تیک‌ها حرکات یا صداهای ناگهانی و غیرارادی هستند که به دلیل ماهیت تکراری خود می‌توانند غافلگیر کننده باشند. اما دلیل بروز آنها چیست؟ وقتی تیک‌ها ظاهر می‌شوند در مغز ما چه اتفاقی می‌افتد؟
به گزارش ایرنا، تیک‌ها حرکات یا صداهای ناگهانی و غیرارادی هستند که به دلیل ماهیت تکراری خود می‌توانند غافلگیر کننده باشند. اما دلیل بروز آنها چیست؟ وقتی تیک‌ها ظاهر می‌شوند در مغز ما چه اتفاقی می‌افتد؟
تیک‌ها می‌توانند ساده باشند، مانند پلک زدن سریع، اخم کردن یا بالا انداختن شانه، یا پیچیده‌تر، مانند تکرار کلمات یا عبارات خاص و یا درآوردن اصوات ویژه مثل سرفه کردن.
این رفتارها به عنوان اختلالات عصبی-رشدی طبقه‌بندی می‌شوند که شامل اختلال در مدارهای مغزی مسئول کنترل حرکتی است. تیک‌ها به ویژه در کودکان شایع هستند و در میان حدود ۵ درصدِ آنها شیوع دارند، اما می‌توانند تا بزرگسالی باقی بمانند یا حتی در بزرگسالی ظاهر شوند.
انواع مختلف تیک
تیک‌ها می‌توانند موقت یا مزمن باشند. تیک‌های موقت که اغلب در کودکان دیده می‌شود، معمولاً پس از چند ماه ناپدید می‌شوند. تیک‌های مزمن بیش از یک سال طول می‌کشد و با سندرم تورت (Tourette syndrome) همراه است. این بیماری عصبی با ترکیبی از تیک‌های حرکتی و صوتی پایدار بروز می‌کند. به طور متوسط از هر ۲ هزار نفر ۱ نفر را دچار این سندروم می‌شود و درمیان پسران شایع‌تر از دختران است. اگرچه ممکن است این تیک‌ها غیرقابل کنترل به نظر برسند، اما با افزایش سن از شدت آنها کاسته می‌شود.
علت چیست؟
تیک‌ها از اختلالات عملکرد مدارهای مغز، به ویژه آنهایی که شامل عقده‌های قاعده‌ای یا گانگلیون‌های پایه (Basal ganglia)، یک منطقه کلیدی برای هماهنگی حرکات، نشات می‌گیرند. حساسیت یا عدم تعادل در آزادسازی انتقال دهنده‌های عصبی مانند دوپامین نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. علاوه بر عوامل عصبی، عناصر ژنتیکی و محیطی نیز در ظاهر شدن آنها نقش دارند. مطالعات نشان داده‌اند که تیک‌ها اغلب با استرس، اضطراب یا خستگی بدتر می‌شوند. این حالت‌ها باعث افزایش فعالیت در مدارهای مغزی مربوطه می‌شود و تیک‌ها را بیشتر می‌کند. برعکس، دوره‌های آرامش و تمدد اعصاب باعث کاهش شدت آنها می‌شود. در برخی از بیماران، درمان‌هایی مانند رفتار درمانی، آرام‌سازی یا در موارد شدیدتر دارو می‌تواند به محدود کردن تأثیر تیک‌ها بر زندگی روزمره کمک کند.
چگونه با تیک زندگی کنیم؟
افراد مبتلا به تیک ممکن است در زندگی روزمره خود با مشکلاتی مواجه شوند، به ویژه به دلیل نگاه دیگران به آنها. کودکان ممکن است قربانی تمسخر و حتی آزار و اذیت شوند. افزایش آگاهی در میان اطرافیان و ترویج درک بهتر از این اختلالات برای محدود کردن این برخوردها ضروری است. براساس این مقاله که در یورونیوز منتشر شده است، تشخیص و مدیریت تیک نیاز به یک رویکرد شخصی دارد. متخصصانی مانند متخصصان مغز و اعصاب یا روانشناسان، تأثیر تیک‌ها را بر کیفیت زندگی بیمار ارزیابی کرده و راهبردهای مناسب را پیشنهاد می‌کنند. اینها اغلب شامل درمان‌های رفتاری برای کمک به کنترل تیک‌ها، و همچنین حمایت روان‌شناختی برای مدیریت تأثیر عاطفی آنها می‌شوند.
هورمون‌هایی برای از چروک شدن پوست و سفیدی مو
هورمون‌ها ممکن است پتانسیل درمانی برای جلوگیری از ایجاد چین و چروک و سفید شدن مو را داشته باشند. بر اساس مطالعه جدیدی که در مجله Endocrine Society منتشر شده است، ممکن است بتوان از هورمون‌ها برای درمان و پیشگیری از علائم پیری مانند چین و چروک و سفیدی مو استفاده کرد. این مطالعه به بررسی دسته جدیدی از هورمون‌ها و خواص ضد پیری آنها پرداخته است. مارکوس بوم (Markus Böhm)، نویسنده ارشد این مقاله، از دانشگاه مونستر در آلمان می‌گوید: مقاله ما هورمون‌های اصلی را نشان می‌دهد که مسیرهای پیری پوست مانند تخریب بافت همبند که منجر به چین و چروک می‌شود، بقای سلول‌های بنیادی و از دست دادن رنگدانه‌ها که منجر به سفید شدن مو می‌شود را تنظیم می‌کنند. برخی از هورمون‌هایی که مورد مطالعه قرار گرفتند دارای خواص ضد پیری هستند و ممکن است در آینده به عنوان عواملی برای جلوگیری از پیری پوست استفاده شوند. پوست، بزرگ‌ترین عضو بدن و دچار پیری درونی و بیرونی می‌شود که ناشی از عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض نور خورشید است.