حسن پویا، معاون پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) دفتر قم با تأکید بر اینکه پیامبر اکرم (ص) شاخصه‌های «کرامت‌های انسانی» را در اوج و عظمت آن رعایت کردند، گفت: پیامبر اکرم (ص) اگر امر به نماز می‌کرد و خودشان به نماز می‌ایستادند، امر به اخلاق هم می‌کردند لذا می‌فرمایند: «من برای کامل کردن اخلاق آمدم.» پیامبر بهترین رفتار انسانی و اخلاقی را داشتند و ما این راه سعادت را به فراموشی سپردیم. وقتی درباره برخی از مناسک دینی مثل وجوب نماز، حجاب و روزه بحث می‌کنیم، تأکید نمی‌کنیم که دروغ، دزدی، خلف وعده، بی‌عدالتی و ظلم به دیگران حرام است! در حقیقت مسائل اخلاقی را فدای مسائل مناسکی کردیم درحالی‌که همه این‌ها باید کنار هم باشد.

ضرورت رعایت حقوق همه انسان‌ها
حسن پویا در گفت‌وگو با شفقنا گفت: دستور قرآن به همه مسلمانان این است که با سایر ادیان، مذاهب، فرقه‌ها و اعتقادات بر اساس کرامت انسانی رفتار کنیم. «وَجادِلهُم بِالَّتي هِيَ أَحسَنُ» یعنی اگر گفت و گو و بحث و حتی مجادله می کنید، به نیکوترین رفتار و گفتار باشد و حقوق انسانی افراد رعایت شود. تمام احتیاجاتی که ائمه (ع) با سایر فرقه‌ها داشتند، بر اساس آموزه‌های اسلام رعایت می‌شد و ائمه (ع) آن‌چنان استدلال می‌کردند که خودشان مجذوب دین اسلام می‌شدند و این امر برمی‌گردد به اینکه این انسان‌ها ولو اینکه عقیده مخالف من رادارند، کرامت دارند و باید با آنها کریمانه و باکرامت جایگاه انسانی برخورد کرد و سخن نیکو خود را بر اساس این کرامت بیان کنیم. خداوند متعال که همه عالم مخلوق اوست، امر کرده که حقوق رعایت شود و در رأس آن «انسان» قرار دارد. آیه «وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ» نیز به همین معناست که همه موجودات کرامت دارند و در رأس آنها انسان است که دین، پیامبر (ص)، پیامبران و جهان برای او خلق شده بدین معنا که برای همه انسان‌ها ارزش قائل هستیم که پیامبران را برای دعوت آنها به حق و حقیقت فرستادیم. بر این اساس طبیعتاً رعایت حقوق همه انسان‌ها در رأس رفتار متدینان بوده باید باشد. متأسفانه جامعه امروز ما بیش‌ترین نیاز را به مباحث اخلاقی پیداکرده و نتیجه برخی از رفتارها در جامعه، ترویج و گسترش بداخلاقی شده به‌گونه‌ای که شاید بتوان گفت اخلاق پیامبر (ص) گم‌شده است.

اصلاح جامعه با احیا اخلاق
وی ادامه داد: یکی از انگیزه‌های انقلاب اسلامی، این بود که جامعه اخلاقی و انسانی شود، اما متأسفانه ما امروز راه اصلی را فراموش و گم کرده ایم و جامعه غیراخلاقی شده است. امروز نیاز مبرّم جامعه ما از حاکمان، مدیران و مسئولان گرفته تا مردم، رویکرد بازگشت به مسائل اخلاقی اصیل دین و اسلام است و تا این امر اصلاح نشود، جامعه ما انسانی، اسلامی و اخلاقی نخواهد بود. ضروری است در کنار امر به برخی از واجبات و نهی از برخی حرام و منکرات به مسائل اخلاقی بپردازیم تا جامعه اصلاح شود.