هیئت تحریریه
تارنمای الجزیره
برگردان و گردآوری علی‌اصغر شهدی
[email protected]
رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران به الجزیره گفت که دولت بایدن دیپلماسی را در روابط خود با تهران در اولویت قرار داده و تأکید کرد که احیای توافق هسته‌ای ایران همچنان به نفع دو کشور آمریکا و ایران است. وی در مصاحبه‌ای در روز پنجشنبه گفت که بازگرداندن توافق هسته‌ای که به‌طور رسمی به‌عنوان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شناخته می‌شود، هنوز امکان‌پذیر است. ما کاملاً متعهد به بازگشت متقابل و پایبندی به برجام هستیم. ما فکر می‌کنیم اگر ایران هم به برجام بازگردد و بگوید که آماده است آستین‌ها را بالا بزند، هنوز زمان برای انجام این کار وجود دارد.»
اظهارات مالی در حالی بیان شد که مذاکرات هسته‌ای روز پنجشنبه در وین از سر گرفته شد و هیئتی از ایالات‌متحده به ریاست مالی انتظار داشت در آخر هفته به مذاکرات بپیوندد. مالی و تیمش مستقیماً در این گفتگوها شرکت نکرده‌اند، بلکه از طریق واسطه‌هایی از کشورهایی که همچنان طرف‌های توافق 1394 (2015) هستند (بریتانیا، روسیه، چین، فرانسه و آلمان) با ایرانی‌ها وارد مذاکره شده‌اند.
مالی همچنین درخواست واشنگتن برای مذاکره مستقیم با تهران را تکرار کرد و به الجزیره گفت که مذاکره‌کنندگان آمریکایی آماده دیدار با دیپلمات‌های ایرانی «در هر زمان و هر مکان» هستند.
ایران قبلاً این پیشنهاد را رد کرده و گفته بود که ایالات‌متحده - که در سال 1397 (2018) در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ از این توافق خارج شد - دیگر بخشی از توافق به شمار نمی‌رود. تهران به‌عنوان بخشی از کمیسیون برجام در حال مذاکره با امضاکنندگان این توافق است.
مالی گفت: «ما آماده‌ایم که با تیم مذاکره‌کننده ایران رودررو ملاقات کنیم؛ زیرا فکر می‌کنیم درباره این موضوع پیچیده، این شیوه بهتر از مذاکرات غیرمستقیم است، چراکه با این همه بی‌اعتمادی، با پتانسیل زیادی برای سوءتفاهم روبرو هستیم.»
مقامات آمریکایی و اروپایی از موضع ایران پس از ازسرگیری مذاکرات وین در هفته گذشته ابراز ناامیدی کرده و تهران را به عدم جدیت در تلاش برای بازگرداندن این پیمان متهم کردند. دور هفتم از مذاکرات در حال انجام اولین نوع خود در زمان ریاست‌جمهوری سید ابراهیم رئیسی است.
مالی در پاسخ به سؤالی درباره چشم‌انداز رویارویی نظامی با تهران در بحبوحه تنش فزاینده بین اسرائیل و ایران، گفت: «ما به مسیر دیپلماسی اولویت می‌دهیم و معتقدیم این بهترین راه است. برای همه بهترین است. ما گمان می‌کنیم که این برای ایران نیز بهترین است، اما این ایران است که باید تصمیم بگیرد.
ترامپ در سال 1397 (2018) به‌طور یک‌جانبه از برجام خارج و مبارزه «فشار حداکثری» تحریم‌ها علیه اقتصاد ایران را آغاز کرد که اجرای آن همچنان توسط جانشین او جو بایدن ادامه دارد. تهران برنامه غنی‌سازی خود را در واکنش به خروج واشنگتن از برجام تشدید کرده است. مقامات ایرانی می‌گویند که خواهان لغو فوری همه تحریم‌ها هستند، درحالی‌که دولت آمریکا خواستار بازگشت متقابل به پایبندی است که منجر به پایان تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای و کاهش برنامه هسته‌ای ایران می‌شود. دولت جو بایدن سه‌شنبه گذشته تحریم‌های جدیدی را علیه دو آژانس امنیتی ایران و چندین مقام مرتبط با آن‌ها به دلیل نقض حقوق بشر اعلام کرد.
این امر مورد سرزنش سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران قرار گرفت. دراین‌ارتباط وی در توئیتی نوشت: «دو برابر کردن تحریم‌ها اهرمی ایجاد نمی‌کند و چیزی ورای جدیت و حسن نیت است.»
سخنگوی کاخ سفید روز پنجشنبه گفت که تنها راه ایران برای کاهش تحریم‌ها بازگشت به پایبندی هسته‌ای به برجام است.
این موضوع توسط مالی تکرار شد و گفت که «ایالات‌متحده آماده است تا در اسرع وقت - به‌محض اینکه ایران - به توافق بازگرد، شروع به لغو تحریم‌ها کند. پس‌ازآن ما همه تحریم‌هایی را که با برجام مغایرت دارد، لغو خواهیم کرد.» ...
در همین حال روزنامه گاردین می‌نویسد با تلاش روسیه و چین، ایران در تصمیم خود برای ترک مذاکرات تجدیدنظر و آن را از ورطه سقوط نجات داد.
میخائیل اولیانوف، سفیر روسیه در مذاکرات گفت: «ما موفق شدیم برخی از سوءتفاهم‌ها که باعث ایجاد تنش شده بود را برطرف سازیم و همه طرف‌ها تعهد خود برای بازگرداندن توافق هسته‌ای را مورد تأیید قرار داده‌اند.»
دیپلمات‌های اتحادیه اروپا به‌طور خصوصی از روسیه و تا حدی چین خواسته‌اند تا ایران را متقاعد کنند از خواسته‌های جدیدش برای لغو کامل تحریم‌های اقتصادی آمریکا که غیرواقعی است، صرف‌نظر کند.