حسن هانی زاده، تحلیلگر مسائل سیاسی
اتحادیه اروپا پاسخ ایران به متن نهایی توافق را «منطقی و قابل قبول» توصیف می کند، می توان تحلیل درست و نزدیک به واقعیت از نتیجه مذاکرات به دست آورد.
این نکته ضمن اینکه به معنای آینده نگری و انعطاف به موقع ایران در این مرحله از احیای توافق است، نشان دهنده فاصله گرفتن مواضع اروپا از اهداف آمریکا نیز به شمار می رود.
شکافی که در صورت عدم احیای برجام بین طرفین ایران در مذاکرات هسته ای حاصل می شود، می تواند به منزله آغاز سیر دوباره منزوی شدن آمریکا در جهان باشد.
یعنی در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات برجام در این مقطع، در فضای بین الملل شاهد وضعیتی خواهیم بود که پس از خروج ترامپ از توافق برجام در سال1397 ایجاد شد و موقعیت جهانی آمریکا را تضعیف کرد.
با توجه به نزدیک شدن مذاکرات و زمان حصول نتیجه نهایی، جو بایدن به آشکارا تحت فشار قرار دارد. تا جاییکه می توان گفت ایران هم از جانب تندروهای مخالف برجام فشاری مشابه آمریکا را تجربه نکرده است.
اسرائیل و هم پیمانان منطقه ای آمریکا و گروه های مختلف در داخل و خارج از این کشور سعی دارند بر نتیجه روند مذاکرات تاثیر بگذارند.
این وضعیت بایدن را در شرایط دشواری قرار داده تا جایکه منافع ملی آمریکا با ادامه حیات سیاسی او در تقابل است. شاید اخذ تصمیم درست توسط جو بایدن بر جایگاه سومین رئیس جمهور تک دوره ای آمریکا تأثیر داشته باشد و جو بایدن مجبور شود سال 2024 کاخ سفید را ترک کند.
در این دور از مذاکرات به نظر می رسید که ایران و آمریکا تصمیم نهایی خود را برای احیای برجام گرفته اند. زیرا امروز جهان به ویژه غرب به این توافق نیاز دارند.
احساس می شد بعد از کش و قوس فراوان طرفین از برخی مواضع سختگیرانه خود کوتاه آمده اند و برجام به نتیجه نزدیک شده است؛ اما تعلل و عقب نشینی آمریکا این تصور را به هم زد.
در این شرايط امیدوارانه ترین تحلیل این است که دولت آمریکا منافع ملی این کشور را به خواسته های سیاسی هم پیمانانش ترجیح خواهد داد.
حتی با نگاهی خوشبینانه می توان گفت بایدن در حال مدیریت شرایط موجود است و با وجود اینکه دولت آمریکا در تصمیم احیای برجام مصمم است، او سعی دارد محتاطانه قدم بردارد و ابتدا فشارها را کنترل کند و گروه های مخالف را راضی کند.
آمریکا اکنون برای احیاء یا شکست برجام به بهانه ای محکم نیاز دارد چون پشت هر کدام از این دو تصمیم مجموعه هایی مطالبه گر موافق و مخالف ایستاده اند که صدایشان در ایران و آمریکا بلند خواهد شد .
ایران خواستار لغو تحریم ها است و اروپا توافق و انرژی فراوان و ارزان را می خواهد و اسرائیل و هم پیمانان منطقه ای آمریکا خواستار مهار و سرکوب ایران هستند.
از این رو دقیقا در زمانی که اتهام به نتیجه نرسیدن برجام متوجه آمریکا است، به یکباره خبرنگار رسانه ای معتبر با رافائل گروسی مصاحبه می کند و رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام می کند ایران هنوز به پرسش های این نهاد جواب نداده است!
این جنس بازی، بازی آمریکایی ها است. آمریکا در چنین شرايطي سعی در گل آلود کردن آب دارد و تنها شفافیت و پاسخ های هوشمندانه ایران می تواند کشورمان را از نتایج ناخوشایندی که برایش طراحی شده خلاص کند.