به نظر شما علت خشم جوانان در اعتراضات اخیر چیست؟
ازنظر رفتارشناسی تنش‌های اجتماعی نتایج مستقیم و شناخته‌شده از انباشت خشم‌های فروخورده هست.
از سوی دیگر مشاهده تبعیض‌های اقتصادی، اجتماعی و افزایش شکاف‌های طبقاتی که منجر به بیکاری اقشار تحصیل‌کرده و فرهیخته می‌گردد باعث بروز خشونت در بزنگاه‌های اجتماعی می‌شود.
نگاه‌های فرادستانه به اقشار کم درامد و تهیدست مخصوصاً در قشر جوانان می‌تواند در این حوزه آسیب‌زا باشد. فقدان شانس وفرصت یکسان برای بهره‌گیری از مواهب اجتماعی به مشکلات موجود نیز دامن می‌زند.
از نگاه رفتارشناسی اجتماعی انباشت انرژی‌هایی که فرصتی برای تخلیه پیدا نکرده است به‌اضافه ملاحظه تبعیض‌ها، ناکامی‌ها و شکست‌های اجتماعی تحصیلی و عاطفی باعث می‌شود به‌محض مشاهده اعتراضات رادیکال جوانان به تخلیه انرژی خود اقدام کنند.
آمدن به خیابان و سردادن شعارهای تند و خارج از چارچوب یکی از راه‌های تخلیه انرژی برای قشر جوان است.
تحریک اقشار مختلف به‌وسیله شبکه‌های ماهواره‌ای و فضای مجازی سهم قابل‌توجهی در شعله‌ور شدن خشم جوانان دارند.
عدم وجود احزاب فعال و همه‌گیر که بتوانند بخش عمده جوانان و نخبگان را به سمت خود جذب کنند باعث شده در بحران‌های اجتماعی مطالبات آن‌ها به دست بیگانگان افتاده و از خواسته‌های آن‌ها سو استفاده شود.
اگر در کشور احزاب قوی وجود داشت و جوانان به عضویت آن‌ها درمی‌آمدند و فرصت به جوانان برای بروز و ظهور داده می‌شد جوانان مطالبات خود را در خیابان دنبال نمی‌کردند. به‌طور مثال در بحث ایجاد کرسی‌های آزاداندیشی همین هدف دنبال می‌شد که متأسفانه به‌محض تولد جوان‌مرگ شد.
به جوانان فرصت تعامل اجتماعی و بیان مطالبات داده نمی‌شود.
در سفری که به یکی از شهرهای غربی کشور داشتم عده‌ای از جوانان بدون اینکه بدانند پرچم اقلیم کردستان را در دست داشتند و آن را به اهتزاز درآورده بودند. برخی کشورهای منطقه در این‌گونه فرصت‌ها اهداف خود را دنبال می‌کنند و سعی می‌کنند از احساسات پاک جوانان بهره‌گیری سیاسی و امنیتی داشته باشند.
به نظر شما چه کسانی باعث افزایش خشم مردم در اعتراضات اخیر شدند؟
به‌عنوان یک رفتارشناس اجتماعی عرض می‌کنم کسانی که با فسادهای کلان اقتصادی برای خود موقعیت‌های عالی ایجاد کردند و در مقابل اجازه رشد اقتصادی به جوانان مستعد را ندادند علت اصلی خشم جوانان در اعتراضات اخیر بودند. این افراد با رویکردهای اشرافی جوانان را به نداشته های خود حساس کردند.
حضور فسادآلود برخی افراد در عرصه‌های کلان اقتصادی باعث انحصارطلبی آن‌ها شده که دیگر به هیچ‌کس فرصت بروز و ظهور در این عرصه داده نشده است.
اعتراضات اخیر چه اثراتی برای جامعه خواهد داشت؟
با مرگ دختر جوانی که توسط گشت ارشاد بازداشت شد اعتراضاتی در سطح خیابان شکل گرفت و باعث شد از قشرهای مختلف به خیابان آمده و معترض شوند. اعتراضات به شهرهای دیگر کشیده شد و مطالبات در حوزه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مطرح شد. با حضور نیروهای امنیتی و انتظامی این اعتراضات دیر یا زود به پایان خواهد رسید اما بعد از آن باید منتظر یک جامعه دوقطبی باشیم. با هر مرحله ازاین‌گونه حضورها در شهرها و خیابان بخشی از حرمت‌ها و حجاب‌ها از سازمان‌ها و مردم کنار زده می‌شود و دیگر به قواعد قبلی خود بازنخواهد گشت.
علت اصلی حل نشدن مسائل فرهنگی و اجتماعی حضور افراد غیرمتخصص در مناصب است. بارها گفته‌شده مسائل اجتماعی و فرهنگی بی‌صاحب‌ترین بخش‌ها در کشور هستند و هرکسی خود را واجد صلاحیت می‌بیند که درباره آن نظر بدهد.
شایسته‌سالاری در عرصه فرهنگی و اجتماعی می‌تواند مانع بروز اعتراضات خیابانی شود. این مسئله از جدا شدن طبقاتی اجتماعی از یکدیگر جلوگیری می‌کند. درصورتی‌که با رویه فعلی جامعه را مدیریت کنیم آتش زیر خاکستر می‌ماند و منتظر جرقه‌ای می‌شود که بازهم اتفاقات اخیر تکرار شود. بنابراین نباید مدیران ارشد اجازه دهند هرکس در هر زمینه‌ای اظهارنظر غیر کارشناسانه بدهد. باید به فکر تخلیه درست، منطقی و قانونی انرژی جوانان باشیم.