تغییر نظام در دو روز
1358ش:12آذر ماه 1358 رفراندم قانون اساسي جمهوري اسلامي كه در دو روز متوالي انجام شده بود پايان يافت و ايران داراي يک قانون اساسي تازه شد. در رفراندم 12 فروردين همين سال نظام سلطنتي كهن ايران لغو شده بود.مروري براين قانون و بررسي گزارش هاي رسانه اي رويدادها از زمان تصويب، و مشاهدات عيني ميزان رعايت اصول آن را به دست مي دهد.
اولتیماتوم ایران به امپراطور روم
سوم دسامبر سال 359 ميلادي امپراتور روم، كنستاتينوس دوم اولتيماتوم شديد اللحني به اين شرح از شاپور دوم (ذوالاكتاف) شاه وقت ايران از دودمان ساسانيان دريافت كرد:« پس از تحيت ... ، آگاه باش كه طبق اسناد و مكتوب هاي موجود و نوشته هاي مورخان ، اراضي و سرزمين هاي آن سوي رود خانه استرومون Strymon (که در تراکیه = تراس جریان دارد و به دریای اژه می ریزد) تا مرز مقدونيه متعلق به ايران بوده است. آن امپراتور بايد آنجا را از نيروهاي مسلح خود تخليه كند تا ماموران ما بتوانند در آن مناطق به جمع كردن ماليات و تمشيت امور بپردازند. اگر فرستاده من، حامل اين يادداشت، دست خالي باز گردد؛ پس از پايان زمستان دستور خواهم داد كه ارتش اين سرزمين ها را با توسل به زور پس بگيرد .... (نامه با الفاظ مودبانه پايان مي يابد) ».این سند که در آرشیو امپراتوری روم به دست آمده در کتابهای تاریخ قرون قدیم مندرج است.
اعتراض عربستان به ایران
1957م:سوم دسامبر سال 1957 (12 آذر سال 1336) دولت سعودي به ايران اعتراض كرد كه چرا بحرين را رسما و قانونا يك استان ايران اعلام كرده است، حال آن که قبلا بارها اسناد و شواهد تاريخي مربوط به تعلق بحرين به ايران انتشار يافته و در اختيار سازمان ملل هم قرار گرفته بود.اعتراض دولت سعودي با واكنش وسیع مطبوعات و مردم ايران روبه رو شد و مدارس و اماكن متعدد را به «بحرين» تجديد نامگذاري كردند و از دولت مصرا خواستند که مناسبات خودرا به کشور سعودی به حد اقل برساند.
خاطرات هاشمی رفسنجانی
12 آذر سال 1377: تا عصر در منزل مطالعه كردم. فائزه آمد. در مورد دادگاهش مذاكره‌كرديم. آقاي [علی] رازيني، ریيس دادگسترى تهران، پيشنهادكرده كه شاكيان از روزنامه زن، [از شکایت‌شان] صرف‌نظر كنند و فائزه هم به نحوى جبران كند؛ ولى فائزه، خودش را ذيحق مي‌داند و اعتمادى به پيشنهادهاى آنها ندارد. تصميم گرفته در تهران بماند و همراه ما به كيش نيايد كه فرصت مطالعه پرونده را داشته باشد. شاكيان، آقايان [محمدرضا] نقدى، [حسن] نوميرى و [علی] رازينى هستند كه به بعضى از مطالب روزنامه زن اعتراض دارند؛ معلوم است، اقدامى خطى است. در جلسه اول، به ضررشان تمام شده است. ساعت چهار بعد از ظهر، به سوى جزيره كيش پروازكرديم. عفت و فاطى و ياسر و مهدى و بچه‌هایشان و همشيره‌ها، فاطمه و طاهره و جمعى ديگر از بستگان، همراه‌اند. آقاى [بیژن نامدار] زنگنه، وزير نفت هم بود. در راه، راجع به قيمت نفت و راهكارهاى اصلاح قيمت نفت بحث شد. اكنون معدل قيمت نفت ايران، حدود هشت دلار در يك بشكه است كه نصف قيمت دو سال پيش است. شب در پاويون استراحت‌كرديم و در ساحل قدم زدم. هوا معتدل است. امسال تاكنون باران نيامده است. گزارش‌ها را از روى‌كامپيوتر پرتابل همراه [= لپ‌تاپ] خواندم.