دولت سیزدهم با شعار بهبود معیشت کار خود را آغاز کرد. با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، سیاست پرداخت یارانه‌ها در دولت سیزدهم به چه سمتی خواهد رفت؟
ارز ۴۲۰۰ تومانی، ارز یارانه‌ای است و یارانه سررسید دارد. به‌عنوان‌مثال پرداخت یارانه مانند این است که پای فردی صدمه دیده است و از چوب زیر بغل استفاده می‌کند. این فرد تا زمانی که پای او ترمیم شود به چوب زیر بغل احتیاج خواهد داشت؛ اما بالاخره این فرد باید روزی روی پای خودش بایستد و راه برود. شک نکنید که یارانه روزی باید حذف شود. ما نمی‌توانیم به این فرد بگوییم پایت را ترمیم نکن و همیشه با این چوب راه برو. ما به او کمک می‌کنیم تا بهبود پیدا کند و یک روز چوب زیر بغل او را می‌گیریم تا خودش بتواند راه برود. دراین‌ارتباط یارانه را می‌گیریم تا اقتصاد رقابتی شود و رانت‌خواری در اقتصاد اتفاق نیفتد و منابع ملی در جهت سرمایه‌گذاری برای توسعه اقتصاد و برای اشتغال صرف شود. به هر دلیلی پرداخت این یارانه‌ها روزی شروع شده است، ولی امروز باید به فکر باشیم تا به این برنامه آفت نخورد.
مجلس یازدهم در چالش بزرگ حذف ارز ترجیحی قرار دارد و به نظر می‌رسد نمایندگان عجله‌ای برای این کار ندارند. حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی چه آثاری به دنبال خواهد داشت؟
نباید یارانه‌ها را بدون برنامه حذف کرد؛ زیرا حذف یارانه بدون برنامه معمولاً مشکل‌زا است. ارز ۴۲۰۰ تومانی چیزی در حدود ۱۴ میلیارد دلار پرداخت سالانه برای کشور دارد. اگر فرض کنیم این ۱۴ میلیارد ۲۵درصد از کل واردات کشور را تشکیل می‌دهد، اگر به یکباره مبنای قیمت این میزان واردات را حدود ۵ برابر افزایش دهیم و نرخ را آزاد و به ارز نیمایی تبدیل کنیم آثار تورمی وحشتناکی در جامعه به‌جا می‌گذارد. این آثار تورمی موجب می‌شود قدرت خرید مردم از بین برود و اقتصاد خرد صدمه ببیند. دراین‌ارتباط برای بازگرداندن قدرت خرید مردم و مواجه نشدن با واکنش‌های مردم ناچاریم دستمزدها را افزایش بدهیم و درصورتی‌که بخش دولتی افزایش دستمزد داشته باشد بخش خصوصی نیز افزایش دستمزد خواهد داشت و دستمزدهای کارگاهی و خویش‌فرما نیز افزایش پیدا می‌کنند و به همین ترتیب قیمت کالا و خدمات در داخل کشور افزایش پیدا می‌کند و این امر به صادرات کشور لطمه می‌زند. اگر نتوانیم صادرات کنیم کارگاه‌ها و کارخانه‌های ما لطمه می‌بینند و این زنجیره باطل همین‌طور ادامه خواهد داشت.
اصلاحات اقتصادی از کجا شروع می‌شود؟ آیا بدون ایجاد تغییر در نظام یارانه‌ها می‌توان اقتصاد را اصلاح کرد؟
ما می‌گوییم یارانه باید حذف شود، ولی باید دراین‌بین برنامه‌ای وجود داشته باشد و برنامه یک شبه اتفاق نمی‌افتد. دراین‌ارتباط باید برنامه‌ای پنج ساله تنظیم کنیم، به این صورت که هرسال چه اقدامی صورت بگیرد و چطور رفته‌رفته یارانه‌های پنهان و ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف کنیم و در عوض جامعه را توانمند کنیم که از این یارانه بی‌نیاز باشد. توانمندسازی جامعه یعنی توسعه و رشد اقتصادی و توسعه اشتغال در کشور. اگر ظرفیت تولید بالا برود می‌توان نرخ کالاها را در داخل کاهش داد.
در مورد مشکلات موجود در قانون یارانه‌ها صحبت کنیم. در چه صورتی امروز می‌توانستیم ادعا کنیم که این طرح موفق بوده است؟
در دولت محمود احمدی‌نژاد وقتی قانون یارانه‌ها در مجلس تصویب شد، قرار بر این شد که اتفاقاتی برای تفاوت نرخ بنزین بیفتد. بنزین ۱۰۰ تومانی که به ۷۰۰ تومان رسید، آورده‌ای داشت. قرار بر این بود که ۴۰درصد به مردم، ۳۰درصد به صنایع و بخشی برای بهداشت پرداخت شود. قرار بر این بود که افزایش حامل‌های انرژی افزایش پیدا کند تا به فوب خلیج‌فارس برسیم و یارانه از بین برود. با رفتن دولت احمدی‌نژاد این آورده برای جبران کسری بودجه به خزانه واریز شد. از طرفی در دو دولت قبل مرتباً می‌شنیدیم که آقای روحانی و همکارانش اعلام می‌کنند که با سختی یارانه را می‌پردازند، درحالی‌که از ابتدا قرار نبود دولت یارانه بپردازد. مصرف‌کننده بنزین آن پول را می‌دهد. پرداخت یارانه منتی بر سر مردم نداشت! بنزین ۷۰۰ تومانی به ۱۵۰۰ تومان رسید، ولی یارانه در همان رقم قبلی ماند و دولت بااینکه تعداد زیادی از یارانه بگیران را حذف کرد، اما همچنان اعلام می‌کند که قادر به پرداخت یارانه‌ها نیست.
یارانه‌هایی که توسط مصرف‌کننده سوخت به دولت پرداخت شد چگونه صرف شدند؟
در حقیقت دولت سنگین، مصرف‌کننده یارانه است، زیرا نمی‌تواند هزینه‌های خود را از محل مالیات و صادرات تأمین کند و همین یارانه‌ها را به خزانه واریز می‌کند و از طرف دیگر خرج می‌کند. ما امروز روزی 100 میلیون لیتر بنزین مصرف می‌کنیم. نفری یک لیتر و بیست‌وپنج صدم، سرانه بنزین ۸۰ میلیون ایرانی است. با محاسبه نرخ بنزین 1500 تومانی باید روزانه ۱۷۵۰ تومان به هر ایرانی بابت تفاوت بنزین پول بدهیم که می‌شود هرماه برای هر نفر ۵۲۵۰۰ تومان. محاسبه این مسئله به همین سادگی است!
به‌عنوان یک اقتصاددان چه نظری درباره حذف ارز تدریجی از اقتصاد دارید؟
زمانی که بحث ارز ۴۲۰۰ تومانی مطرح شد من با صراحت در میزگردی اعلام کردم که این کار غلط است. هر چه ما به سمت یارانه برویم، مشکل ایجاد می‌کنیم. وقتی یارانه را می‌پردازید، مردم خوشحال هستند و وقتی آن‌ها را حذف می‌کنید مردم ناراضی خواهند شد. باید برنامه‌ای پشت این کار وجود داشته باشد. امروز با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تمامی قیمت‌ها حداقل پنج برابر می‌شوند و باید منتظر یک ابر تورم باشیم. در این شرایط مردم واکنش نشان می‌دهند و من نمی‌دانم این واکنش چه خواهد بود؟!