بعد از خبرهایی که در بعضی رسانهها منتشر شد مبنی بر اینکه دکتر علی لاریجانی به زودی مسئولیت دبیری شورای عالی امنیت ملی را به عهده خواهد گرفت، بالأخره رئیسجمهور روز گذشته ایشان را به دبیری شورای عالی امنیت ملی منصوب نمود. در جامعه این سؤال مطرح است که بعد از جنگ ۱۲ روزه ناشی از تجاوزات اسرائیل و آمریکا انتظاراتی در میان مردم پدیدار گشته مبنی بر اینکه ممکن است شاهد تغییرات و جابهجاییهایی در افراد دارای مسئولیت باشیم تا کارآمدیها در شرایط سخت فعلی افزون گردد. به همین دلیل فعلا بعضی جابهجاییها را در شورای امنیت ملی، شکلگیری شورای دفاع و حتی تغییر یکی از امامان موقت جمعه در تهران که حساسیتهای زیادی را در جامعه بر انگیخته بود را مشاهده کردیم. حالا اینکه بدانیم این تغییرات و جابهجاییها ادامه خواهد یافت یا خیر را باید به زمان موکول کرد.
در این میان تغییر دبیر شورای عالی امنیت ملی بیشتر مورد توجه قرار گرفت. بعضیها نظرشان بر این است که چون ایشان برای انتخابات ریاست جمهوری از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شدند و قرار بود که این رد صلاحیت به نحوی جبران شود، الآن زمانش رسیده که مسئولیت مهمی به عهده ایشان گذاشته شود. اما میتوان گفت نظر غالب بر این است که انتخاب ایشان به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی با توجه به شرایط سیاسی و امنیتی حاضر صورت گرفته است.
به نظر میرسد با توجه به احتمال حمله مجدد دشمن، مسائل دفاعی بیشتر در شورای دفاع مطرح و هماهنگ شود. هر چند که شورای عالی امنیت ملی نیز بی اطلاع از تصمیمات نخواهد بود، ولی تمرکز شورای عالی امنیت ملی بیشتر بر سیاستهای امنیتی داخلی و نیز سیاست خارجی و به ویژه مذاکرات با آمریکا و اروپا، مسآله مکانیزم ماشه و فعالیتهای آژانس بینالمللی تمرکز یابد.
از این به بعد باید انتظار داشت دبیر جدید شورای عالی امنیت ملی بر خلاف سلف خود که مقامی نظامی بود و کمتر مصاحبه میکرد، با جامعه بیشتر صحبت کند؛ به ویژه در رابطه با سیاست خارجی که نقش محوری را وزیر امور خارجه و وزارت خارجه به عهده دارد.
علاوه بر آن، این امکان وجود دارد که دبیر شورای عالی امنیت ملی نقش نزدیکتری را با وزارت خارجه در رابطه با مذاکرات با آمریکا و اروپا داشته باشد. این احتمال را نمیتوان رد نمود که ممکن است در شرایط جدید مذاکرات مجددا با آمریکا دنبال شود و به نظر میرسد یک میانجیگر اروپایی که شاید نروژ باشد، در این زمینه فعال است. سفر معاون وزیر خارجه نروژ به تهران در همین رابطه حائز اهمیت است. این سفر در این مقطع میتواند در همین رابطه باشد، و الّا با توجه به تحریمهای اعمال شده بر ایران سفر معاون وزیر خارجه نروژ نمیتواند به جهت روابط سیاسی و اقتصادی دو جانبه باشد.
نروژیها یک بار دیگر قبلا در این رابطه دخالت و میانجیگری نمودهاند که نتایج نسبتا مثبت بوده است. علاوه بر آن تغییر در شورای عالی امنیت ملی میتواند پالس مثبتی برای اروپا باشد. اروپاییها تجربه گفتوگو با دبیر فعلی شورای عالی امنیت ملی در رابطه با مسئله هستهای را دارند و احتمالا این تجربه را مثبت تلقی میکنند. بنابراین، اگر دبیر جدید شورای عالی امنیت ملی در کنار فعالیت دیپلماتیک وزارت امور خارجه سفری به اروپا انجام دهد، نباید باعث تعجب گردد.
بازگشت دکتر لاریجانی به جایگاه قبلی خود در شورای امنیت ملی با توجه به تجربه مذاکراتی و نیز علاقهمندی به حلوفصل دیپلماتیک مشکلات مربوط به هستهای موضع معدود افراد در شورای عالی امنیت ملی را که مخالف هر گونه مذاکره و رسیدن به تفاهم هستند را تضعیف میکند.
در نهایت دبیر جدید شورای عالی امنیت ملی به عنوان رئیس پیشین قوه مقننه، تجربه گفتوگو با جناح های مختلف در مجلس را دارد و با توجه به شرایطی که کشور در ان قرار دارد این گروهها و احزاب نظراتی اصلاحی دارند که بیشتر در رسانهها و مطبوعات بیان میکنند.این آشنایی و آگاهی سبب میشود که آنها بتوانند نظرات خود را از طریق گفتوگو با دبیر شورای عالی امنیت و دبیرخانه مربوطه ارائه دهند.