با خروج آمریکا از برجام ایران از نظر اقتصادی دچار مشکل شد. آیا نباید بابت وضعیت پیش آمده از کشور پیمان شکن غرامت طلب کنیم؟
بعد از خروج آمریکا از برجام اروپایی ها اگر چه در ظاهر مخالفت خود با اقدام آمریکا را نشان دادند اما آن ها هم به تعهدات خودشان عمل نکردند. چرا نباید از آنها هم غرامتی بخواهیم؟! مساله همین است. اگر سخت بگیریم، امکان توافق از بین می رود. اینکه ما بر سر میز مذاکره باشیم و نتیجه گرفتن برایمان مهم باشد و در عین حال بخواهیم طرف ها را وادار به پرداخت خسارت کنیم، این کار دشوار است و به هدف مذاکره صدمه می زند. البته این ادعای از طرف ما می تواند یک تکنیک مذاکراتی باشد. اما قابل اجرا نیست. پافشاری ایران بر چنین مسائلی تنها احیای توافق را به تاخیر می اندازد و احتمال شکست توافق را نیز بالا می برد.
آیا از نظر قوانین بین المللی گرفتن غرامت کاری شدنی است؟
طرف ما آمریکا است و آمریکایی ها مساله اصلی یعنی توافق بین المللی برجام را رعایت نکردند چه برسد به پرداخت غرامت! چطور می شود از آمریکایی ها توقع پرداخت غرامت داشت! دنیا نمی تواند آن ها را مجبور به چنین کاری کند، ما چطور می توانیم این کار را بکنیم؟! آمریکایی ها به کسی خسارت پرداخت نمی کنند. آمریکا در چهار گوشه جهان دست به جنگ و جنایت می زند و حتی عذرخواهی هم نمی کند. به طور کلی آمریکا کشوری نیست که قائل به پرداخت خسارت باشد. اگر بخواهیم بر دریافت غرامت اصرار کنیم از توافق دور می شويم. ایران بخاطر منافع ملی خود باید در صدد کم کردن دشمنی باشد. نه اینکه با باز کردن پرونده تازه بر تنش بدمد. غرامت از آمریکا حق ایران است و این مسئله را می تواند مطرح کند. توجه کنید که احیای توافق هسته ای این امکان را ایجاد می کند که ایران به عنوان دومین دارنده منابع گاز جهان و چهارمین دارنده منابع نفتی، صادرات بیشتری به بازارهای جهانی داشته باشد. به دنبال جنگ اوکراین بهترین فرصت برای ایران فراهم شد تا با از سر گیری صادرات انرژی اقتصاد از جان افتاده اش را احیا کند. از این رو دور جدید مذاکرات فرصتی طلایی برای ایران است که نبايد این شانس را از دست داد.
آیا ایران می تواند درخواست غرامت را در قالب درخواست تضمین برای عدم خروج آمریکا از توافق برجام، بگنجاند؟
همینطور است اما باز شما را به ماهیت طرف مقابل توجه می دهم ما با آمریکا روبرو هستیم که سابقه ندارد به کسی باج داده باشد. وانگهی ایران اهل گرفتن چنین خساراتی نیست که اگر بود بعد از گذشت سه دهه از پایان جنگ تحمیلی، خسارت این جنگ هشت ساله را از عراق می گرفت. عراق هنوز غرامت جنگی ایران را پرداخت نکرده است. این غرامت رقم کمی نیست و می تواند تحولی در اقتصاد ایران بوجود بیاورد اما ایران اراده ای برای گرفتن این حق قانونی که رقم دلاری آن توسط سازمان ملل تعیین شده، ندارد. این درحالی است که کویت به خاطر یک ماه جنگ با عراق تاکنون ۵۰ میلیارد دلار غرامت از عراق گرفته است. ولی خساراتی که ایران باید بابت غرامت جنگی از عراق دریافت کند، بیش از این عدد ها است.