نگاه
تلاشها برای حذف نتانیاهو از قدرت در اسرائیل
درحالیکه تا چند ماه دیگر چهارمین انتخابات سراسری اسرائیل در دو سال گذشته برگزار میشود، بنیامین نتانیاهو نخستوزیر این رژیم با چالشی جدید و مهم روبرو است. او این بار با مخالفانی از جناح راست که خود به آن تعلق دارد، روبرو خواهد بود. رقبایی که ممکن است برای برکنار کردن او با یکدیگر متحد شوند. پارلمان اسرائیل روز ۲۳ دسامبر بعد از به سر آمدن ضربالاجل تعیینشده برای تصویب بودجه دولت، بهطور خودکار منحل و کار به برگزاری یک انتخابات عمومی دیگر در ماه مارس کشیده شد. انتخابات اسرائیل از گذشته میدان رقابت احزاب راستگرا با جناح میانه و چپ بوده است؛ اما به دنبال ظهور مخالفانی در پایگاه سیاسی خود نتانیاهو، او حالا برای کسب رأی باید با رقبایی از جناح راست هم مبارزه کند. انتخابات پیش رو هم مثل سه دوره گذشته درواقع یک نظرسنجی در رابطه با عملکرد نتانیاهو خواهد بود که این بار در پسزمینهای از اتهامات فساد مالی -که پای او را به دادگاه بازکرده- و بحران ادامهدار ویروس کرونا، برگزار خواهد شد.
سیاستهای کرونایی
انتظار میرود نتانیاهو در واکنش به نارضایتی مردم نسبت به نحوه عملکرد خود در مدیریت همهگیری کرونا، به بازارگرمی در رابطه با موفقیت خود در خرید واکسن کووید-۱۹ و آغاز کارزار واکسیناسیون و همینطور امضای توافق عادیسازی روابط با چهار کشور عرب روی بیاورد؛ اما نتانیاهو درعینحال با مخالفت شدید رقبای خود در جناح راست روبروست که باوجود داشتن دیدگاههای جنگافروزانه مشابه، او را گزینهای مناسب برای اداره رژیم نمیدانند چون از یکسو در دادگاه به رشوه، کلاهبرداری و خیانت متهم شده و از سوی دیگر ازنظر آنها در رویارویی با بیماری کووید-۱۹ که دوباره در سراسر اسرائیل در حال اوجگیری است عملکرد مطلوبی نداشته است. مخالفان نتانیاهو موفق شدند موجی از نارضایتی را به وجود بیاورند که ۶ ماه اعتراضات سراسری علیه نخستوزیر را به دنبال داشت. اعتراضاتی که طی آن هزاران اسرائیلی به خیابان آمدند و با اشاره به اتهامات فساد مالی نتانیاهو و نحوه عملکردش در مدیریت بحران سلامت کنونی و همینطور پیامدهای اقتصادی ناشی از آن، خواستار استعفای او شدند.
رقبای جدید نتانیاهو
یکی از رقبای قدرتمند نتانیاهو احتمالاً گیدون ساعر خواهد بود؛ یکی از وزرای پیشین کابینه و عضو حزب راستگرای لیکود به رهبری نتانیاهو که پس از جدایی از آن، حزب خود را تشکیل داد و عهد کرد جای نخستوزیر کنونی را بگیرد. او اوایل ماه جاری همزمان با اعلام نامزدی خود برای انتخابات آینده، آنچه «کیش شخصیت» نتانیاهو در حزب لیکود دانست را محکوم کرد و گفت این مسئلهای است که نخستوزیر از آن در جهت منافع شخصی و بهویژه تلاشهای خود برای رهایی از اتهامات فساد مالی بهره برده است. ساعر همچنین تأکید کرد که مردم اسرائیل اعتماد خود نسبت بهنظام سیاسی را ازدستدادهاند و نتانیاهو هم برای مدتی بسیار طولانی به قدرت چسبیده است. بنا بر نظرسنجیهای عمومی اخیر، ساعر در انتخابات پیشرو نمایشی قدرتمند خواهد داشت و حزب تحت رهبریاش هم بعد از حزب لیکود به رهبری نتانیاهو، ازنظر تعداد کرسی در مجلس در جایگاه دوم خواهد ایستاد. اگر نتیجه انتخابات با اعداد و ارقام این نظرسنجی مطابقت داشته باشد، به نظر میرسد ساعر و سایر رقبای نتانیاهو میتوانند با ایجاد یک ائتلاف حداکثری در کنار هم، به دوره کاری طولانیمدت نخستوزیری او پایان دهند. نفتالی بنت یکی دیگر از رقیبان اصلی نتانیاهو، وزیر دفاع پیشین و از رهبران حزب راست افراطی به نام «راست جدید» است. انتقادهای شدید بنت از نحوه مدیریت همهگیری باعث افزایش قابلملاحظه محبوبیت او در نظرسنجیها شد. بااینحال جدیدترین نظرسنجیها نشان داده بعد از نامزدی گیدون ساعر، او برخی حامیان خود را ازدستداده است. آویگدور لیبرمن، یکی دیگر از مخالفان جناح راستی و یکی از شخصیتهای افراطی است که میتواند با پیوستن به سایر رقبای راستگرای نتانیاهو، به آنها کمک کند اکثریت پارلمانی که برای برکنار کردن او نیاز دارند را به دست آورند. یهودا شلزینگر، گزارشگر سیاسی در مقاله خود در روزنامه اسرائیل هیوم که حامی نتانیاهو است نوشته انتخاباتی متفاوت با دورههای قبلی پیشبینی میکند و دلیلاش هم تغییر برنامه ناشی از بحران کرونا و چشمانداز سیاسی متغیر رژیم است.
کاهش محبوبیت گانتس
به نظر میرسد بنی گانتس، وزیر دفاع اسرائیل بعد از زیرپا گذاشتن وعده اصلی کارزار خود مبنی بر اینکه هرگز در دولتی به رهبری نتانیاهو خدمت نخواهد کرد، بسیاری از طرفدارانش را ازدستداده است. گانتس بعد از رقابت با نتانیاهو در سه دوره انتخابات بینتیجه، در کنار او دولت «وحدت ملی» را تشکیل داد. بنابر نظرسنجیهای اخیر، حزب راست میانه آبی و سفید به رهبری گانتس که زمانی یک تهدید جدی بهحساب میآمد و رأیدهندگان آن را جایگزینی مناسب برای دولت نتانیاهو میدانستند، تنها ۵ کرسی از مجموع ۱۲۰ کرسی پارلمان را از آن خود خواهد کرد. آلوف بن، سردبیر روزنامه هاآرتص در مقاله خود نوشت: «دوران فعالیت سیاسی بنی گانتز به پایان ناگوار خود نزدیک شده و شوربختی او برای یکلحظه مایه شادمانی است: در سیاست هم پاداش وجود دارد و هم مجازات. تو برای پیوستن به دولت نتانیاهو رأی مخالفان او را دزدیدی … و آنچه شایستهاش بودی، نصیبت شد.»
لینک کوتاه:
http://www.setaresobh.ir/fa/main/detail/69690/