به نظر شما چرا اقتصاد ایران به کنشگریهای انتخاباتی ترامپ حساس است؟ ترامپ در صورت پیروزی چه اتفاقی را برای ایران رقم خواهد زد؟
ترامپ در چهارساله ریاستجمهوریاش روابط بدی را با ایران تنظیم کرد. با خارج شدن از برجام و همچنین طرح 12 بندی که پمپئو اعلام کرد تهدیدات علیه تهران ادامه پیدا کرد و به شهادت حاج قاسم سلیمانی رسید.
بنابراین بازار این تصور را دارد که اگر ترامپ بر سرکار بیاید اولاً همان سیاستها را ادامه میدهد و دوما تحریمها را سختتر خواهد کرد. از سوی دیگر تلاش میکند در سیاست خارجی ایران را محدود کند و بر کشورهای مسلمان فشار بیاورد تا روابط نزدیکی با اسرائیل و رقبای ایران داشته باشند و درمجموع روابط تهران- واشنگتن نسبت به حالا تیرهتر بشوند.
ضمن اینکه بازار این تجربه را هم دارد که به خاطر رویکرد ترامپ، جمهوری اسلامی هم برخورد متقابل خواهد کرد. این برخورد ممانعت از هرگونه مذاکرات مستقیم و غیرمستقیم است.
بنابراین مجموع جهات دوران ترامپ دوران بنبست مذاکرات و تخاصم بین ایران و آمریکاست. به همین دلیل بازار نسبت به او واکنش منفی نشان میدهد.
به نظر شما چرا دموکراتها در دوره چهارساله خود نتوانستند جلوی تنشها و جنگهایی مانند اوکراین و غزه را بگیرند؟
برخی مسائل از کنترل آمریکا خارج است. در بحران غزه که بزرگترین بحران سیاسی، نظامی و امنیتی دنیا است و بیش از چهار ماه است که ادامه دارد اتفاق عجیبی در 7 اکتبر (15 مهر) افتاد و ضربهای به اسرائیل وارد شد. این در حالی است که اسرائیل در آمریکا شرایط خاصی دارد و اگر در آمریکا دولتی از اسرائیل حمایت نکند تحتفشار قرار میگیرد.
رسانهها در آمریکا عمدتاً طرفدار اسرائیل هستند و اگر دولتی از مواضع اسرائیل حمایت نکند رسانهها آن را تخریب میکنند.
لذا دولت بایدن باوجود اختلافاتی که با نتانیاهو داشت به اسرائیل سفر کرد و از اقدامات نتانیاهو حمایت کرد و دوبار قطعنامه آتشبس در شورای امنیت را وتو کرد.
اسرائیل نتوانست به اهدافش که نابودی حماس باشد برسد. آنها به دنبال تغییرات سیاسی در منطقه هستند تا بتوانند از این طریق حماس را نابود کنند.
در ارتباط با اوکراین هم دموکراتها برخلاف دوره ترامپ تلاش کردند از اوکراین حمایت کنند. این در حالی بود که ترامپ رابطه خوبی با پوتین داشت. زیرا که بر سرکار آمد تلاش کرد به ناتو نزدیک شود اگر این اتفاق نمیافتاد و رقیب رئیسجمهور میشد این جنگ اتفاق نمیافتاد.
روحیه زد روسی داشت و تحریکی به وجود آورد که آمریکا را مجاب کند تا از عضویت در ناتو حمایت کند، آمریکا هم چراغ سبز نشان داد و باعث عکسالعمل روسیه شد. حاصل این کار، جنگی شد که دو سال است ادامه دارد.
هر دو این جنگها اتفاقی است که از قبل پیشبینینشده بود و تصور نمیشد که به این نقطه غیرقابلبازگشت برسد.
در جنگ غزه، اسرائیل و در جنگ اوکراین، روسیه امیدوار است دموکراتها حذف شوند و ترامپ بر سرکار بیاید. تصور میکنند با آمدن ترامپ برگ برنده را خواهند داشت. در این صورت پوتین حمایت آمریکا را تا حدودی دریافت خواهد کرد و دولت نتانیاهو هم میتواند ادامه حیات داشته باشد.
به نظر شما ترامپ در انتخابات پیروز میشود؟
اگر بایدن در رقابتهای انتخاباتی بماند ترامپ شانس بالایی برای انتخاب شدن دارد. اکنون حدود 8 ماه به انتخابات مانده و هنوز بایدن جدی وارد رقابت انتخاباتی نشده است. بنده تصور میکنم اگر بایدن بخواهد پیروز شود تا پایان دوره دوم نتواند بهعنوان یک مدیر اجرایی در رأس دولت آمریکا هوشمند و با جسم سالم کار کند. ترامپ هم مسئله دادگاه را هنوز دارد اما قوانین آمریکا اجازه میدهد اگر محکوم شود و زندان هم برود میتواند از داخل زندان انتخابات را پیگیری کند و حتی احتمال دارد که این زندان برای او رأی بیشتری بیاورد زیرا طرفداران او نژادپرست هستند. بهطورکلی ترامپ شرایط بهتری نسبت به بایدن دارد. شرایط زمانی متفاوت خواهد بود که دموکراتهای بخواهند فردی غیر از بایدن را رقیب ترامپ در انتخابات کنند که در این صورت زمینبازی متفاوت خواهد بود.