قیمت هر انس طلای 24 عیار در بازارهای مالی، به‌عنوان یکی از نمادهای معاملایت اصلی، تحت‌تأثیر عواملی مختلفی از جمله نرخ برابری ارزها قرار دارد. این در حالی است که دو ارز دلار آمریکا (USD) و یورو (EUR)، بیشترین تأثیر را روی قیمت انس جهانی طلا دارند. بر همین اساس، قصد داریم در ادامه مقاله پس از درآمدی کوتاه و کلی بر کاربردهای انس جهانی طلا، رابطه انس جهانی طلا با دلار و یورو مورد بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید.
انس جهانی طلا (Gold Ounce) که عمدتاً در بازارهای مالی جهانی با نماد اختصاری XAU شناخته و خرید‌و‌فروش می‌شود، یکی از دارایی‌های بسیار مهم و محبوب بین معامله‌گران و سرمایه‌گذاران است؛ به‌ویژه که دارای ماهیت امن و محافظه‌کارانه نیز بوده و بهترین گزینه برای خرید در دوران بحران، تنش‌های ژئوپولیتیک و بی‌اطمینانی‌های اقتصادی است.
قیمت انس جهانی طلا، شاخصی مهم در حوزه‌های گوناگون اقتصادی و مالی است. در ادامه، کاربردهای انس جهانی طلا را در قالب چند مورد بسیار مهم و حیاتی بررسی می‌کنیم.
از آن‌جا که طلا – یا انس جهانی طلا – یک دارایی امن (Safe Haven) قلمداد می‌شود، در زمان‌ّای بحران و ناامنی بهترین ابزار و شاخص برای ارزش‌گذاری سایر دارایی‌هاست.
بیساری از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران، خصوصاً در دوران بحران و تنش، از انس جهانی طلا به‌عنوان شاخصی برای ارزیابی ارزش سبدهای سرمایه‌گذاری، صندوق‌های قابل‌معامله در بورس (ETF) یا حتی ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند.
قیمت طلا اغلب رابطه‌ای مستقیم با تورم دارد. با افزایش نرخ تورم یا ریزش ارزش پول ملی، سرمایه‌گذاران برای در امان‌ماندن به طلا روی می‌آورند و این افزایش تقاضا، منجر به افزایش قیمت طلا در بازار می‌شود. بر همین اساس، قیمت انس جهانی طلا می‌تواند معیار یا آلارمی برای رصد و ارزیابی تورم و بی‌ثباتی‌های اقتصادی باشد.
بخش عمده‌ای از تقاضای موجود در بازارهای بین‌المللی برای انس جهانی طلا، از سوی شرکت‌های بزرگ و نهادهایی است که طلا خریداری می‌کنند تا در شرایط نوسانات شدید بازار، ریسک‌های خود را پوشش دهند یا به‌اصطلاح هجینگ (Hedging) کنند.
و در‌نهایت، همان‌طور که می‌دانید در بسیاری از کشورها از جمله ایران، انس جهانی طلا مرجع قیمت‌گذاری طلا و سکه در بازارهای داخلی است. قیمت طلا در ایران، تابعی از قیمت انس جهانی طلاست (هرچند که این ارتباط به‌دلیل تورم داخلی یا حباب ممکن است خطی نباشد).
دلار آمریکا (US Dollar) با نماد اختصاری USD یکی از نقش‌آفرینان اصلی در بازار تجارت جهانی است. از دیرباز، قیمت‌گذاری طلا و انس جهانی آن، به دلار بوده و این رابطه، تأثیری مستقیم بر قیمت انس جهانی طلا دارد.
در حالت کلی، باید بگوییم که رابطه انس جهانی طلا با دلار رابطه‌ای معکوس است! زمانی که دلار آمریکا اوج می‌گیرد، قیمت انس جهانی طلا شروع به ریزش می‌کند و به‌محض تضعیف دلار در بازارهای مالی نیز می‌توان شاهد افزایش قیمت انس جهانی طلا در بازار بود.
دلایلی که باعث رابطه معکوس انس جهانی طلا با دلار آمریکا شده‌اند در جدول زیر آمده‌اند:
دلایل
توضیحات
قدرت خرید
با افزایش قیمت دلار، خرید طلا برای سایر کشورها و دارندگان سایر ارزها سخت شده و تقاضا کمتر می‌شود
جایگزینی سرمایه‌گذاری
با افزایش قیمت دلار، سرمایه‌گذاران گزینه‌هایی مثل اوراق قرضه و سهام آمریکایی را جایگزین انس جهانی می‌کنند
تورم و تغییرات نرخ بهره
افزایش قیمت دلار و نرخ تورم، سبب افزایش نرخ بهره و در‌نتیجه علاقه‌مندی سرمایه‌گذاران به سپرده بانکی می‌شود
ناگفته نماند که در بررسی رابط انس جهانی طلا با دلار، نقش سیاست‌های اقتصادی و تصمیمات فدرال رزرو (Federal Reserve) نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
به‌عنوان مثال، در خلال بحران مالی 2008 میلادی، فدرال رزرو مجبور به اتخاذ سیاست‌های انبساطی گسترده‌ای شد که طبعاً باعث تضعیف دلار شدند؛ همان امر باعث شد تا قیمت انس جهانی طلا در سال‌های پس از آن در بازار، از حدود 800 دلار به بیش از 1900 دلارِ ناقابل افزایش پیدا کند!
با وجود این‌که همان‌طور که در بخش قبل نیز اشاره کردیم، انس جهانی طلا به دلار قیمت‌گذاری می‌شود، اما یورو (EUR) نیز به‌عنوان دومین ارز بزرگ جهان، تأثیر بسزایی روی قیمت طلا دارد.
با تقویت یورو در قبال دلار – به‌معنی افزایش نرخ جفت ارز معاملاتی یورو به دلار (EUR/USD) در بازار – معمولاً سرمایه‌گذاران اروپایی که اکنون خریدن طلا برایشان آسان‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر شده است، علاقه بیشتری به سرمایه‌گذاری روی انس جهانی طلا نشان می‌دهند (چراکه به دلار قیمت‌گذاری شده است). این امر، منجر به افزایش تقاضا برای این نماد معاملاتی شده و قیمت آن را افزایش می‌دهد.
از طرفی، سیاست‌های اقتصادی و تصمیمات بانک مرکزی اروپا (ECB) نیز در این قضیه دخیل است. به‌عنوان مثال با کاهش نرخ بهره از سوی این بانک، ممکن است یورو دچار تضعیف در قبال دلار شده و در‌نتیجه شاهد کاهش تقاضای اروپا برای انس جهانی طلا و ریزش قیمت آن در بازارهای جهانی باشیم.
برخی تحولات سیاسی و اقتصادی مهم در اروپا – نظیر بحران بدهی یونان یا برگزیت – نیز می‌تواند تقاضای اروپایی‌ها برای انس جهانی طلا را افزایش داده و در‌نتیجه قیمت آن را تقویت کند. دلیلش هم کاملاً روشن است؛ اروپایی‌ها در چنین برهه‌هایی به‌دنبال یک دارایی امن هستند تا سرمایه‌گذاری محافظه‌کارانه‌تر و محتاطانه‌تری داشته باشند و چه چیزی بهتر از طلا؟!
در‌نهایت، بد نیست نگاهی اجمالی و کوتاه به رابطه انس جهانی طلا با دلار و یورو در خلال یک جدول مختصر و مفید داشته باشیم:
عامل
رابطه با انس جهانی طلا
دلار (USD)
رابطه معکوس
با تقویت دلار، طلا گران‌تر شده و تقاضا کاهش می‌یابد
یورو (EUR)
رابطه غیر‌مستقیم
با تقویت یورو، طلا – در اروپا – ارزان‌تر شده و تقاضا بیشتر می‌شود
البته که سیاست‌های فدرال رزرو (Fed)، بانک مرکزی اروپا (ECB)، تنش‌های ژئوپولیتیکی و تورم جهانی نیز تأثیر مستقیم روی قیمت انس جهانی طلا دارند که در متن توضیح داده شده است. برای رصد همه این عوامل می‌توانید به تقویم اقتصادی ایران بروکر و مقالات مرتبط آن در‌خصوص انس جهانی طلا مراجعه کنید.