نظر شما در ارتباط با مذاکرات ایران و عربستان چیست؟
ایران و عربستان دو قدرت منطقهای در خلیجفارس محسوب میشوند. درعینحال که اختلافات جدی دارند زمینههای خوبی هم برای همکاری بین آنها وجود دارد. حکومت ایران به لحاظ ایدئولوژیک و برداشتش از اسلام کاملاً با ایدئولوژی و دریافت عربستان از اسلام متفاوت است. عربستان گفتمان وهابیت و شیخ عبدالوهاب را دنبال میکند، اما در ایران برداشتی که امام خمینی بهعنوان اسلام ناب محمدی شناخته میشود وجود دارد. این اختلافنظر مبنایی است اما دلیل محکمی نیست که دو کشور نتوانند با یکدیگر همکاری کنند.
ایران و عربستان در زمینههای مختلف منافع مشترک دارند که بر اساس همین منافع میتوان برای یک همکاری پایدار برنامهریزی کرد. نیازی نیست که ایران آل سعود را آل سقوط بخواند. اگر حکومت در عربستان تغییر کند بازهم این اختلافات از بین نخواهد رفت، ایران در دوره شاه هم اختلافات اساسی با عربستان داشت. اما با همه این موارد میتوان در زمینههای فرهنگی، سیاسی و امنیتی همکاری کرد.
سال ۱۳۸۰ در دولت خاتمی یک قرارداد امنیتی مهم بین ایران و عربستان بسته شد. امیر عبدالله به دلیل روابط ویژهاش با هاشمی رفسنجانی به تهران سفر کرد. لذا تاریخ نشان داده که باوجود اختلافنظر دو کشور میتوانند مسائلشان را با یکدیگر حل کنند.
امروز مهمترین مسئله حل تعارضات تهران-ریاض است. این مسائل اگر حل شود در ایجاد صلح در یمن نیز گامهای اساسی برداشته خواهد شد. یمن برای عربستان حائز اهمیت است. همچنین به برقراری امنیت در عراق نیز میتوانند کمک کنند. رابطه ایران و عربستان حتی در سوریه و لبنان هم تأثیر مثبت دارد.
بنابراین روابط ایران-عربستان در سطح منطقهای و بینالمللی میتواند تأثیر خود را بگذارد. حتی در موضوع برجام اگر توافق صورت گیرد عربستان از اجرایان احساس تهدید نخواهد کرد و زمینه برای یک همکاری اقتصادی منطقهای هم میتواند شکل بگیرد
به نظر شما آیا تنها مانع برقراری روابط ایران عربستان مسئله یمن است؟
یمن نهتنها مانع نیست بلکه یک زمینه خوب برای همکاری دو کشور است. مانع اصلی برای هر دو کشور رقابتهای منطقهای است. اما این رقابت میتواند همکاری هم ایجاد کند.
آیا نزدیکی عربستان به اسرائیل میتواند مانع رابطه تهران-ریاض شود؟
عربستان مثل امارات رفتار نکرده است. اسرائیل میکوشد که از ایران هراسی استفاده کند و عربستان را به خود نزدیک کند. اما اگر رابطه تهران-ریاض بازسازی شود یکی از دستاوردهای مهمش عدم پیشروی سیاستهای اسرائیل مانند پیمان صلح ابراهیم در کشورهای حاشیه خلیجفارس است.