به نظر شما روند طولانی مذاکرات برجام به چه نتیجه ای ختم خواهد شد. آیا احتمال توافق نزدیک است؟
تا اینجا که ظواهر امر از احتمال بالای توافق خبر می دهد. البته منظور من از ظواهر، اخبار و تحلیل هایی از این دست نیست چون اطلاعات ما از آنچه که در مذاکرات می گذرد اندک است.
شواهد نشان می دهند احتمال توافق بالا است، زیرا دو طرف پای میز مذاکرات هستند. در ماه های اخير با وجود اینکه نتیجه ای حاصل نمی شد و اختلافات بالا بود اما نه ایران و نه آمریکا، هیچ کدام از مذاکرات فاصله نمی گرفتند و همین از عزم دو طرف برای اخذ توافق خبر می دهد.
یک دولت اصولگرا و نزدیک به تندروها بر سر کار است.اگر اراده به توافق وجود نداشت در همان ابتدای استقرار دولت اعلام می شد که دولت سیزدهم در مذاکرات احیای برجام شرکت نخواهد کرد یا اینکه دولت سیزدهم هیچ مذاکره و گفت و گو با آمریکا را چه مستقیم و چه غیر مستقیم نمی پذیرد.
اما دیدیم که مخالفان برجام برای احیای این توافق به وین رفتند. این یعنی اراده نظام بر امضای توافقنامه برجام است.
در سویی دیگر طرف آمریکایی است که دلایلش برای ترک مذاکرات می تواند از باقی ماندن در گفت و گو ها بیشتر باشد اما می بینیم که همچنان گوش به پیغام ها دارد و عکس العمل هایی نشان می دهد که حاکی از تمایل بالای واشنگتن برای احیای برجام است.
موافقان توافق عقیده دارند کشور برای حل و فصل مشکلات اقتصادی خود به برجام نیاز دارد. عقیده شما چیست؟
کشور به مدیریت خوب نیاز دارد. نباید از برجام انتظار معجزه داشت. برجام اگر همین فردا هم امضا شود، توافق فوق العاده ای نخواهد بود. با توجه به خصوصیاتی که در این توافق وجود دارد اثرات تبلیغی و روانی آن بیش از ظرفیت عملی برجام است.
تضمینی وجود ندارد که رییس جمهور بعدی آمریکا از این توافق خارج نشود. من گمان نمی کنم با ریسک بالایی که وجود دارد. شرکت های اروپایی از سرمایه گذاری در ایران استقبال کنند.
در بین دو کشور بی اعتمادی متقابل وجود دارد. تردید ها بر طرف نشده و احتمال خروج جمهوری خواهان از توافق بالاست. از این رو توافق در صورت امضا بسیار شکننده خواهد بود.
با این توضیحات، هدف آمریکا از تلاش برای احیای توافقی خنثی چیست؟
این توافق برای آمریکا بیشتر جنبه سیاسی دارد چون آمریکا دیگر امکان تشدید تحریم ها را نداشت. برنامه تحریم های حداکثری و فشار حداکثری با تمام قوا اجرا شد ولی آن نتیجه ای را که آمریکا می خواستند برایش به همراه نیاورد.
امروز ظرفیت تحریم های فعلی هم رو به کاهش است. بنابراین آمریکا به سراغ گزینه توافق رفت. سه سال از عمر برجام مانده و نسبت به اثر بخشی اهداف آن هیچ اطمینانی وجود ندارد. در عرصه سیاسی باید کار کرد و احیای توافق همان کار است. از این رو چون این ضرورت سیاسی برای آمریکا وجود داشت، وارد مذاکره شد و می بینیم که تا حصول نتیجه کنار نکشیده. به همین دلیل است که آمریکا به ساختار تحریم ها دست نزده است.