علیاکبر صالحی گفت: در ایران نوع برخورد با انرژیهای تجدید پذیر عوامانه است نه عالمانه و متأسفانه به مسائل زیربنایی در حوزه انرژیهای تجدید پذیر پرداخته نمیشود بهعنوانمثال نحوه استفاده از پنلهای خورشیدی و ضرورت بهرهگیری از این ظرفیت در شرایط کنونی کشور به خوبی تبیین نشده است. نباید تصور شود که انرژی خورشیدی نیاز به ماده اولیه نداشته و مصرف آب ندارد یا نگهداری آن آسان است. بهعنوانمثال نگهداری کلکتورها کاری دشوار است و باید آموزشهای لازم به منظور حفظ و نگهداری صحیح از آنها دیده شود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه تعداد روزهای آفتابی در ایران زیاد است، گفت: ایران ۲.۵ برابر آلمان روزهای آفتابی دارد و این نقطه قوت کشور ماست. وی با اشاره به اینکه افزایش توربینهای بادی میتواند مسیر باد را تغییر دهد، اظهار کرد: به گفته کارشناسان، ساختمان مرتفعی که در منطقه ۲۲ تهران ساختهشده موجب اختلال در جریان باد و هوا بر روی شهر تهران شده است و آثار زیستمحیطی بر جای خواهد گذاشت.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با تأکید بر اینکه با همه تبعاتی که انرژیهای تجدید پذیر میتواند داشته باشد چارهای جز حرکت از سمت انرژیهای فسیلی به سمت انرژیهای تجدید پذیر وجود ندارد، گفت: در ایران انرژیهای تجدید پذیر دیگری نظیر انرژیهای حرارتی در اطراف اردبیل یا انرژی موج دریا نیز وجود دارد که تاکنون مورداستفاده قرار نگرفته است. وی افزود: در ایران بخش اعظمی از اراضی کشور را دشت و صحرا یا کویر تشکیل داده است که یک مزیت برای فعالیت در حوزه انرژیهای تجدید پذیر به شمار میرود، البته در منطقه سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی و جنوبی، منجیل و ... نیز، وجود طوفان و باد ظرفیتی برای تولید انرژی تجدید پذیر به شمار میرود.
انرژی هستهای تجدید پذیر نیست
صالحی با تأکید بر اینکه انرژی یک موضوع چندوجهی است، تصریح کرد: انرژی عامل محرک اقتصادی و اجتماعی است و اگر انرژی نباشد اقتصادی وجود نخواهد داشت، از طرفی وجود مخزن مشترک انرژی بین ایران و عراق، عربستان، کویت و ... وجهه حقوقی و سیاسی انرژی را نشان میدهد و منابع متفاوت انرژی نیز در سبد انرژی موردبررسی قرار میگیرد.
وی با تأکید بر اینکه انرژی بادانش و فناوری برای استحصال و نیز شیوه استفاده درست در ارتباط است، گفت: انرژیهای تجدید پذیر جزو انرژیهای پاک هستند اما هر انرژی پاکی جزو انرژیهای تجدید پذیر نیست مثلاً انرژی پاکی نظیر انرژی هستهای تجدید پذیر نیست ولی انرژی خورشید و باد، تمامشدنی نبوده و تجدید پذیر هستند.
علل پایین بودن بهرهوری انرژی در ایران
صالحی در پاسخ به این پرسش که در عرصه تربیت نیروی انسانی کارآمد در این حوزه در چه جایگاهی قرار داریم و توانستهایم در حوزه انرژی علم را به ثروت تبدیل کنیم، اظهار کرد: شدت و مصرف انرژی در ایران وضعیت خوبی ندارد چراکه از هر بشکه نفت حدود ۸۰۰ دلار تولیدات ارزشی در ایران صورت میگیرد، درحالیکه این میزان در کشوری نظیر آلمان بالغ بر دو هزار دلار است. هر بشکه نفت ۱۰۰ دلار ارزش دارد و در ایران با مصرف این میزان نفت تنها ۸۰۰ دلار تولید صورت میگیرد که بیانگر استفاده نامناسب از انرژی و پایین بوده بهرهوری انرژی در کشور است. وی با تأکید بر اینکه بهرهوری انرژی متأثر از فناوری و نیروی انسانی کارآمد است، گفت: برخورداری از تجهیزات مناسب و نیروی انسانی کارآمد میتواند بهرهوری را ارتقا دهد و خلأ این دو مؤلفه موجب هدر رفت انرژی در ایران شده است.
استخراج نفت بیشتر
از جایگزینی آن است
وی با اشاره به رویکرد اخیر کشور در حوزه انرژی گفت: طی کردن شیب نزولی ذخایر انرژی و هدفمند کردن یارانهها حساسیت کشور را برای نگاه جدید به حوزه انرژی دوچندان کرده است. به هر میزان که بشکه نفت استخراج میشود به همان میزان اکتشافات صورت میگیرد، اما چون استخراج افزایشیافته و میزان برداشت بیشتر از جایگزینی است، وضعیتی ایجادشده که عمر انرژیهای فسیلی در یک افق ۷۰ الی ۸۰ ساله رو به اتمام بوده و باید در خصوص بهینهسازی و فناوریهای جدید توأم باتربیت نیروی انسانی متمرکز شد.
جای خالی فناوری علت ربایش گاز از ایران
صالحی بهرهگیری از فناوریهای جدید و تربیت نیروی انسانی برای برخورداری از انرژیهای تجدید پذیر را درگرو روابط بینالملل دانست و افزود: نمیتوان داخل چهاردیواری نشست و صحبت از فناوری و توسعه کرد. کشوری نظیر قطر در دو سال آینده قرار است ۵۰ درصد درآمد خود را از فروش LNG افزایش دهد و این میسر ممکن نخواهد شد مگر با فناوری و جای خالی فناوری در ایران موجب شده است که قطر اقدام به ربایش گاز ایران کند.
لزوم توسعه ارتباطات بینالملل و بهکارگیری فناوری برای استفاده کامل از ظرفیتهای نفت و گاز
وی تصریح کرد: در موضوعی نظیر اختلاس، صدای مردم درمیآید و همه معترض میشوند ولی چرا وقتی میلیونها دلار گاز و نفت ایران توسط کشورهای دیگر از مخازن مشترک گازی و نفتی ربایش میشود صدای کسی درنمیآید. درحالیکه با بهرهگیری از فناوری و در سایه تربیت نیروی انسانی با تقویت روابط بینالملل میتوانیم از منابع گازی و نفتی خودمان بهطور کامل استفاده کرده و به درآمد ملی بیفزاییم. وی افزود: گرچه اقدامات خوبی در این بخش صورت میگیرد اما این اقدامات در حدی نیست که نیازهای یک کشور را برآورده کند که دلیل آن وجود یک سری محدودیتها ازجمله محدودیت در ارتباطات بینالمللی است.