درخواست ایران برای عضویت در بریکس به چه معناست؟ آیا ایران میتواند عضو این گروه اقتصادی شود؟
گروه بریکس مربوط به کشورهای نوظهور در عرصه اقتصادی است. از زمانی که بریکس تشکیل شد. شرط عضویت در بریکس داشتن ظرفیتهای اقتصادی در عرصه جهانی است. این کشورها باید دارای پتانسیلهای داخلی و فرامرزی باشند و در عرصه جهانی کنشگری اقتصادی کنند. چین، روسیه، هندوستان، آفریقای جنوبی و برزیل کشورهایی هستند که اقتصاد آنها رو به رشد است.
البته اقتصاد روسیه به دلیل تحریمها رو به تزلزل است اما اگر بتواند با پایان جنگ تحریمها را لغو کند میتواند به روند توسعه اقتصادی خود ادامه دهد. تحلیلگران اقتصادی، اعضای بریکس را بهعنوان قدرتهای آینده اقتصاد دنیا میشناسند. در حقیقت بریکس به دنبال تضعیف دنیای تکبعدی است. اعضای بریکس معتقد هستند جهان باید با چندجانبه گرایی مدیریت شود.
اندونزی و ترکیه نیز دو کشوری هستند که پتانسیلهای بالقوه برای عضویت در بریکس دارند. درخواست ایران برای عضویت در بریکس به دلیل این است که ظرفیت قدرت منطقهای دارد. شرایط جهان به نحوی است که روسیه و چین در مقابل غرب قرارگرفتهاند و این دو کشور شاید برای دهنکجی به غرب، کشورهایی که با غرب مشکلدارند عضویت آنها را بپذیرند. اما باید صبر کرد و آینده را دید.
شما نشست سران گروه جی 7 باهدف مهار چین را چگونه ارزیابی میکنید؟
تصویب 600 میلیارد دلار برای مقابله با پروژه کمربندی جادهای پکن تا لندن بوده است. کشورهای آمریکا، انگلیس و بعد اتحادیه اروپا که در گروه جی 7 حضور دارند معتقد هستند اگر چین بتواند پروژه 1000 میلیارد دلاری جاده پکن تا لندن را تمام کند به قدرت برتر جهانی تبدیل خواهد شد. بنابراین جی 7 باید جلوی پکن را بگیرد. آمریکا نمیخواهد رشد اقتصادی چین به حدی باشد که از او عبور کند.
حمایت چین از روسیه در جریان حمله به اوکراین باعث شد آمریکا بتواند اروپا را به سمت خود بکشاند. پیشازاین اروپا آمادگی نداشت تا وارد یک جدال جدی با چین شود. اروپا پیش از جنگ روسیه آمریکا را تنها گذاشته بود. در آن ایام اروپا به دودسته اروپای شرقی و غربی تقسیمشده بود.
چین در راستای پروژه کمربندی جاده سرمایهگذاری قابلتوجهی در اروپای شرقی انجام داده بود. اکنونکه چین صراحتاً به سمت روسیه رفته اروپا را نگران کرده است. بنابراین اروپا تلاش میکند با کمک آمریکا قدرت چین را مهار کند.
البته این رقابت میتواند زمینه را برای رشد سایر کشورها در حوزه اقتصادی فراهم کند.
به نظر میرسد چین پروژه کمربندی را رها نمیکند زیرا هزینه بسیاری برای آن کرده است. تنها در پاکستان حدود 10 تا 12 میلیارد دلار صرف این پروژه شده است. حال که غرب میخواهد سرمایهگذاری 600 میلیارد دلاری کند کشورهای جهان سوم باید تلاش کنند از این سرمایهگذاریها نهایت استفاده را ببرند.
با توجه به آغاز مجدد مذاکرات هستهای در قطر آیا امکان دارد ایران از خواستههای خودش در ارتباط با سپاه کوتاه بیاید؟
مسئلهای که در روزنامه روسی نوشتهشده و کیهان آن را بازنشر داده بهنوعی باهدف تحریک ایران صورت گرفته است. روسیه قصد دارد با تحریک جریان ضد مذاکره در ایران مذاکرات دوحه را به بنبست بکشاند.
ایران از خواستههای خود در ارتباط با سپاه صرفنظر نمیکند. ایران از ابتدا به دنبال رفع تحریمها بوده و سپاه سهم زیادی در اقتصاد برونمرزی ایران دارد بنابراین تحریمها نباید شامل سپاه شود.
برخی خبرها حاکی از آن است که ایران پیشنهاد داده بخشهای اقتصادی سپاه مانند قرارگاه خاتمالانبیاء از لیست خارج شود اگر چنین خبری صحت داشته باشد هر دو طرف یعنی ایران و آمریکا خواهند پذیرفت. اما نمیتوان بهطورقطع راجع آن اظهارنظر کرد. برخی کشورهای اروپایی میخواهند نفت ایران به بازار جهانی بیاید در این راستا جلسهای با امریکا ترتیب دادهاند و تنها راه ورود نفت ایران به بازار را برجام دانستهاند. البته برجم به نتیجه برسد یا نرسد تصمیمگیریها به سمتی خواهد رفت که نفت ایران با شرایط آزادتری به فروش برسد.
قطر در دوحه مجموعه هتلی به نام شرایتون تأسیس کرده تا دیدارهای دیپلماتیک در این هتل صورت گیرد. این هتل میزبان کشورهایی است که با یکدیگر اختلاف نظر دارند. رایزنیهای دیپلماتیک در دوحه وزن ژئوپولتیک قطر در منطقه را افزایش میدهد.
برخلاف هزینههای بالا در هتلهای وین، هزینهها در شرایتون رایگان است. از سوی دیگر نزدیک بودن قطر به ایران و همچنین خطوط پروازی متعدد به سایر نقاط دنیا باعث میشود دیپلماتها با سرعت به پایتختهای خودشان رفت آمد داشته باشند و با تصمیمگیرندگان اصلی در پایتخت مشورت کنند. قطر در سالهای اخیر در پرونده هستهای فعال بوده است.
باید تلاش کرد عمان و اتریش از تغییر محل مذاکرات ناراحت نشوند زیرا امکان دارد توافق نهایی در اتریش امضا شود.
آیا میتوان گفت که انتخاب قطر برای میزبانی مذاکرات امیدوارکننده است؟
بنده امیدوار هستم زیرا در ایامی که مذاکرات 3 ماه تعلیق شده بود پیامهایی بین تهران-واشنگتن ردوبدل شده است. آغاز گفتگوها در دوحه نتیجه مذاکرات در عرصه دیپلماسی واسطهای است. رسیدن به این نقطه به این دلیل است که هر دو طرف تا حدودی از خواستههای خود صرفنظر کردهاند.