوزیران پاکستان معمولاً در اولین سفر خارجی خود به ریاض میروند. علاوه بر این موضوع خانواده نواز شریف رابطه خوبی با امارات و عربستان سعودی دارند. خانواده نواز شریف از کمکهای پیدا و پنهان دولت سعودی برخوردار هستند. لذا سفر شریف مسئله پیچیدهای نیست و اینیک سفر سنتی بوده است.