احمدرضا لاهیجان‌زاده روز سه‌شنبه در مراسم افتتاح «دبیرخانه دائمی برنامه اقدام ملی حفاظت از فوک خزری» در دانشگاه تربیت مدرس واحد نور افزود: برنامه اقدام ملی فوک خزری، یکی از اسناد راهبردی حفاظت از تنها پستاندار بومی دریای خزر است که با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست، نهادهای علمی، تشکل‌های مردمی و پشتیبانی‌های بین‌المللی تدوین شده و در حال اجرا است.
وی با تأکید بر وضعیت شکننده زیستگاه‌های ساحلی و تهدیدات متعدد پیش‌روی فوک خزری، راه‌اندازی این دبیرخانه را گامی مؤثر برای هماهنگی اقدامات حفاظتی، پژوهشی، ترویجی و بین‌المللی دانست و افزود: دبیرخانه دائمی برنامه اقدام ملی می‌تواند پیوند مؤثری میان دانش، سیاست‌گذاری و میدان اجرا برقرار سازد و از ظرفیت نهادهای محلی و دانشگاهی در حفاظت از این گونه بهره‌برداری کند.
در این نشست، همچنین بر ضرورت هماهنگی گسترده‌تر میان استان‌های ساحلی دریای خزر و پیگیری توافق‌سازی با کشورهای حاشیه خزر برای تدوین «برنامه اقدام منطقه‌ای حفاظت از فوک خزری» تأکید شد.
پیدایش فوک خزری به گونه‌ای فو ک حلقه‌دار بازمی‌گردد که ۲ میلیون سال پیش و در دوره کواترنری از قطب شمال به دریای خزر مهاجرت کردند. زمانی که صفحات یخ بین قاره‌ها آب شدند، فوک‌های حلقه‌دار پراکنده شدند و جمعیت منزوی آن‌ها، فک خزری را شکل دادند. یکی دیگر از این جمعیت منزوی، فوک بایکال است که جمجمه آن‌ها شباهت بسیاری به فوک خزری دارد.
فوک‌ها موجوداتی دریایی هستند که به باور عموم مردم در حاشیه دریاها زندگی می‌کنند. در ایران و در سال‌های دهه ۶۰ تعدادی از ساکنان مازندران خاطراتی از دیدن فوک‌ها که به آن "سگ آبی" می‌گفتند در اسکله‌های خلوت مانند اسکله "نکا " به یاد دارند. فوک خزری تنها پستاندار بومی دریای خزر است که از لحاظ ژنتیکی و حفظ تعادل در زنجیره غذایی دریای خزر بسیار با ارزش و مهم است.
فوک به واسطه قرار گرفتن در رأس هرم غذایی و پراکنش آن در کل زیستگاه، به عنوان شاخص دریای خزر محسوب می‌شود. وجود فوک در دریای خزر که معیشت بسیاری از مردم وابسته به آن است، از نشانه‌های سلامت دریای خزر به حساب می‌آید.
به طور کلی فوک‌های خزری به دمای آب وابسته هستند و هنگامی که دما افزایش پیدا کند، به قست‌های عمیق و سردتر دریا می‌روند. از این جهت دریای خزر با دمای متفاوت آب در نقاط مختلف توانسته زیستگاهی ارزشمند برای فوک‌های خزری به حساب آید.