شاخص تولید ناخالص داخلی
وقتی می‌خواهیم کشورها را بر اساس اندازه اقتصاد بسنجیم، مهم‌ترین شاخصی که نشان‌دهنده اندازه و قدرت اقتصادی کشورهاست، تولید ناخالص داخلی برحسب «قدرت برابر خرید و قیمت ثابت» مشخص می‌شود. برخی این آمار را بر اساس «تولید ناخالص داخلی به قیمت جاری» گزارش می‌دهند. گزارشی که اخیراً آقای همتی ارائه داد مبتنی بر این شاخص بود.
جایگاه کشورها در رتبه‌بندی اقتصاد
در حال حاضر «تولید ناخالص داخلی به قدرت برابری خرید و به قیمت ثابت» با در نظر گرفتن سال پایه 2017 برای جهان 139 تریلیون دلار در سال 2022 بوده است.
- چین اولین اقتصاد دنیا است. اکنون تولید ناخالص داخلی چین به قدرت برابری خرید و به قیمت ثابت با پایه سال 2017، 26 تریلیون دلار است.
- آمریکا با عدد 22 تریلیون دلار در رتبه دوم قرار دارد.
- هند با 10 تریلیون دلار در رتبه سوم اقتصاد دنیا قرارگرفته است.
- ژاپن با 5 تریلیون دلار چهارمین اقتصاد دنیاست و بعدازآن کشورهای آلمان، روسیه، اندونزی، برزیل، بریتانیا و فرانسه قرار دارند.
قدرت اقتصادی ترکیه و عربستان بیشتر از ایران
عدد تولید ناخالص داخلی (به قدرت برابری خرید و به قیمت ثابت سال 2017) برای ایران 1355 میلیارد دلار بوده است. کشور از این لحاظ از عربستان و ترکیه در منطقه عقب‌مانده است زیرا قدرت اقتصادی ترکیه بیش از 2 برابر ایران است. تولید ناخالص داخلی ترکیه 2800 میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی عربستان 1821 میلیارد دلار است. قدرت اقتصادی عربستان 35 درصد از اقتصاد ایران بزرگ‌تر است.
تحریم مانع رشد اقتصاد
نکته قابل تأمل اینکه در سال 2010 اقتصاد ایران با اقتصاد عربستان و ترکیه تقریباً برابر بود اما به دلیل تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی، اقتصاد ترکیه بیش از دو برابر و اقتصاد عربستان بیش از 35 درصد از اقتصاد ایران بیشتر شده‌اند. ترکیه در حال حاضر رتبه یازدهم را در دنیا دارد و عربستان در رتبه هفدهم دنیا قرار دارد. نکته قابل تأمل دیگر اینکه در سال 2010 ایران از لحاظ بزرگی اقتصاد در رتبه هفدهم دنیا قرار داشت اما امروز با ریزش سه پله در رتبه بیستم قرار دارد. نکته دیگر اینکه فاصله اقتصاد ایران و پاکستان به کمتر از 70 میلیارد دلار رسیده است. این اختلاف در سال 2010 بیش از 350 میلیارد دلار بوده است.
رشد اقتصادی؛ یک درصد
محاسبه تولید ناخالص داخلی، فاکتور جمعیت هم مهم است. ایران با جمعیت 88 میلیون نفر هفدهمین جمعیت دنیا را دارد، حال اینکه در یک دهه گذشته رشد اقتصادی‌اش یک درصد بوده است.
اقتصاد برتر امارات
کشور امارات در شاخص تولید ناخالص داخلی به 700 میلیارد دلار رسیده است. در حال حاضر جمعیت کشور امارات 9.5 میلیون نفر است یعنی یک‌هشتم ایران جمعیت دارد درحالی‌که تولید این کشور بالای 700 میلیارد دلار است. موضوع مهم ورود این کشورها به موج سوم اقتصاد است. امارات در حال حاضر با اقتصاد ایران حدود 600 میلیارد دلار فاصله دارد اما در یک دهه آینده می‌تواند مبتنی بر موج سوم اقتصاد، رشد جهشی داشته باشد. این نظام ثروت تحولی دگرگون‌کننده است.
اقتصاد هوشمند و بیوتکنولوژی
جهان 4 انقلاب صنعتی را طی کرده است. انقلاب صنعتی چهارم از سال 2000 با محوریت اقتصاد هوشمند و اقتصاد بیوتکنولوژی شروع‌شده است. انقلاب چهارم همان پیشرفت موج سوم اقتصاد است. موج سوم اقتصاد شامل انقلاب صنعتی سوم و چهارم است. حال اینکه ایران هنوز تلاش دارد که انقلاب صنعتی دوم را توسعه و تکمیل کند. جهان در سال 1970 موج دوم اقتصاد را پشت سر گذاشته و در موج سوم اقتصاد هم، دوره انقلاب صنعتی سوم هم به پایان رسیده و همچنان ایران در موج دوم مانده و نتوانسته در موج دوم پیشروی داشته باشد.