مسعود رسولی، دبیر انجمن صنعت بسته‌بندی گوشت و مواد پروتئینی کشور مرکز آمار ایران یک مقایسه‌ی ساختاری صورت داد؛ مقایسه‌ای که به‌خوبی نشان می‌دهد چگونه نمودار تغذیه‌ای مردم تابعی از شاخص‌های رشد اقتصادی کشور است: «این در حالی است که به‌عنوان‌مثال در سال ۱۹۹۳ سرانه کشور گوشت قرمز مردم چین ۵ کیلوگرم بود که الآن این عدد به ۵۳ کیلوگرم رسیده است.»
«سرانه گوشت در کشور از ۱۲ کیلوگرم در سال به ۶ کیلوگرم رسیده و به عبارتی با ۵۰ درصد کاهش مصرف مواجه شده است» این خبر را مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور در مهرماه سال گذشته (۱۴۰۰) به رسانه‌ها داد. حالا یازده ماه از اعلام این خبر گذشته است؛ کاهش مصرف سرانه گوشت از ۶ کیلوگرم در سال به ۴ یا حتی ۳ کیلوگرم، نگران‌کننده است.
رئیس شورای تأمین‌کنندگان دام کشور نیز در اسفند سال 99 با اشاره به اینکه نوسان بازار هیچ توجیهی ندارد گفت که بنابر آمار امسال، میزان مصرف گوشت قرمز نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۰ درصد کاهش‌یافته است.
آن زمان قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز حدود ۴۵ هزار تومان بود، بااین‌حال، مردم استطاعت خرید نداشته‌اند؛ اما امروز مشاهدات میدانی بازار نشان می‌دهد که حداقل قیمت گوشت قرمز در محدوده‌ی هر کیلو ۲۰۰ هزار تومان است؛ آخرین قیمت‌ها دردهم مرداد این‌گونه بوده است: نرخ هر کیلو ران گوسفندی بااستخوان ممتاز، ۲۱۶ هزار تومان!
تائید پایین بودن سرانه مصرف در زارش‌ها رسمی
بر اساس مصوبات مزدی شورای عالی کار، حداقل دستمزد روزانه‌ی کارگران در سال جاری، ۱۳۹ هزار و ۳۲۵ تومان است؛ اگر مزایای مزدی مانند حق مسکن و سنوات را به این رقم بیفزاییم، به‌سختی به‌روزی حدود ۲۰۰ هزار تومان می‌رسیم؛ بنابراین قیمت هر کیلو گوشت گوسفندی از دستمزد روزانه‌ی یک کارگر به‌مراتب بیشتر است؛ یعنی یک خانواده‌ی سه‌نفره‌ی کارگری اگر یک روز بخواهند غذای گوشتی بخورند، باید کل دستمزد آن روزِ نان‌آور خانواده را برای خرید فقط یک کیلوگرم گوشت قرمز هزینه کنند؛ تنزل سطح کیفی تغذیه، عواقب میان‌مدت و بلندمدت دارد.
مقایسه سرانه مصرف گوشت در ایران با دیگر کشور‌ها
مقایسه سرانه مصرف گوشت در ایران و کشور‌های اروپایی و آمریکا روند‌های متفاوتی دارد. هر آمریکایی سالانه ۴۹ کیلو گوشت قرمز می‌خورد و این عدد برای هر آرژانتینی در سال به ۴۰ کیلو می‌رسد. مردم کشور‌های اروپایی هم حدود ۳۰ کیلو در سال گوشت قرمز مصرف می‌کنند و سرانه مصرف گوشت قرمز در ترکیه ۲۷ کیلو در سال است. در ایران سرانه مصرف گوشت به زیر ۶ کیلوگرم در سال رسیده است؛ سالی ۴ یا نهایتاً ۳ کیلو گوشت سر سفره‌ی هر کارگر ایرانی است.
تبعات کاهش مصرف مواد لبنی
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت با اشاره به کاهش چشمگیر مصرف لبنیات، عدم جبران این موضوع را برای کودکان به‌ویژه در مناطق محروم خطرناک خواند.
احمد اسماعیل‌زاده، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایلنا، با اشاره به گرانی مواد خوراکی اظهار کرد: گزارش‌هایی که در این حوزه وجود دارد، متأسفانه به دلیل گرانی لبنیات، مصرف مواد لبنی به‌ویژه شیر در طی دو سه ماه اخیر کاهش چشمگیری داشته است. حتی افرادی هم که محدوده مصرف چشمگیری نیز داشته‌اند، مصرف خود را کاهش داده‌اند. وقتی مصرف لبنیات کاهش پیدا می‌کند افراد به سمت گروه‌های غذایی دیگر گرایش پیدا می‌کنند.
اسماعیل‌زاده بابیان اینکه هنوز تحقیق جامعی که نشان دهد به‌جای شیر چه چیزی مصرف می‌شود وجود ندارد، گفت: آمارهای متعددی که از گوشه و کنار کشور به ما می‌رسد نشان می‌دهد که علی‌رغم تولید بسیار زیاد لبنیات، مصرف آن در سطح جامعه کاهش پیداکرده است. البته قبلاً نیز مصرف لبنیات در کشور نیز در حد مطلوب نبود بااین‌حال امروز بیشتر کاهش‌یافته است.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت تأکید کرد: اگر کاهش مصرف لبنیات تداوم پیدا کند کمبود کلسیم، کمبود پروتئین و مواد مغذی در کودکان دارای سوءتغذیه به‌ویژه در استان‌های کم برخوردار به نحوه قابل‌توجهی خود را در قالب پوکی استخوان، کوتاه‌قدی و بیماری‌هایی ازاین‌دست خود را نشان خواهد داد.
وی در رابطه با راهکار وزارت بهداشت برای جبران کمبود مصرف لبنیات در کشور به‌ویژه در میان کودکان و نوجوانان نیز گفت: در این راستا ما باید روی برنامه مصرف شیر در مدارس حداقل در استان‌های کم برخوردار تمرکز کنیم تا حداقل برای کودکان این مناطق مصرف یک واحد شیر را در طول روز داشته باشیم.
افزایش قیمت مواد جایگزین لبنیات و پروتئین‌ها
اسماعیل‌زاده همچنین در مورد وضعیت مصرف مواد پروتئینی مانند گوشت قرمز، مرغ و ماهی نیز گفت: متأسفانه در سالیان قبل که قیمت‌ها پایین بود مصرف غذاهای دریایی به‌ویژه ماهی به‌عنوان یک منبع سرشار از مواد پروتئینی و اسیدهای چرب امگا 3 به‌غیراز برخی استان‌ها که نزدیک دریا بوده‌اند چندان برجسته نبود. در مورد سایر مواد غذایی پروتئینی به‌ویژه گوشت قرمز نیز درست است که مصرف آن در برخی مناطق کاهش پیداکرده است اما باید بدانیم که پروتئین را ما حتماً از گوشت قرمز نمی‌گیریم در بسیاری از مواد دیگر مانند گوشت ماکیان، مرغ، تخم‌مرغ و حبوبات نیز وجود دارد البته اتفاقی که رخ‌داده این است که قیمت این مواد جایگزین نیز افزایش پیداکرده است.
او ادامه داد: با توجه به سخت شدن معیشت مردم طبیعتاً مصرف این مواد پروتئینی کاهش پیداکرده است به همین دلیل تأکید مسئولان باید روی این موضوع باشد در غیر این صورت عوارض کاهش مصرف این مواد در آینده خود را بر روی سلامت مردم نشان خواهد داد.
وی بیان کرد: تأکیدداریم که حداقل مردم دو بار در هفته از گوشت قرمز استفاده کنند.