شاهزاده حمزه بن حسین، برادر ناتنی ملک عبدالله، پادشاه اردن دو روز پسازآن که مدعی شده بود در حبس خانگی است، به ملک عبدالله، قانون اساسی و دربار هاشمی ابراز وفاداری و دوباره بیعت کرد. او پیشتر در پیامی ویدیویی گفته بود که متهم به تلاش برای براندازی و بیثباتی کشور شده است اما روز دوشنبه با انتشار بیانیهای رسمی و پس از آنکه یکی از نزدیکان خاندان سلطنتی میان او و شاه اردن وساطت کرد، اعلام کرده که به قانون اساسی کشورش پایبند است. شاهزاده حمزه عصر دوشنبه در بیانیهای رسمی که زیر آن را امضاء کرده بود گفت: «من خودم را در اختیار مقام سلطنت، پادشاه قرار میدهم... و همچنان به قانون اساسی و دربار هاشمی گرانقدر اردن وفادار و متعهد باقی خواهم ماند».
اختلاف کمسابقه
مقامها میگویند ملک عبدالله، شاه اردن، از عموی خود، شاهزاده حسن خواسته بود که به او برای حل این مناقشه و تنش بیسابقه در دربار کمک کند. به گزارش آسوشیتدپرس، ملک دهلان، که یک میانجیگر حرفهای است و از دوستان نزدیک خانواده سلطنتی اردن است در بیانیهای جداگانه از «موفقیت» در آشتی دادن این دو عضو ارشد دربار اردن خبر داده بود گفته بود که انتظار دارد بهزودی بیانیهای از سوی طرفین صادر شود. شاهزاده حمزه که اکنون ۴۱ سال دارد، در سال ۲۰۰۴ بهعنوان برادر ناتنی ملک عبدالله، اولین جانشین رسمی او بود اما ملک عبدالله بعداً پسر خود را بهعنوان ولیعهد رسمی اردن معرفی کرد و شاهزاده حمزه را از این مقام خلع کرد. اگرچه بروز تنش میان اعضای خاندان سلطنتی اردن بیسابقه نیست اما کشیده شدن این تنش به صحنه عمومی و رسانهها در این کشور امری بسیار نادر بوده است.
ماجرا چه بود؟
ماجرا ازآنجا آغاز شد که روز یکشنبه ۴ آوریل، ابتدا مخالفان دولت پیامی صوتی از شاهزاده حمزه منتشر کردند که در آن میگوید دستورات دولت را اطاعت نخواهد کرد. او در این پیام که در توییتر منتشرشده گفت: «من فعلاً قصد جابجایی یا تشدید تنش ندارم اما قصد هم ندارم از دستور آنها اطاعت کنم که میگویند از خانه خارج نشو، توییت نکن و با دیگران در ارتباط نباش.» روز شنبه همزمان با وضع محدودیت برای شاهزاده حمزه، تعدادی از مقامهای و چهرههای سیاسی اردن هم به ظن تلاش برای به هم زدن ثبات و امنیت اردن دستگیر شدند. حکومت اردن پادشاهی مشروطه است اما خاندان سلطنتی نقشی اساسی در عرصه سیاسی و اجتماعی دارند و ملک عبدالله، پادشاه اردن قدرت و اختیارات فراگیر دارد. این کشور متحدی کلیدی برای آمریکا و کشورهای غربی محسوب میشود و بازداشت خانگی ولیعهد سابق باعث نگرانی آنها از تأثیرات گستردهتر این وقایع بر ثبات منطقه شده است. کشورهای عرب منطقه منطقهای و متحدان غربی، ازجمله آمریکا و بریتانیا، در واکنش به تحولات اخیر حمایت خود را از پادشاه اردن اعلام کردهاند.
اتهامات ولیعهد سابق
روز یکشنبه دولت اردن، ولیعهد سابق این کشور را به «ارتباط با بیگانه» و «توطئه برای بیثبات کردن» اردن متهم کرده بود. ایمن صفدی، معاون نخستوزیر و وزیر خارجه اردن درباره دستگیریها و حبس خانگی شاهزاده حمزه گفته بود اقدامات این افراد برای مدتی زیر نظر بوده و تحقیقات اولیه نشانی میدهد «فعالیتها و تحرکات آنها به نقطهای رسیده بود که مستقیماً امنیت و ثبات کشور را تهدید میکرد.» ایمن صفدی با متهم کردن شاهزاده حمزه به ارتباط با یک کشور بیگانه مدعی شد که سرویس اطلاعاتی یک کشور خارجی با همسر ولیعهد سابق در ارتباط بوده تا برنامه خروج آنها از اردن با یک هواپیمای شخصی را سازماندهی کند. صفدی همچنین باسم عوضالله، وزیر سابق دارایی و از سیاستمداران بانفوذ اردن و همینطور حسن بن زید، از اعضای خاندان پادشاهی هاشمی را به همدستی با شاهزاده حمزه متهم کرد. این دو نفر به همراه بیش از ده مقام و چهره شناختهشده دیگر روز شنبه بازداشت شدند. معاون نخستوزیر اردن ولیعهد سابق را به «تلاش برای تحریک عناصر مختلف در میان قبایل اردن باهدف آسیب زدن به ثبات پادشاهی» متهم کرده است. پیشتر گزارششده بود که حبس خانگی شاهزاده حمزه با دیدار او با رهبران بعضی قبایل و تلاش برای کسب حمایت آنها مرتبط بوده است.