رئیس مرکز کیفیت هوا و تغییر اقلیم با اشاره به اینکه گازهای گلخانه‌ای عامل اصلی تغییرات آب و هوایی هستند، گفت: گاز کربن دی‌اکسید بیش‌ترین و مهم‌ترین عامل گرمای هواست که طول عمر آن را نمی‌توان به مقدار واحد مشخص کرد. پس‌ازآن، متان با طول عمر ۱۲.۴ در سال یکی از بیش‌ترین و مهم‌ترین گازهای گلخانه‌ای است.
به گزارش ایسنا، انوشیروان محسنی بندپی در آخرین جلسه از سلسله رویدادهای علمی ترویجی هفته محیط‌زیست با عنوان پیامدهای تغییر اقلیم در ایران که از سوی معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد، ضمن اشاره به پیامدهای گرم شدن هوا اظهار کرد: این امر موجب کاهش بارش باران و برف، افزایش اسیدی شدن اقیانوس‌ها، از بین رفتن گونه‌های گیاهی و جانوری، ذوب شدن یخ‌های قطبی، جنگل‌زدایی، بیابان‌زایی، وقوع توفان‌های مخرب، کمبود آب، فروپاشی اکوسیستم و خطر امواج مرگبار گرما، بالا آمدن آب اقیانوس‌ها، خشک‌سالی‌های طولانی مدت، آلودگی هوا، افزایش ریز گردها و ... شده است. وی بابیان اینکه از زمان انقلاب صنعتی به بعد انتشار جهانی گازهای گلخانه‌ای منجر به پدیده‌ای به نام گرمایش جهانی Global Warming شده است، عنوان کرد: با افزایش فعالیت صنعت و به دنبال آن آزادسازی بیشتر گازهای کربن دی‌اکسید، متان، نیتروژن دی‌اکسید و گازهای فلوئور دار شاهد افزایش دمای زمین، گرم شدن هوا و ذوب شدن یخ‌های قطبی از سال ۲۰۰۰ تاکنون هستیم. محسنی بندپی بابیان اینکه در تمام استان‌های کشور کم آبی موجب نگرانی مردم شده است، گفت: در پایان مرداد ۱۴۰۰ اعلام شد، حدود ۴۰ درصد میزان بارش به علت افزایش گرما کاهش پیداکرده است. این عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بابیان اینکه تا سال ۲۰۴۰ ایران جزء پرتنش‌ترین مناطق دنیا با تنش آبی بالای ۸۰ درصد خواهد بود، اظهار کرد: منابع آبی کمتر از ۹۰ میلیارد مترمکعب و سرانه آب تجدید پذیر کمتر از ۱۰۰۰ مترمکعب است.
ایران سومین کشور دارای مشعل‌های گاز
وی با اشاره به اینکه ایران بعد از روسیه و عراق، سومین کشور دارای مشعل‌های گاز در جهان است، یادآور شد: ۷ میلیارد مترمکعب گاز از طریق «فلر» هدر می‌رود و مصرف سرانه انرژی در ایران ۲ برابر میانگین جهانی است.
رئیس مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم بابیان اینکه خشکی در ایران یک واقعیت اقلیمی است، افزود: ایران سرزمینی خشک با نزولات بسیار کم است. میزان متوسط بارندگی ۲۲۸ میلی‌متر در سطح کشور است که براساس منابع معتبر مانند وزارت نیرو و فائو روند نزولی بارش‌ها در حد متوسط ۱.۷۵ میلیارد مترمکعب در سال را نشان می‌دهد.
محسنی بندپی بابیان اینکه که سرعت کاهش باران در ۳۰ سال اخیر در حدود چهار برابر بیشتر از سرعت کاهش باران در ۶۰ سال گذشته است، خاطرنشان کرد: این امر نشان از تشدید گرمایش در این۳۰ سال بوده است. وی در ادامه با اشاره به وابستگی منابع آب کشور به برداشت از آب‌های سطحی و آب‌های زیرزمینی که به ترتیب ۴۵ و ۵۵ درصد است، تصریح کرد: ۳۶ درصد مساحت کشور را مناطق فراخشک، ۲۹ درصد را مناطق خشک بیابانی و تنها سه درصد مرطوب، پنج درصد مدیترانه‌ای و هفت درصد را مناطق مرطوب دربر می‌گیرد.
ایران رتبه چهارم فرونشست در جهان
این استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه ۱۸ استان کشور درگیر فرونشست هستند، گفت: استان‌های اصفهان، تهران، کرمان و خراسان رضوی به ترتیب با ۳۱، ۳۰، ۲۴، و ۲۵ درصد دارای بیش‌ترین تعداد(درصد) فرونشست زمین هستند. محسنی بندپی بابیان اینکه فرونشست غالب شهر تهران در مناطق جنوب غربی و مناطق ۱۷ ،۱۸ و ۱۹ شهر تهران رخ‌داده و این پهنه به سمت شرق به خصوص مناطق ۱۰ ،۱۶ و ۲۰ در جنوب تهران در حال گسترش است، یادآور شد: از مقدار ۶۲ میلیون مترمکعب کسری سالانه مخزن دشت تهران - شهریار، مقدار ۴۰ میلیون مترمکعب مربوط به شهر تهران است. وی افزود: بر اساس نتایج بیلان آب زیرزمینی، در شرایط فعلی متوسط کسری حجم مخزن دشت‌های استان تهران معادل ۱۵۰ میلیون مترمکعب در سال تخمین زده‌شده که از این مقدار معادل ۴۰ میلیون مترمکعب مربوط به کسری آبخوان شهر تهران است.
جلوگیری از هدر رفت آب
محسنی بندپی افزود: با فرض جمعیت ۸۵ میلیون نفری ایران، مصرف روزانه تقریبی ۲۲۰ لیتر در شبانه‌روز بر ضریب تبدیل، ۹۰ درصد این مقدار به پساب تبدیل می‌شود، یعنی در مجموع ۱۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون لیتر آب به صورت پساب داریم که می‌تواند پس از تصفیه در کشاورزی، تغذیه آبخوان‌ها و تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی مورداستفاده قرار گیرد. رئیس مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم به دیگر راهکارهای حفاظت از محیط‌زیست پرداخت و گفت: کاهش جنگل‌زدایی و افزایش سرعت تغییر به خودروهای الکتریکی، شیرین‌سازی آب شور دریاهای حاشیه شمالی و جنوبی کشور و استفاده بهینه از آن در سرتاسر کشور، تغذیه مصنوعی آبخوان‌ها و بازچرخانی آب را باهدف تغذیه سفره آب‌های زیرزمینی از موارد حائز اهمیت هستند که هماهنگی بین سازمان‌های مختلف را می‌طلبد.