این حمله نه تنها نقض آشکار حاکمیت قطر تلقی شد، بلکه بسیاری از کشورهای اسلامی آن را نمونه‌ای جدید از «سیاست دولتی ترور» دانستند. در پی این حادثه، ۳۱ کشور اسلامی در دوحه گرد هم آمدند تا راهبردی مشترک برای واکنش به اسرائیل طراحی کنند. پرسش اصلی این است که این نشست چه نتایجی خواهد داشت و آیا می‌تواند به قطع روابط دیپلماتیک ترکیه و کشورهای عربی با اسرائیل منجر شود یا خیر؟
چند سناریو
۱. بیانیه شدیداللحن و محکومیت رسمی
رایج‌ترین سناریو در نشست‌های جهان اسلام صدور بیانیه‌ای مشترک علیه اسرائیل بوده است. در این بیانیه‌ها بر نقض حقوق بین‌الملل، تجاوز به حاکمیت کشورها و خطر تشدید درگیری‌ها تأکید می‌شود. نشست دوحه نیز با چنین موضعی به پایان خواهد رسید، زیرا این اقدام کم‌هزینه‌ترین شکل واکنش سیاسی است و می‌تواند به سرعت افکار عمومی جهان اسلام را آرام‌تر کند.
۲. تحریم محدود و نمادین
برخی کشورها ممکن است پیشنهاد اعمال تحریم‌های اقتصادی یا سیاسی علیه اسرائیل را مطرح کنند. واقعیت آن است که بسیاری از دولت‌های عربی دارای روابط پنهان یا آشکار اقتصادی و امنیتی با اسرائیل هستند و تمایل چندانی به گسست کامل ندارند. در بهترین حالت، اقداماتی چون فراخواندن سفرا برای مشورت، تعلیق نشست‌های دوجانبه یا محدود کردن پروازهای مستقیم به اسرائیل می‌تواند تصویب شود.
۳. توقف طرح صلح ابراهیم
چند کشور عربی در قالب توافق‌های ابراهیم وارد مرحله عادی‌سازی روابط با اسرائیل شده‌اند، نشست دوحه می‌تواند فرصتی باشد تا این روند متوقف یا دست‌کم به تعویق افتد. در بیانیه نهایی احتمالاً تأکید بر لزوم آتش‌بس فوری در غزه و بازگشت به میز مذاکرات برای تحقق راه‌حل دو دولتی جایگاه ویژه خواهد داشت. قطر، ترکیه و مصر نقش میانجی‌گری را پررنگ خواهند کرد.
۴. قطع کامل روابط دیپلماتیک
این سناریو اگرچه در فضای رسانه‌ای و افکار عمومی مطرح می‌شود، اما تحقق آن دشوار است. کشورهایی مانند ایران احتمالاً بر قطع رابطه کامل پافشاری می‌کنند، اما برای بازیگران اصلی چون عربستان، امارات، مصر یا حتی ترکیه چنین اقدامی هزینه‌های اقتصادی و امنیتی زیادی در پی دارد. به همین دلیل، بعید است موج گسترده‌ای از قطع رابطه ایجاد شود، مگر در سطحی محدود.
جایگاه ترکیه و کشورهای عربی
• ترکیه نخستین کشوری بود که حمله در دوحه را محکوم کرد و اسرائیل را به «دولتی کردن تروریسم» متهم ساخت. با این حال، تجربه گذشته نشان داده که ترکیه علی‌رغم بحران‌های شدید (مانند ماجرای کشتی مرمره)، روابط دیپلماتیک خود با اسرائیل را به طور کامل قطع نکرده است.
• کشورهای عربی: عربستان سعودی، امارات و بحرین در سال‌های اخیر وارد مسیر عادی‌سازی با اسرائیل شده‌اند و قطع کامل روابط برایشان پرهزینه است و احتمالاً در بیانیه‌های شدیداللحن شرکت خواهند کرد و روابط را به سطح پایین‌تری کاهش می‌دهند، اما به‌طور کامل قطع نخواهند کرد. مصر و اردن نیز که توافقات صلح قدیمی با اسرائیل دارند، بیش از هر چیز به ثبات مرزهای خود اهمیت می‌دهند و به همین دلیل مسیر محتاطانه‌تری خواهند رفت.
می‌توان گفت نشست دوحه بیش از آنکه نقطه آغاز یک جنگ یا تحریم‌های فراگیر باشد، بستری برای ایجاد همبستگی سیاسی و صدور پیام واحد به جامعه جهانی است. کشورهای اسلامی با محکوم کردن اسرائیل، توقف روند عادی‌سازی و طرح برخی اقدامات نمادین می‌کوشند نشان دهند که تجاوز اخیر نمی‌تواند بی‌پاسخ بماند. با این حال، منافع اقتصادی، امنیتی و دیپلماتیک مانع آن می‌شود که اکثریت این کشورها دست به قطع کامل روابط بزنند.
به بیان دیگر، خروجی این نشست احتمالاً بیانیه‌ای قوی همراه با چند اقدام نمادین خواهد بود.