ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران در سفر به روسیه که در همین ماه ژانویه صورت خواهد گرفت، امیدوار است بتواند قراردادی برای خرید جنگ افزارهای پیشرفته از روسیه منعقد کند اما از قرار، وی از گفت وگوهایش با پوتین تا اندازه ناامید به ایران بازخواهد گشت. مسکو همواره از ایران به عنوان عاملی برای توازن قدرت در روابط خود با قدرت های غربی استفاده کرده اما از تقویت مناسبات نظامی خود با این کشور خودداری کرده است.
اکنون در میانه گفت وگوهای هسته ای و تلاش روسیه برای تقویت موضع خود در قبال مناقشه اوکراین، این احتمال وجود دارد که مسکو بار دیگر ایران را با دادن وعده قرارداد تسلیحاتی، فریب دهد.
روسیه برای فروش جنگنده سوخو- 35 خود به دنبال مشتری می گردد و از قرار مصر، الجزایر و اندونزی به علت ترس از تحریم های آمریکا، از خرید این نوع هواپیما از روسیه منصرف شده اند.
با اینکه تحریم تسلیحاتی ایران که در سال 2007 از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد برقرار شده بود در سال 2020 لغو شد اما دولت روسیه همچنان از فروش جنگ افزار به ایران طفره می رود چون فروش جنگ افزارهای پیشرفته به ایران به روابط مسکو با غرب آسیب خواهد رساند. در ضمن مقامات روسیه از آن نگرانند که ایران به علت ادامه تحریم های غرب، نتواند بهای جنگ افزارهای خریداری شده را پرداخت کند.
ایران علاوه بر علاقمندی برای خرید سوخوی -35 مایل است از روسیه هواپیمای آموزشی یاک – 130، تانک ها تی -90، سامانه دفاع ضد هوایی اس – 400 و سامانه دفاع موشکی ساحلی ک - 300 پ خریداری کند. بی تردید رئیسی هنگام دیدار از مسکو که برای روز 19 ژانویه برنامه ریزی شده، درباره خرید تسلیحانی با مقامات روسیه گفت وگو خواهد کرد. گفته می شود که رئیسی یک موافقتنامه 20 ساله به ارزش 10 میلیارد دلار در زمینه امنیتی و دفاعی با روسیه امضا خواهد کرد. این احتمال وجود دارد که خرید یک ماهواره پیشرفته از جمله سفارش های ایران به روسیه باشد.
البته بعید است که توافقی در دیدار رئیسی از مسکو امضا شود اما روسای جمهوری دو کشور درباره جزئیات این توافقنامه با یکدیگر گفت وگو خواهند کرد. البته حتی در صورت امضای توافق نیز نباید انتظار داشت که دولت روسیه تسلحیات پیشرفته در اختیار ایران قرار دهد. روسیه پیش از این نیز از انجام تعهدات خود در قبال ایران طفره رفته است. جمهوری اسلامی بارها برای خرید اسلحه از روسیه به این کشور مراجعه کرده اما مسکو هر بار به بهانه ای از فروش جنگ افزارهای پیشرفته به ایران خودداری کرده است.
اما در ماه اکتبر، سرلشکر محمد حسین باقری در سفر به مسکو با وزیر دفاع و رئیس ستاد مشترک ارتش روسیه دیدار و گفت وگو کرد و این احتمال وجود دارد که ژنرال ها درباره این موافقتنامه مهم به توافق رسیده باشند و رئیسی و پوتین درباره جزئیات آن با یکدیگر گفت وگو کنند.
روس ها می دانند که فروش جنگ افزارهای پیشرفته به ایران نه تنها به روابط مسکو با اسرائیل آسیب خواهد رساند بلکه با واشنگتن نیز مساله پیدا خواهند کرد. به همین علت روسیه تلاش خواهد کرد تا برای گرفتن امتیاز از واشنگتن در زمینه مناقشه اوکراین، در فروش جنگ افزار به ایران احتیاط لازم را از خود نشان دهد. به این ترتیب روسیه همانند گذشته از ایران به عنوان کارت برنده در حل و فصل مسائل خود با آمریکا استفاده خواهد کرد. ایران نیز تلاش می کند با امضای موافقتنامه همکاری راهبردی با روسیه به اتحادیه اقتصای اورآسیا که روسیه در آن نقش برتر را ایفا می کند بپیوندد و تا حدودی تاثیر تحریم های آمریکا را کاهش دهد. اما ایران ممکن است در مورد اهمیت اقتصادی خود برای روسیه، بزرگنمایی کند چون مسکو به همکاری های نظامی خود با ترکیه بیشتر از این گونه همکاری با ایران اهمیت قائل است. مبادلات تجاری روسیه و ترکیه در سال 2020 حدود شانزده میلیارد دلار بود در حالی که مراودات تجاری تهران- مسکو از دو میلیارد و دویست میلیون دلار فراتر نرفت. مقامات ایران به علت انزوای بین المللی این کشور ناگزیرند با روسیه همکاری کنند اما در عین حال از دو دوزه بازی های مسکو نیز غافل نیستند.