حجت‌الاسلام مازنی نماینده مجلس دهم و عضو شورای گفت‌وگو ملی گفت: شورای گفت‌وگوی ملی متشکل از آقایان عارف، باهنر، صدر و ضرغامی و من روز یکشنبه تشکیل جلسه داد. در این جلسه درباره پیگیری مسائل کشور و ارائه پیشنهاد و راهکارهایی برای برون‌رفت از وضعیت فعلی کشور متمرکز شدیم. همچنین روی افزودن افرادی به این شورا که می‌توانند برای حل مشکلات کشور مؤثر باشند، تأکید شد.
به گزارش جماران؛ مازنی درباره جزییات آخرین جلسه شورای گفت‌وگوی ملی گفت: از نظر من تنها راه‌حل منازعات کشور «گفت‌وگو» است و هر روشی به جز گفت‌وگو در‌این‌باره هزینه‌های سنگینی به کشور وارد می‌کند. اگر راه گفت‌وگو را در پیش نگیریم، ناگزیر از بی‌تفاوتی نسبت به مشکلات و موارد پیرامونی کشور خواهیم بود. اما نباید فراموش کرد که بی‌تفاوتی در هر کشور و جامعه باعث تقویت مشکلات داخلی و ایجاد زمینه برای مداخلات خارجی می‌شود. بنابراین در صورتی که گفت‌وگو را کنار بگذاریم، راه دیگری که پیشروی ما قرار می‌گیرد «خشونت» است. خشونت حد یقف ندارد. معتقدم اگر خشونت از هر سو تقویت شود، به روند دموکراسی آسیب می‌زند و توسعه سیاسی را با کندی مواجه می‌کند. مانع توسعه اقتصادی می‌شود و همچنین بر روابط بین‌الملل ما تأثیر منفی می‌گذارد.
گفت‌وگو چگونه انجام می‌شود؟
گفت‌وگو با مذاکره، مباحثه و مناظره تفاوت اساسی دارد؛ هدف گفت‌وگو کشف حقیقت است. یعنی در دو سوی میز گفت‌وگو افرادی که قرار می‌گیرند به دنبال امتیاز گرفتن از طرف مقابل و محکوم کردن دیگری نیستند، بلکه این هدف را دنبال می‌کنند که در خصوص یک موضوع با استدلال علمی و منطقی دیگری را متقاعد کنند. نتیجه گفت‌وگو یا تفاهم خواهد بود و طرفین به یک نتیجه مشترک خواهند رسید که منجر به همگرایی می‌شود، یا به اختلاف نظر می‌رسد که احترام به اختلاف نظر نتیجه فضای حاکم بر گفت‌وگو می‌شود. درنهایت هم این روش به واگرایی توأم با احترام منجر می‌شود. به این نحو که نظرات طرفین متفاوت است اما به نظر یکدیگر احترام می‌گذارند. بنابراین ازآنجایی‌که در عرصه سیاسی فصل‌الخطاب قانون اساسی است، قانون اساسی هم فصل‌الخطاب را رأی مردم تعریف کرده است. برای گفت‌وگو در سطح ملی، اول پذیرش اصل گفت‌وگو نیاز است. دوم اینکه نتیجه گفت‌وگو هر‌چه باشد به آن تمکین کنیم. در حال حاضر در فضای تنازعاتی که قرار داریم حقیقت روشن نیست.
نبود رسانه ملی مردمی
رسانه‌هایی که برای اعتراضات فراخوان می‌دهند، رسانه‌های مستقل داخلی مربوط به احزاب ایرانی نیستند بلکه با پول غیر ایرانی اداره شوند. بارها شاهد بوده‌ایم که شبکه اینترنشنال و بی‌بی‌سی فارسی یک فراخوان تجمعات با عنوان جوانان محلات داده‌اند. ممکن است گفته شود دلیل اینکه این رسانه‌ها فراخوان‌ها را منتشر می‌کنند، نبود رسانه ملی مردمی است که البته یکی از معضلات و مشکلات فعلی هم همین است.
ضرورت تأسیس رادیو و تلویزیون خصوصی
مازنی افزود: سیاست‌های کلی اصل 44 که در زمان ریاست‌جمهوری مرحوم هاشمی رفسنجانی در مجمع تشخیص تهیه‌شده بود و رهبری هم تأیید کردند، این بود که با این سیاست‌های کلی، بانک‌ها، بیمه و کشتی‌رانی آزاد شدند. یعنی هر آنچه دولتی محسوب می‌شد آزاد شدند؛ اما رادیو و تلویزیون همچنان در قالب اصل 44 باقی‌مانده است! من به مجمع تشخیص در این زمینه پیشنهاد داده‌ام که یک خط از سیاست کلی تهیه کنید و خدمت رهبری بدهید که ایشان اگر صلاح دانستند ابلاغ کنند تا صداوسیما مجوز تأسیس رادیو و تلویزیون خصوصی را صادر کند. در این صورت هم می‌توانیم شبکه‌های دینی، ورزشی، اجتماعی، فرهنگی و سینمایی داشته باشیم و به احزاب سیاسی مجوز داده شود تا شبکه تلویزیونی داشته باشند. اگر شبکه‌های مستقل داخلی داشته باشیم، طرف حسابمان مشخص است و در صورت ایراد و اشکال می‌دانیم چه کسی مسئول این اشکالات است.
برگزاری انتخابات آزاد
مازنی گفت: یک راه‌حل عملی دیگر این است که از حالا اعلام کنیم که سال آینده انتخابات آزاد برگزار می‌شود و احزاب می‌توانند فعال شوند. کاندیداهای مستقل می‌توانند وارد شوند و به مردم امید بدهند. برگزاری یک انتخابات آزاد در نظام، یک منازعه جدی را می‌تواند به فرصت تبدیل کند. یک انتخابات آزاد می‌تواند جزء موارد گفت‌وگو باشد و این قابلیت را دارد که جوانان را امیدوار کند.
تحقق وعده‌های اقتصادی
به گفته مازنی، راهکار عملی بعدی برون‌رفت از مشکلات، تحقق وعده‌های اقتصادی داده‌شده است. اگر این وعده‌های اقتصادی را به صورت یک بسته شغلی شفاف برای مردم تعریف کنند، می‌تواند بخش بزرگی از اعتراضات را ساکت کند. دولت سیزدهم باید با مجلس همسو بسته‌ای اقتصادی به منظور حل مشکلات اقتصادی مردم ارائه دهند. در این صورت اگر بخشی از نیازهای معیشتی مردم رفع شود، بقیه مشکلات قابل‌حل است.
اجازه دهیم جامعه در فضای آزاد اشتباه کند
وی افزود: نکته آخر اینکه همه کسانی که آسیب‌دیده‌اند، اگر وابستگی به بیگانه ندارند و دستشان به خون آلوده نیست، بهتر است همان سیاستی که در قبال سیستان‌و‌بلوچستان اعمال شد، در قبال آنها در کردستان و غرب کشور نیز پیاده شود و مورد عفو عمومی قرار گیرند تا به سمت تلطیف فضا پیش برویم. وی افزود: آزادی بیان را محدود نکنیم و اجازه دهیم جامعه در فضای آزاد حتی اشتباه کند؛ چراکه همین تکرار اشتباهات و افتادن و برخاستن‌ها باعث می‌شود جامعه مسیرش را پیداکرده و بتواند روی پایش بایستد و با دست خودش کشور را آباد کند.
چیزی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی پشت درهای بسته گفتیم، امروز کف خیابان شاهدیم
نشست «تحولات ارزشی و گفت‌وگوی بین نسل‌ها در ایران» پیش از ظهر روز یکشنبه 6 آذرماه توسط پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطات برگزار شد. محمدحسین مطهری در این نشست با تأکید بر اینکه «تلاش می‌کنم زاویه نگاهم واقعیات روزمره باشد»، گفت: کاری که 10 سال ما در مورد حجاب انجام داده‌ایم دقیقاً مصادف شد با این روزهایی که غم‌انگیز و پیشرو و متفاوت و شبیه بغض ترکیده است؛ و چیزی که ما در شورای عالی انقلاب فرهنگی پشت درهای بسته می‌گفتیم را امروز کف خیابان شاهد هستیم.
ارزش و اعتبار نسل جدید در تعامل و رابطه است
عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم انسانی گفت: نسل نو هیچ امر اجتماعی را ثابت نمی‌داند و هر چیزی قابل‌تغییر است و او آموخته که ساختار اجتماعی سیال‌تر از آن چیزی است که بتواند آینده را پیش‌بینی کند. نسل جدید لذت امروز را مبنا قرار می‌دهد. او ارزش و اعتبار را در تعامل می‌بیند و تعامل و رابطه محور ارزش‌آفرینی برای این نسل است. به عبارتی که زندگی نسل جدید با رابطه شکل می‌گیرد.
حقیقت در گردش است
این مدرس دانشگاه بابیان اینکه خوب است بین نسل‌ها گفت‌وگو صورت بگیرد، افزود: در فلسفه، «گفت‌وگو» روش کشف حقیقت است و در کشف حقیقت موضوعیت دارد. یعنی روش افلاطون بر اساس دیالوگ شکل می‌گیرد که یک تاریخ 2500 ساله دارد. این روش می‌خواهد بگوید که حقیقت مثل یک توپ در گردش است و دست کسی نمی‌ماند.
مواجه با «نا واقع‌گرایی»
وی با تأکید بر اینکه به نظرم در ایران با چیزی به عنوان «نا واقع‌گرایی» مواجه هستیم، تصریح کرد: انگار عمد دارند یک ساخته ذهنی را به واقعیت برگردانند و می‌خواهند واقعیت را آن چیزی بفهمند که مال خودشان و ثابت است.
وی ادامه داد: به نظرم در هویت نسل جدید و روزگار ما بسط «امکان دیگر بودن» اهمیت دارد. ما می‌توانیم چیزهایی باشیم که نبوده‌ایم، نخواسته‌ایم، نمی‌خواسته‌اند، ولی می‌توانیم باشیم. به برکت ارتباطات اجتماعی این مرزها برداشته‌شده و اگر واقعاً بخواهی کلونی زندگی کنی، تجربه تاریخی شما را محدود می‌کند. مهم است که فضیلت نسل جدید شناخته شود و اتفاقاً جلوی هر حذفی ایستاد.
وی افزود: به نظر می‌آید ما باید به یک نگاه تکاملی برسیم که می‌گوید هرکسی دارد تلاش خودش را می‌کند و حرکت روبه‌جلو است. ما در قصه «هویت» گرفتار هستیم؛ به قول مرحوم شایگان «هویت چهل تکه» را به رسمیت بشناسیم. اینکه ما داریم دنیای جدید را می‌بینیم چیز بدی نیست، حتی اگر بخشی از آن را قبول نداشته باشیم، راه خودش را پیدا می‌کند.
این مدرس دانشگاه اظهار داشت: توده مردم اهل زندگی هستند و دنبال حاکم کردن ایدئولوژی خاصی نیستند و در انتخابات و گفت‌وگو با من و شما حرفشان را زده‌اند؛ و اصلاً فضیلت دنیای جدید همین چند فرهنگ بودن است. یعنی اگر ارزش‌ها را درست بشناسیم، تکامل می‌تواند برای شما اتفاق خوب و راهگشایی باشد و گفت‌وگو می‌تواند به فضای امروز ما کمک کند. زنده بودن یک متفکر به این است که با او گفت‌وگو شود. اصلاً مطهری، مطهری شد چون اهل دیالوگ بود.
تحول نظام ارزش‌ها
منصور ساعی، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم انسانی نیز در این نشست گفت: نظام ارزش‌ها متأثر از تاریخ، جامعه و فرهنگ هستند و در هیچ جامعه‌ای ثابت نیستند و بلکه کاملاً پویا و می‌توانیم بگوییم در حال تکامل هستند. جالب است که دو نظریه‌پرداز جامعه‌شناسی ارزش‌ها معتقدند جوامعی که در گذار تاریخی خود تحولات سریع و متعددی را تجربه می‌کنند از استعداد زیادی برای یک تحول برخوردار هستند و هنگامی‌که چنین تغییرات اجتماعی رخ می‌دهد نسل جدید بروز می‌کند. نسل زمانی تحول پیدا می‌کند که ما تجربه‌های تاریخی و جامعه‌پذیری متفاوتی داریم.
ضرورت شکل‌گیری گفت‌وگو بین نسل‌ها
وی یادآور شد: داده‌های اجتماعی به ما می‌گوید زیر پوست جامعه تحولاتی رخ‌داده که به نظر می‌رسد نظام سیاست‌گذاری اجتماعی و فرهنگی آن را نادیده گرفته است. جالب است که تحت تأثیر شکاف هنجاری و نسلی به گفت‌وگوی بین نسلی می‌رسیم. یعنی آنها معنای مشترکی از پدیده‌ها ندارند و بنابراین گفت‌وگو شکل نمی‌گیرد و شکاف به وجود می‌آید. دنیای سنت به دلیل اینکه تحولاتش کم شتاب است، در حوزه حجاب و تحولات دینی، نگاه این نسل به سختی می‌تواند تغییر کند اما دنیای مدرن دنیای تغییرات سریع است و این جدال پایداری و ناپایداری به گفت‌وگوی بین نسل‌ها کشیده شده است.
وی افزود: اگر ما به این شکاف‌ها توجه نکنیم منجر به عصیان نسلی می‌شود که می‌تواند در بزنگاه‌هایی مثل مرگ بغرنج مهسا امینی یا هر رویداد دیگری شکل بگیرد. نسل جدید که خاطره‌ای از دستگاه‌های ایدئولوژیک ندارد و تک منبعی نیست، منابع جامعه‌پذیری آن متنوع و متکثر است و حتی کافه، پارک و رسانه‌های مختلف منبع آن قرار می‌گیرد و نظام ارزشی متفاوتی کسب کرده، آرمان‌های غیر ایدئولوژیک دارد و دنبال حذف دیگری نیست. این نسل می‌خواهد زندگی کند، از زندگی لذت ببرد و دنبال غایت اندیشی نیست. نسل نو هیچ امر اجتماعی را ثابت نمی‌داند و هر چیزی قابل‌تغییر است و او آموخته که ساختار اجتماعی سیال‌تر از آن چیزی است که بتواند آینده را پیش‌بینی کند.
وی تأکید کرد: من فکر می‌کنم که در جامعه ما اصولاً ارزش گفت‌وگو فهم نشده است. گفت‌وگو یک فرآیند دو طرف مبتنی بر احترام باهدف کشف دیگری است و نه حذف دیگری. گفت‌وگو محصول مدرنیته است. نسل جدید یک سری پرسش‌ها و دغدغه‌های جدید دارد که نسل قبل نمی‌تواند با آن کهن الگوها به آنها پاسخ بدهد و گفت‌وگو بی‌معنی می‌شود. ما خاص بودگی فرزندانمان را نمی‌پذیریم که زیست جهان آنها با نسل گذشته فرق می‌کند و با جهان‌های متفاوتی سروکار دارند و تحت تأثیر عوامل مختلف بچه‌ها به عاملیت می‌رسند و ما عاملیت آنها را نمی‌پذیریم و باز از روش سرکوب استفاده می‌کنیم. شرط ورود دیالوگ با گروهی پذیرش خاص بودن او است.
سه راهبرد
وی گفت: سه راهبرد داریم که یکی از آنها توانمندسازی نسل قدیم است که باید آموزش ببیند با زبان نسل جدید صحبت کنند. ما باید بلد باشیم در فضای زیست آنها کنشگری کنیم. بسیاری از کسانی که مخالف فضای اجتماعی هستند، یک در فضای مجازی نیستند و یا از فضای مجازی برای مونولوگ استفاده می‌کنند. برای اینکه بتواند نسل جدید را بشناسد باید دچار جامعه‌پذیری معکوس شود؛ والا دچار بر افتادگان جامعه جدید خواهند شد. نسل جدید با تکیه‌بر گذشته می‌تواند آینده را بسازد. دوم اینکه وارد دنیایی شویم که مدارا وجود دارد و نکته بعدی اینکه اگر گفت‌وگوی بین نسلی شکل بگیرد خیلی می‌تواند کمک کند. فناوری و دانش نسل جدید باتجربه نسل قدیم می‌تواند هم‌افزایی به وجود بیاورد. متأسفانه چون همکاری بین نسلی وجود ندارد مسئله‌ها هم حل نمی‌شود. همدلی و مشارکت بین نسلی حتی می‌تواند شکاف‌های بین نسلی را کاهش بدهد و درک مشترکی از مسائل جامعه‌پذیری کند. چون درگیر چالش‌های بین نسلی هستیم متأسفانه نتوانسته‌ایم از ظرفیت‌ها استفاده کنیم. شرایط فعلی کشور مستلزم همکاری نسل‌های گوناگون است تا بتواند شرایط بهتری برای زندگی فراهم کند.