تداوم مرگومیرها تا بازگشت پرندگان به سرزمین مادری
تلفات پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله و خلیج گرگان از دو هزار و ۲۰۰ بال فراتر رفت و هرروز برشمار آن افزوده میشود. تلفات غیرعادی این پرندگان مهاجر آبزی در تالاب بینالمللی میانکاله و خلیج گرگان، اولین بار نیست که اتفاق افتاده است. سوم بهمنماه سال گذشته بود که تلفات پرندگان مهاجر در میانکاله برای نخستین بار رسانهای شد. بر اساس آخرین آمار حدود 5 هزار و 200 قطعه پرنده مهاجر در بخش شرقی تالاب میانکاله استان مازندران و 15 هزار پرنده مهاجر در قسمت غربی تالاب تلف شدند. در آن زمان گمانهزنیهای متعددی برای علت مرگ پرندگان مهاجر مطرح شد. برخی آن را ناشی شیوع بیماریهای ناشناخته میدانستند و برخی دیگر مرگ پرندگان را به گردن شکارچیان غیرمجاز میانداختند که برای منافع خود دست به ریختن سم در تالاب زدهاند. عدهای نیز معتقد بودند به دلیل ورود و پخش شدن آب فاضلاب و مواد شیمیایی در میانکاله این تعداد پرنده تلفشدهاند، اما هنوز کسی جواب قطعی برای تلفات پرندگان که به نظر میرسید پایانی برای آن نیست، نداشت تا اینکه سازمان دامپزشکی پس از گذشت چند روز از رسانهای شدن خبر مرگ پرندگان مهاجر در میانکاله، «سم بوتولیسم» را علت تلف شدن پرندگان مهاجر اعلام کرد. در همان زمان مسئولان سازمان دامپزشکی و محیطزیست پیشبینی کردند که با توجه به تغییر اکوسیستم خلیج گرگان و کاهش آب خلیج، احتمالاً سال بعد هم شاهد تلفات پرندگان مهاجر آبزی در خلیج باشیم. به نظر میرسد این پیشبینی درست از آب درآمد و حالا چند روزی است که تالاب میانکاله تبدیل به مقصد مرگ برای پرندگان مهاجر شده است؛ اما پرسش این است که آیا دلیل مرگ پرندگان بتولیسم است یا با توجه به شیوع اخیر بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در کشور امکان مرگ براثر این بیماری وجود دارد؟ بهمن نقیبی، معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور، در گفتوگو با ایلنا درباره آخرین یافتههای آزمایشگاهی این سازمان برای علت مرگ پرندگان، گفت: با توجه به شیوع بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در کشور ابتلای پرندگان به این بیماری اولین گزینه محتمل ما بود. بعدازآن بیماریهای نیوکاسل مدنظر قرار گرفت و بررسیها درباره این دو بیماری آغاز شد. در همان آزمایشهای ابتدایی که توسط همکاران ما در مازندران انجام شد، شیوع بیماری آنفولانزای فوق حاد، تحت حاد و نیوکاسل منتفی شد. به گفته وی، یافتههای آزمایشگاهی سازمان دامپزشکی نشان میدهد مرگ پرندگان مهاجر در سال جاری مانند سال گذشته سم بوتولیسم بوده است. معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور پیشبینی کرد مرگومیرها تا بازگشت پرندگان به سرزمین مادری ادامه خواهد داشت. نقیبی توقف تلفات پرندگان مهاجری که تالاب میانکاله مقصد مرگ برای آنها شده است را منوط به اقدامات سازمان محیطزیست برای پاکسازی آب تالاب از سم و احیای آن عنوان کرد. به گفته کارشناسان، سازمان محیطزیست بیش از هر سازمان دیگری مسئول تکرار مرگ پرندگان مهاجر است که تالابهای ایرانی را برای مهاجرت انتخاب کردهاند. این اتفاق میتوانست تکرار نشود اگر با طرحهایی مانند برقراری تبادل آب بین خلیج گرگان و دریای خزر و افزایش کیفیت آب میزان غلظت سم بوتولیسم در این خلیج و تالاب میانکاله کاهش مییافت.