به نظر شما سیر روابط آمریکا و چین چگونه بوده و آیا میتوان تغییری برای آینده این روابط متصور شد؟
چین و آمریکا سالهاست که باهم روابط خصمانهای داشته و دارند. آمریکا سالها اجاره نداد تا کرسی چین در سازمان ملل به پکن برسد و تایوان را نماینده قانونی و رسمی چینیها میدانست که این توهین بزرگی به چین بود. از طرفی نقشی که چین در حمایت از کره شمالی ایفا کرده ازجمله عوامل تعیینکننده در روابط بین دو کشور است. چین یک کشور کمونیست بود و آمریکا یک دولت لیبرال است این تضاد بزرگی بود و مانع از ایجاد روابط پایدار شده است. در دورهای طولانی و فرسایشی، چین از ویتنام شمالی که در دست کمونیستها بود حمایت میکرد و آمریکا با حمایت از ویتنام جنوبی جنگ و خانمانسوز را ادامه دادند. اما بیشترین نقطه مخالفت چین و آمریکا بر سر منطقه تایوان است. که در ماههای اخیر و به ویژه بعد از حمله روسیه به اوکراین و با احتمال حمله چین به تایوان باز این زخم سر باز زده است. چین این جزیره خود گردان را قلمرو خود میداند ولی روسای جمهور آمریکا با حمایت از تایوان حتی رزمایشهایی در تنگه تایوان انجام داده بودند. به طور کلی هربار پای موضوع تایوان در میان باشد تنش بین روابط چین و آمریکا بیشتر میشود.
تنها انتشار خبر سفر احتمالی نانسی پلوسی به تایوان باعث ایجاد تنش در روابط بین چین و آمریکا است. آیا این سفر انجام میگیرد و در صورت وقوع چه عواقبی خواهد داشت؟
نانسی پلوسی تنها اعلام کرده بود که قصد دارد به تایوان سفر کند. ولی حتی خبر این سفر تنش ایجاد کرده است. پیشتر بایدن درباره این سفر احتمالی گفته بود که از نظر ارتش آمریکا این سفر ایده خوبی نیست. ولی مجالس در کشورهای دموکراتیک بسیار مستقل هستند و نماینده مجلس و بالاتر از آنها، رئیس مجلس از یک مقام دولتی یا نظامی دستور نمیگیرد. استقلال مجالس به رسمیت شناخته شده و خانم پلوسی میتوانست سفرش را به عنوان یک نماینده یا رئیس پارلمان انجام دهد. البته اگر این سفر انجام میشد او بالاترین مقام آمریکایی بود که در سه دهه گذشته به این جزیره سفر کرده است. ولی امروز با توجه به تنش ایجاد شده به نظر میرسد شاید خانم پلوسی هم از تصمیم سفر به تایوان منصرف شده باشد.
در کنار این اختلافات تاریخی شاهد حجم بالایی از همکاریهای اقتصادی دو کشور هستیم. چه نگاه مشترکی بین چین و آمریکا وجود دارد؟
به لحاظ تاریخی، در هر دو کشور اتفاق نظر وجود داشت که حفظ یک رابطه سازنده ارزش تحمل چند اتفاق نامطلوب را دارد. اما به نظر میرسد این نگاه امروز دستخوش تحول شده است و دو کشور در ادامه دادن به وضعیت با ثبات اخیر قاطعیت کمتری دارند. زیرا شرایط اساسی تاثیرگذار بر روابط ایالات متحده و چین تغییر کرده است. تا همین اواخر ایالات متحده در حوزه قدرت نظامی و همینطور قدرت اقتصادی از برتری نسبت به چین برخوردار بود. این موضوع به برقراری روابط پایدار کمک میکرد. اما امروز چین در مسیر تبدیل شدن به اولین قدرت اقتصادی جهان قرار دارد. موضوعی که خوشایند آمریکا نیستبه همین دلیل تنش بین پکن-واشنگتن با گرفته و جو بایدن و شی جینگ پی برای یکدییگر خط و نشان میکشند