تصمیم صدر،سیاست فشار بر رقبا
عدم موفقیت صدر در تشکیل دولت سرانجام مقتدی صدر را به فکر تاکتیک قدیمی و همیشگی جریان صدر یعنی استعفای گروهی انداخت. وی روز پنجشنبه گذشته از نمایندگان فراکسیون خود خواسته بود تا استعفاهای خود را آماده کرده تا پس از دستور به آنها طی روزهای آتی، آن را ارائه کنند و سرانجام روز یکشنبه 12 ژوئن این تصمیم عملی شد. تصمیمی که می توان آن را در راستای سیاست فشار بر رقبا تفسیر کرد.«مقتدی صدر» روز گذشته از «حسن العذاری»، رئیس ائتلاف جریان صدر در پارلمان عراق خواست تا استعفاهای اعضای این ائتلاف به هیات رئیسه پارلمان ارائه شود.مقتدی صدر همچنین از همپیمانان جریان صدر در قالب ائتلاف نجات میهن (حزب دموکرات کردستان و ائتلاف السیاده) و همچنین سید جعفر صدر، پسرعموی خود و نامزد جریان صدر برای نخست وزیری عراق قدردانی کرد.
کناره گیری گزینه مقتی صدر از نامزدی پست نخست وزیری
«محمد جعفر الصدر» اعلام کرد از نامزدی برای تصدی منصب نخست‌وزیری عراق کناره‌گیری کرده است. جعفر الصدر در توئیتی نوشت: من اقدام سید مقتدی صدر در معرفی من به عنوان نامزد نخست‌وزیری را در حمایت از طرح ملی اصلاحات وی قبول کرده بودم؛ اما اکنون زمان کناره‌گیری از این نامزدی فرا رسیدن است.وی در پایان توئیت خود از صدر و ائتلاف نجات میهن بابت اعتماد به وی تشکر کرد.
ائتلاف السیاده استعفای جریان صدر را «فداکاری» خواند
«خمیس الخنجر»، رئیس ائتلاف السیاده در واکنش به دستور مقتدی صدر برای ارائه استعفای اعضای فراکسیون صدر به هیئت رئیسه پارلمان عراق، گفت که تماسی تلفنی از صدر دریافت کرده و طی گفتگو با وی از فداکاری بزرگ جریان صدر برای وطن و اصلاح روند سیاسی عراق قدردانی کرده است.الخنجر افزود که رسیدگی به ایرادات نظام سیاسی عراق یک ضرورت ملی است و به گفتگوهای خود برای این هدف ادامه خواهیم داد.
شکست طرح بارزانی
ایرث نیوز با اشاره به اینکه مقتدی صدر با تصمیم خود تیر خلاص را به طرح‌های سیاسی کنونی از جمله طرحی که مسعود بارزانی رئیس حزب دموکرات کردستان عراق ارائه داده بد، زد؛ به نقل از «علی البیدر» تحلیلگر سیاسی عراقی اعلام کرد که تصمیمات مقتدی صدر رهبر جریان صدر موجب تعویق طرح بارزانی شد به ویژه که بارزانی به دنبال جلب رضایت صدر از طرحش بود تا شکست نخورد. ارائه هر طرحی از سوی هر طرف سیاسی طی مرحله آتی نیازمند دست کشیدن رهبر جریان صدر از موضع اخیرش است.
نمایندگان حزب دموکرات کردستان تا کنون برنامه ای برای استعفا از پارلمان عراق ندارند
«شیروان الدوبردانی» نماینده وابسته به حزب دموکرات کردستان عراق به اخبار مربوط به استعفای نمایندگان این حزب به دنبال استعفای نمایندگان صدر واکنش نشان داد.وی افزود: اخباری که در این باره منتشر شده ، بی اساس است. اگر مسعود بارزانی رئیس حزب دموکرات از ما بخواهد که استعفا کنیم ما فورا این کار را خواهیم کرد اما تاکنون هیچ دستوری در این زمینه نرسیده است.
آیا صدر اهرم تظاهرات خیابانی را فعال می کند؟
«احمد السهیل» تحلیلگر سیاسی عراقی هم گفت: استعفای نمایندگان صدر نتیجه حتمی مواضع قبلی صدر است اما در پیش گرفتن این تصمیم در مقطع کنونی قابل پیش بینی نبود.وی افزود: این گام در ظاهر راهی برای خروج از بن بست سیاسی عراق محسوب می‌شود اما در واقع بیم احتمال خروج صدری‌ها به تظاهرات در خیابان و چه بسا مجبور کردن همه نمایندگان پارلمان به استعفا باشد. از سویی زمان لازم برای جایگزین کردن نمایندگان صدر و زمان لازم برای تشکیل تفاهمات سیاسی جدید سبب پیچیدگی بیشتر اوضاع خواهد شد. فراکسیون صدر که فراکسیون بزرگی بود و با این حال نتوانست به راه حلی برسد و با خروج آن، کار سخت تر خواهد شد.
نقشه مجلس طبق تحلیل یک کارشناس عراقی
«جمال الاسدی» کارشناس حقوقی عراقی هم گفت: نقشه مجلس عراق طبق تحلیل من به این شکل خواهد بود که ائتلاف دولت قانون 41، فتح و متحدانش 44، نیروهای دولت ملی 15، امتداد 16، اشراقه کانون هفت، ائتلاف العقد 9، جنبش حقوق 6 کرسی خواهند داشت. اقدام روز یکشنبه مسئولیت تشکیل دولت را بر عهده 83 قانونگذار عضو ائتلاف چارچوب هماهنگی شیعی می‌گذارد که نمایندگانی از حزب نوری المالکی، نخست‌وزیر سابق و ائتلاف فتح -نزدیک به ایران و بازوی سیاسی حشد الشعبی- آن را تشکیل می‌دهند. پیروزی صدر این احتمال را ایجاد کرده بود که او بتواند این رقبای پرنفوذ و نزدیک به ایران را که سال ها بر سیاست عراق تسلط داشتند، به حاشیه براند.
پارلمان عراق منحل می شود؟
برخی تحلیلگران هم معتقدند که مقتدی صدر با این تصمیم قصد دارد گزینه انحلال پارلمان و برگزاری زودهنگام انتخابات را به عنوان اهرم فشار برای پیشبرد اهداف خود مطرح کند.وی که بارها دولت اکثریت ملی و نه ائتلافی را به عنوان گزینه مطلوب خود معرفی کرده استفاده از گزینه استعفا و قرار گرفتن در اپوزیسیون را بهتر از شرکت در دولت توافقی می داند هر چند که این خواسته به ایجاد بن بست در تشکیل دولت عراق و ایجاد بحران سیاسی در این کشور منجر شود.همه این مسائل باعث شده تا برخی ناظران اقدامات اخیر صدر و به خصوص استعفای اعضای فراکسیون وی از پارلمان را تهدیدی برای انحلال پارلمان و تحت فشار قرار دادن رقبا تفسیر کنند.بررسی قانون اساسی عراق البته نشان می دهد که استعفای همه جریان صدر هم منجر به تعطیلی پارلمان نمی‌شود زیرا بر اساس اصل 64 قانون اساسی انحلال مجلس با اکثریت آراء از 329 نماینده ممکن است و این مساله باید از طریق درخواستی که به امضای یک سوم نمایندگان مجلس رسیده طرح شود. این به آن معناست که استعفای جریان صدر از لحاظ قانونی اخلال کننده روند پارلمان نیست.
واقعیت تلخ برای مقتدی صدر
به گفته علی موسوی، نماینده سابق شیعه و پژوهشگر سیاسی دانشگاه بغداد: «صدر به نقطه‌ای رسید که این واقعیت تلخ را پذیرفت که تشکیل دولتی به دور از گروه‌های مورد حمایت ایران تقریبا غیرممکن است». موسوی افزوده اگرچه این کناره گیری یک عقب نشینی به حساب می آید، اما صدر که حامیانش با نیروهای اشغالگر ایالات متحده جنگیدند، همچنان دارای و نفوذ و قدرتی با حضور صدها هزار نفر از پیروانی است که می توانند تظاهرات کنند.