اسوتلنا اکیمنکو
12 نوامبر 2023
تارنمای اسپوتنیک گلوب
برگردان و کوتاه سازی علی اصغر شهدی
[email protected]
جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده و شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، در 24 آبان (15 نوامبر) در سانفرانسیسکو در حاشیه اجلاس سران اقتصادی آسیا اقیانوسیه APEC ملاقات خواهند کرد تا در مورد مجموعه‌ای از مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و جهانی در حالی که مناقشه فلسطین و اسرائیل به مراحل خطرناک گسترش به کشورهای همسایه نزدیک شده است، گفتگو کنند.
جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، ظاهراً قصد دارد از همتای چینی خودشی جین پینگ بخواهد تا از نفوذ خود در ایران برای جلوگیری از گسترش درگیری فلسطین و اسرائیل به یک درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر استفاده کند.
بایدن در جریان دیدار آتی خود با رئیس جمهور چین از وی خواهد خواست تا در روابط رو به رشد خود با ایران روشن کند که ضروری است ایران به دنبال تشدید یا گسترش خشونت در خاورمیانه نباشد. این مقام گفت، علاوه بر این، باید هشدار داده شود که هرگونه "اقدامات تحریک آمیز" از سوی تهران باعث واکنش فوری آمریکا خواهد شد.
یکی دیگر از مقامات ارشد دولت آمریکا به خبرنگاران گفت که روابط چین و ایران کانون "گفتگوهای سخت" بین بایدن و شی خواهد بود. در گزارش ایالات متحده به نقل از مقامات واشنگتن آمده است که دولت بایدن به طور فزاینده‌ای نگران است که گروه شبه نظامی حرب الله متحد ایران در لبنان با گشودن جبهه دوم علیه اسرائیل به شعله ور شدن جنگ در خاورمیانه کمک کند.
بر این اساس، آمریکا به دنبال اعمال نفوذ چین بر ایران است. پکن و تهران با امضای توافقنامه همکاری راهبردی جامع بلندمدت در فروردبن 1400 (مارس 2021)، روابط خود را تقویت کرده‌اند. برای بیش از یک دهه، پکن بزرگترین شریک تجاری تهران بوده است. در اسفند سال گذشته (مارس سال جاری میلادی)، چین توافقنامه عادی سازی روابط ایران و عربستان سعودی را تسهیل کرد.
ایالات متحده میزبان اجلاس سران همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه (APEC) برای اولین بار از سال 1390 (2011) بایدن و شی قرار است در حاشیه این مجمع در 15 نوامبر با یکدیگر دیدار کنند.
سخنگوی وزارت خارجه چین درباره این دیدار گفت که دو رهبر در مورد "اهمیت استراتژیک، فراگیر و اساسی در شکل دادن به روابط چین و ایالات متحده و موضوعات مهم در مورد صلح و توسعه جهانی" گفتگو خواهند کرد.
با این حال، از آنجایی که درگیری فلسطین و اسراییل ادامه دارد و تعداد کشته‌شدگان فلسطینی در غزه از 7 اکتبر از مرز 11000 نفر فراتر رفته است، پیش‌بینی می‌شود جلوگیری از سرریز خشونت‌ها نیز در دستور کار مذاکرات بایدن و شی قرار گیرد.
در میان تشدید تنش‌ها، واشنگتن نگران است که ایران «دشمن سرسخت» اسرائیل به درگیری کشیده شود. لازم به ذکر است که برخلاف آمریکا، ایران به روسیه، چین، برزیل، ترکیه و دیگر قدرت‌ها پیوست و خواستار توقف فوری جنگ در غزه شد و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد گفت: ایران آماده است از «هر راه حل سیاسی با هدف توقف» «جنایت علیه بشریت» اسرائیل حمایت کند.
اخیراً، هنگامی که رهبران عرب و مسلمان نشست اضطراری اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی را به پایان رساندند، «تجاوز» اسرائیل به غزه را محکوم کردند و خواستار آتش‌بس شدند. ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران روز شنبه در اولین سفر رسمی خود به عربستان سعودی برای این اجلاس، از نقش واشنگتن در خشونت‌ها انتقاد کرد و به محموله‌های بزرگ سلاح به اسرائیل اشاره کرد.
او با رد پیشنهاد واشنگتن برای "مکث‌های بشردوستانه"، خواستار رفع کامل محاصره نوار غزه و باز کردن ایست بازرسی رفح بدون محدودیت یا مانع شد. به گفته رئیسی، همه کشورها باید امنیت فلسطینی‌ها را در سرزمین‌های اشغالی تضمین کنند و راه حل پایدار مناقشه، ایجاد کشور فلسطینی از رودخانه تا دریا است.
رئیسی با تکرار سخنان آیت الله خامنه‌ای، رهبر ایران، از کشورهای اسلامی خواست تا روابط سیاسی و تجاری خود را با اسرائیل قطع کرده و کالاهای آن را تحریم کنند. رئیسی گفت که تل آویو و واشنگتن باید «در دادگاه» محاکمه شوند تا از «تعقیب جنایات» اطمینان حاصل شود.
گزارش بالا در مورد دیدار بایدن با شی و با در نظر گرفتن اینکه بایدن خود را برای انتخاب مجدد آماده می‌کند، می‌گوید: "اکنون زمان دیپلماسی سطح بالا است"، مقامات پیش بینی کرده‌اند که سال 1403 (2024) "سالی کاملاً پر از دست انداز" خواهد بود. آن‌ها ابراز امیدواری کردند که مذاکرات رودرروی بایدن و شی به نتایج "قابل توجهی" منجر شود.