۹۲ درصد کشورهای جهان درگیر آلودگی هوا
مهدی اسماعیلی بیدهندی عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنت، اظهار می‌کند: بیش از ۹۲ درصد کشورهای جهان درگیر آلودگی هوا هستند، برنامه سازمان ملل به تلاش کشورهای توسعه‌یافته در کاهش آلودگی هوا اشاره می‌کند که موفقیت‌آمیز هم بوده است اما متأسفانه کشورهای درحال‌توسعه کماکان به دلیل وابستگی به مصرف سوخت‌های فسیلی، زغال‌سنگ، نفت و چوب به‌نوعی هنوز در ایجاد آلودگی هوا نقش دارند.
وی می‌افزاید: برای تغییر و بهبود روش‌ها، لازم است کشورها از منابع پاک‌تر به عنوان سوخت و منبع انرژی استفاده کنند، تردد خودروها، حمل‌ونقل عمومی و به‌نوعی جابجایی در دنیا به دلیل قرنطینه‌هایی که در پاندمی کرونا اتفاق افتاد کاهش چشمگیری داشت.
او اضافه می‌کند: سازمان ملل متحد در خصوص اثرات آلودگی هوا و میزان مخاطرات آن آماری ارائه کرده است که از هر ۱۰ نفر ۹ نفر هوای آلوده تنفس می‌کنند و هفت میلیون نفر هر سال به علت آلودگی هوا دچار مرگ زودرس می‌شوند که ۶۰۰ هزار نفر آنها از کودکان هستند همه این عوامل در کنار هم یک تصویر نگران‌کننده از آلودگی هوا ترسیم می‌کند، در کلان‌شهرهای ایران نرخ ناشی از مرگ‌ومیر و آلودگی هوا از نرخ متوسط جهانی بالاتر است.
اهمیت هوای پاک
وی خاطرنشان می‌کند: نام‌گذاری مناسبت‌هایی با عنوان هوای پاک به‌این‌علت به دلیل اهمیت این موضوع است تا مردم توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند و منظور ما تنها دولت‌مردان، بنگاه‌های اقتصادی و شرکت‌ها نیستند بلکه تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که از کشورهای مختلف حضور دارند و فعالیت می‌کنند مخاطب این رویداد هستند. داشتن هوای پاک از حقوق طبیعی تمام انسان‌هاست و سازمان ملل متحد به این شعار تأکید ویژه دارد. دولت‌مردان، سازمان‌ها و شرکت‌هایی که در این مراسم حضور دارند باید قوانینی تعریف کنند و سیاست‌هایی را به کار ببرند که به صورت هدفمند منابع مولد آلودگی هوا را تحت تأثیر قرار دهد تا آلودگی کمتری ایجاد کنند و دستگاه‌های کنترلی، پایش گری و تسویه خروجی گازی را به نحو مقتضی بهینه کنند به طوری که آلودگی کمتری وارد هوا شود و محصولاتی تولید شود که در مراحل تولید و فرایند مصرف آلودگی کمتری برای هوا به وجود آورد. وی می‌افزاید: این رویداد مانند هر رویداد دیگری تلنگری سیاسی و رسانه‌ای برای ساکنان کره زمین است که به موضوع و اهمیت آن بیشتر توجه کنند و غافل نباشند، البته در سال ۲۰۱۵ موافقت‌نامه پاریس امضا شد که این موافقت‌نامه در راستای تغییرات اقلیمی و آب و هوایی بود.
نبود دستگاه پاسخگو و بازخواست قضائیه در آلودگی هوا
این عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران ادامه می‌دهد: در ایران در سال ۱۳۹۶ سازمان محیط‌زیست قانون هوای پاک مصوب نهایی شد اما متأسفانه نتیجه آن‌چنانی نداشت و در زمستان سال گذشته با آلودگی هوای شدیدی مواجه شدیم و در تابستان امسال هم با آلودگی هوا از منظر اوزون روبه‌رو هستیم، اگر انجام وظایف در دستگاه‌ها اولویت اول نباشد اجرای آن هم موضوع اولویت داری نیست به همین دلیل برنامه توسط اشخاص حقیقی و حقوقی که متولی اجرا بودند به مرحله‌ی اجرا نرسید. اسماعیلی بیدهندی با انتقاد از عملکرد برخی سازمان‌ها و کوتاهی آنها می‌افزاید: بخشی از قوانین هم که به اجرا درآمد مؤثر نبوده است. علت دیگر این است که مسئولان مورد بازخواست قضائیه در عرصه محیط‌زیست قرار نمی‌گیرند و این امر سبب می‌شود وظایف به نحو درست و کامل انجام نشود. متأسفانه در کشور ما به دلیل عدم نظارت بر اجرای قوانین و ضمانت اجرایی مشکلات متعددی ایجاد می‌شود که شرکت در نشست‌های متعدد هم با این وضعیت اثرگذار نخواهد بود.