4 دسامبر 2022
ام. ک. بهادرا کومار
تارنمای ایندین پانچ لاین
برگردان، کوتاهسازی و تنظیم علیاصغر شهدی
Asghar.shahdi@gmail.com
سفر دولتی امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه به ایالاتمتحده بهعنوان نشانهای از همسوییهایی است که در پسزمینه تحولات تاریخی نظم جهانی اتفاق میافتد. این دو رهبر برای نشان دادن خوشبختی تلاشهایی را انجام دادند.
ماکرون روز شنبه در پاریس تفاوت عمیق مواضع خود با ایالاتمتحده در مورد اوکراین- موضوعی که بر سفر او غالب بود- را در اظهاراتی با کانال فرانسوی تی اف وان TF1 نشان داد. او گفت: «ما باید به معماری امنیتی فکر کنیم که فردا در آن زندگی خواهیم کرد. من بهویژه در مورد سخنان ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه صحبت میکنم که ناتو در حال نزدیک شدن به مرزهای روسیه و استقرار سلاحهایی است که میتواند آن را تهدید کند. این موضوع بخشی از گفتگوهای صلح خواهد بود و ما باید برای آنچه پس از [درگیری اوکراین] پیش خواهد آمد، آماده شویم و فکر کنیم که چگونه پس از بازگشت طرفین به میز مذاکره میتوانیم از متحدان خود محافظت کنیم و درعینحال تضمینهایی برای امنیت خود به روسیه ارائه دهیم.»
مکرون اظهارات فوق را همزمان با آغاز شمارش معکوس برای حمله زمستانی روسیه در مقیاس وسیع به اوکراین بیان کرد. هم فرانسه و هم آلمان نگران تشدید احتمالی جنگ در اوکراین هستند، درحالیکه ایالاتمتحده بر حمایت از کییف «تا زمانی که طول بکشد» متمرکز است. ماکرون گفت: «ما باید روی آنچه میتواند منجر به توافق صلح شود کار کنیم.» عجیب است که بایدن در طول گفتگوها یک بار هم به زلنسکی اشاره نکرد.
نگرانی اصلی ماکرون جدا از مسئله اوکراین همانگونه که انتظار میرفت قانون اخیر کاهش تورم از طریق بسته 369 میلیاردی یارانهها و کاهش مالیات توسط کابینه بایدن باهدف تقویت تجارت و کسبوکارهای سبز ایالاتمتحده بود. قانونی که از منظر اروپاییها اقدامات حفاظتی را علیه کسبوکارهای اروپایی و تشویق شرکتها برای انتقال سرمایهها از اروپا به آمریکا و ایجاد انگیزه برای تشویق «خرید محصولات آمریکایی» ایجاد میکرد.
دیدار بایدن و ماکرون شامل هیچ راهی در مورد کاهش نگرانیهای اروپا نمیشود. موضع اساسی بایدن این است که «ایالاتمتحده عذرخواهی نمیکند»، زیرا هدف قانون این است که «اطمینان حاصل کند که ایالاتمتحده همچنان... مجبور نیست به زنجیره تأمین دیگران تکیه کند.» ما میتوانیم - ما زنجیره تأمین خودمان را داریم.
مکرون خاطرنشان کرد که او «بعضی بحثهای صریح» داشته و تأکید کرد: «فرانسه نیامد تا درخواست معافیت برای اقتصاد خود بکند، ما اروپاییها به حرکت روبهجلو ادامه خواهیم داد و ما اینجا نیستیم تا برای «اثبات عشق» به خواهش و تمنا بپردازیم.»
آمریکاییها از جنگ اوکراین ثروت زیادی به دست میآورند – فروش گاز بیشتر به اروپا با قیمتهای بالاتر و افزایش صادرات تسلیحات به کشورهای عضو ناتو که سختافزار نظامی برای اوکراین تأمین میکنند. کشورهای اتحادیه اروپا از زمانی که جنگ در اوکراین آنها را وارد رکود میکند، با افزایش تورم و فشار ویرانگر منابع انرژی که زمستان امسال را تهدید به خاموشی و جیرهبندی میکند، رنج میبرند.
سبز شدن آمریکا به قیمت ویرانی صنعت اروپا بر استراتژی هند و اقیانوس آرام سایه افکنده است. سفر ماکرون به واشنگتن نشان داد که منافع اصلی فرانسه در «ایجاد انعطافپذیری در جزایر اقیانوس آرام» نهفته است. در مورد چین، بیانیه مشترک بایدن و ماکرون چیز جدیدی برای اعلام نداشت.
بیانیه مشترک در مورد تایوان، صرفاً بر اهمیت حفظ صلح و ثبات در سراسر تنگه تایوان تأکید کرد. میتوان تصور کرد که شکست مهیب تسای اینگ ون در انتخابات محلی اخیر تایوان تأثیری هوشیار کننده داشت، به دنبال آنکه استراتژی «تسای اینگ ون» رئیسجمهوری تایوان در انتخابات محلی با محوریت جنگطلبی و خصومتهای فزاینده علیه چین و جلب حمایت مردمی ناکام ماند، او از سمت ریاست حزب حاکم مترقی دموکراتیک کنارهگیری کرد.
پکن باید بیسروصدا خوشحال باشد که میشل رئیس شورای اروپا روز پنجشنبه را برای دیدار خود انتخاب کرد. رئیسجمهور شی جین پینگ از «حسن نیت اتحادیه اروپا برای تقویت روابط با چین» قدردانی کرد. او خاطرنشان کرد که هرچه وضعیت بینالمللی بیثباتتر شود و جهان با چالشهای حادتری مواجه شود، روابط چین و اتحادیه اروپا اهمیت جهانی بیشتری پیدا میکند.
سیاست خارجی اتحادیه اروپا بر سر مقابله یا همکاری با چین در نقطه عطف قرار میگیرد. گلوبال تایمز نوشت که آنچه ایالاتمتحده میخواهد هژمونی و برتریطلبی است، اما اروپا خواهان بقا است و اتحادیه اروپا نمیتواند بدون چین به آن برسد.
نکته اصلی این است که با تشدید درگیری در اوکراین، نئومحافظهکاران در دولت بایدن ممکن است احساس شادی کنند، اما این تنشهای اولیه در روابط فرا-آتلانتیک است که میتواند تشدید شود.