نعمت احمدی:قانون منع ورود پلیس به دانشگاه در دهه 80 تصویب شد ولی به آن عمل نشد
محمدعلی مختاری:افراد جامعه وقتی با فرهنگشان وداع می کنند پوشش بومی و سنتی خود را کنار می گذارند
قرائی مقدم:افراد کمتر می توانند در خصوص پوشش مطابق با میل و سلیقه خود رفتار کنند
نعمت احمدی،
وکیل پایه یک دادگستری
قانون برای نظم دادن به جامعه است. جامعه خود موجودی زنده است و برای بقا و سرپا ماندن اش عرف و عاداتی دارد. در تعریف مبادی و منشا قانون یک منشا عرف است. قانون گذار عرف را به قانون تبدیل می کند و قانون لازم الاجرا خواهد بود از این رو ما باور داریم که قانون باید در جامعه پذیرش داشته باشد.
اگر قانونی و تصمیماتی را بگذرانید که همچون شنا کردن خلاف جریان آب باشد جامعه مقابل آن واکنش نشان می دهد. مثلا در مورد ماهواره از سال ۱۳۷۳ قانون منع استفاده از ماهواره را داریم. با وجود اینکه طی این مدت سختگیری های زیادی داشتیم و پلیس ویژه از دیوار و بام ها بعضا بالا رفتند و دیش ها را پایین آوردند اما همچنان شاهد استفاده گسترده جامعه از این ابزار و امکانات ماهواره هستیم.
قانون وقتی خواسته اکثریت مردم نباشد جا نمی افتد. قانون باید مطابق با روز باشد و قابلیت اجرا و اعمال داشته باشد. نمی توان قانونی را به زور در جامعه پیاده کرد. به ویژه اگر قانون با روحیه بخشی از جامعه سازگاری نداشته باشد.
رضاشاه موفق نشد چادر را با زور از سر مردم بردارد. زیرا جامعه مسلمان بود و حجاب چادر در آن زمان خواسته اکثریت مردم بود. امروز هم جمهوری اسلامی نمی تواند با اجبار حجاب مد نظر خود را به جامعه تحمیل کند.
درگیری و تقابل که در حوزه حجاب در کشور ایجاد شده است محصول اجباری است که در این خصوص به کار گرفته شد. نباید نظم و قانون در جامعه را قربانی اجرای تصمیماتی کرد که در جامعه مقبولیت ندارند. قانون منع ورود پلیس به دانشگاه در دهه 80 تصویب شد. اما روز یکشنبه این قانون توسط نیروهای پلیس نقض شد. طبیعی است وقتی قانون توسط مجری قانون زیر پا گذاشته شود قداست قانون در مقابل چشم مردم شکسته می شود.
مقنن نباید قوانيني بنویسد که قابلیت اجرا ندارد و یا نارضایتی به همراه می آورد. چه اصراری وجود دارد که مجرم پروری کنیم و مردم را با قوانيني که تخصصی نیستند به مجرم تبدیل کنیم. قوانین غیر تخصصی با نگاه هایی ایدئولوژیک و یا با نگاه سیاسی و جناحی نوشته می شوند که بعضا قابلیت اجرا ندارند.
محمدعلی مختاری
پوشش زنان از جمله هنجارهای کهن و از سنت های ملی و مذهبی در جامعه ایران است. تا جاییکه شواهد تاریخی نشان می دهد زنان در دوران ایران باستان و حتی پیش از اسلام نیز بر سنت حجاب و پوشش مقید بودند و زن ایرانی با پوشش در اجتماع حاضر میشده است.
از سوی دیگر تغییر در پوشش و انتخاب نوع متفاوتی از لباس، همواره از جمله پیامد های تغییر در فرهنگ است. افراد جامعه وقتی با فرهنگشان وداع می کنند پوشش بومی و سنتی خود را کنار می گذارند.
اولین پیامد منفی حذف یا بی توجهی به پوشش اسلامی، حذف نماد و معرف جامعه است. همانطور که آرم هر موسسه ای مشخصه آن مجموعه است. حجاب و پوشش بانوان نیز نشانه و معرف جامعه اسلامی است.
در جامعه اسلامی رعایت ظواهر دینی برای همگان حتی بر اقلیت نیز لازم است. چنانچه می بینیم حجاب به عنوان یک هنجار در جامعه امروز ایران پذیرفته شده است چنانچه می بینیم بانوان همه به درجاتی حجاب را رعایت می کنند.
ولی آنچه که به صورت سنتی رعایت می شود و یا به شکل قانون به اجرا در می آید، نشانه دینداری جامعه نیست. رعایت ظواهر و هنجارهای جامعه اسلامی، دینداری نیست. زیرا دین نیت، اعتقاد و عمل بر طبق آن اعتقاد است نه رعایت ظواهر.
متاسفانه به دلیل مطلوب بودن حجاب در حاکمیت سیاسی حتی در موارد بسیاری شاهد رعایت حجاب و تظاهر به دینداری نیز هستیم و افراد برای مقاصدی حجاب بر سر دارند و رفتارهای دینداران را تقلید می کنند.
امان الله قرائی مقدم، جامعه شناس
حساسیت بالای مساله حجاب و اجبار قانونی درباره حجاب، بانوان در الگوی پوشش گزینه های محدود تری دارند.افراد کمتر می توانند در خصوص پوشش مطابق با میل و سلیقه خود رفتار کنند. ولی پوشش جزو نیازهای انسان است و انتخاب نوع پوشش در ردیف یک نیاز است.
پرسش این است که آیا حاکمیت می تواند از قانون حجاب چشم پوشی کند یا خیر؟ پاسخ منفی است چون حجاب به عنوان هنجاری تجویز شده به عنوان پرچم و نماد حکومت اسلامی است. اما حاکمیت می تواند در خصوص نظارت اجتماعی به گونه دیگری درباره حجاب عمل کند.
جامعه شناسی هیچ وقت نسخه نمی نویسد و در نقش مشاور در امور مربوط به جامعه ظاهر می شود. جامعه شناسی در این مواقع هشدار می دهد همانطور که بارها خود من از طریق ستاره صبح و دیگر رسانه ها به آقایان هشدار داده ام و گفته ایم که باید از محدود سازی دست برداریم.
تکلیف جامعه روشن است. جامعه زنده و پویا است و در مسیر پیش روی خود حرکت می کند. مداخلات قانونی شاید محدودیت هایی برای این موجود زنده در حال حرکت ایجاد کند اما آن را متوقف نمی کند. بلکه به حرکت کند اش قدرت بیشتری می دهد.
زمینه نارضایتی در درون جامعه ایران زیاد است. سیاست ورزی درست این است که با اقداماتی موثر و ایجاد رضایت در سطح جامعه از بالارفتن مطالبات جلوگیری کنیم. نه اینکه با ایجاد محدودیت و وضع قوانین سختگیرانه، سرپوشی بر روی نارضایتی ها قرار بدهیم.