در این نشست همایون اسعدیان، تهیه‌کننده و کارگردان که دبیر شورای صنفی نمایش نیز هست به همراه امیرحسین علم‌الهدی کارشناس و پژوهشگر سینما حضور داشتند و نقطه نظرات خود را که بیشتر حول محور اکران و لزوم تغییر استراتژی‌ مدیریت سینما بود، مطرح کردند.

 در شرایط کنونی که مخاطب سینما کاهش یافته و مشکلات در تولید و اکران وجود دارد، آیا باید این نگرانی را داشت که روند نوستالژی شدن در سینمای ایران سریع‌تر به وقوع بپیوندند؟

• علم الهدی: ایران جزو کشورهایی است که سینماروهایش هر سال حداقل و تقریباً ۳۰ دقیقه فیلم در سینما تماشا می‌کنند که امسال احتمالاً این عدد پایین‌تر خواهد آمد. در شرایط فعلی تغییرات تکنولوژی، دنیای متاورس و پلتفرم‌های آنلاین بیشترین تهدید برای سینما هستند. زمانی که تلویزیون وارد عرصه تصویر شد سینما دچار مخاطراتی شد، اما توانست خود را حفظ کند. در ایران با توجه به زیرساخت‌هایی که داریم و اینکه برنامه‌ریزی‌ برای آینده حتی برای ۶ ماه یا یک سال آینده تقریباً غیرممکن است، خیلی نمی‌توان وارد بحث آینده‌پژوهی شد که سینمای ایران در چه موقعیتی قرار می‌گیرد ولی اگر قرار بر تغییر ساختارها باشد، قطعاً درگیر خطرات ویژه خواهد شد.

• اسعدیان: اتفاقاً به نظرم باید به آینده فکر کنیم و آن را هم در نظر داشته باشیم چون سینما شغل ماست و حداقل از جهت نگرانی برای شغلمان باید نگران آینده باشیم. بااین‌حال من هم مثل آقای علم‌الهدی معتقدم که مناسبات ما با دیگر کشورها فرق دارد. یکی از سرگرمی‌های مردم ما سینما رفتن است و به‌ویژه با پردیس‌هایی که در حال شکل‌گیری و رونق هستند آداب خاص‌تر و جدیدتری راه می‌افتد؛ یعنی برای خرید بروند، غذایی بخورند و بعد هم فیلم ببیند. تا وقتی چنین وضعیتی وجود دارد سینما حداقل در کشور ما می‌تواند تا حدی خود را از کشورهای اروپایی و آمریکایی جدا کند و رشد تکنولوژی آنجا، ما را ناگهان نابود نخواهد کرد، همان‌طور که رشد VOD ها در دوران کرونا -که قرار بود در مدت ۱۰ سال اتفاق بیفتد - پس از بازگشایی سینماها با کمی تأخیر، نتوانست جلوی فعالیت سینماها و یا جای آن را بگیرد. سینما می‌تواند جای خود را حفظ کند و حتی رشد داشته باشد، اما بایستی در زمانه خود تعریف شود نه اینکه تعریف پنج یا ۱۰ سال قبل را برای آن داشته باشیم. اگرچه سینما در شرایط اقتصادی امروز در ته سبد اقتصادی خانواده‌ها قرار می‌گیرد و گاهی حتی به بیرون از سبد هم پرت می‌شود، اما هنوز با کیفیت فیلم‌ها و ایجاد شرایطی ویژه در سالن‌های سینما برای علاقه‌مند کردن مردم، می‌توان برای قشرهایی، سینما را در گوشه‌ای از سبد خانواده حفظ کرد. ما نیاز به عزم و جسارت داریم که ببینیم آیا شیوه اکران ما الان درست است؟ آیا شیوه‌هایی وجود دارد که مردم را به سینما جذب کند تا از این فضا لذت ببرند؟ به نظر من شدنی است فقط باید از این سنت‌گرایی دست برداریم.

• علم الهدی: یک نکته مهم در ادامه این بحث اینجاست که از پلتفرم‌ها نمی‌توان گذشت و باید ببینیم رابطه پلتفرم‌ها و سینما چگونه تعریف می‌شود. مثلاً اکران آنلاین تقریباً یک اتفاق نوظهور در ایران است و چیزی به اسم اکران آنلاین در سینمای جهان و در پلتفرم‌هایی مثل نتفلیکس نداریم. این نوع اکران از نظر تولیدکننده‌های سینما در ایران یک حُسن است و از نظر سینمادارها یک عیب.
به نظر من با توجه به آنچه در پنج ماه اول امسال دیدیم، فارغ از بحث اقتصادی و اینکه حدود هشت میلیون مخاطب نسبت به مدت مشابه در سال ۹۸ کم داریم، یکی از دلایل افت مخاطب در سینما این است که هنرپیشه‌هایی که مردم عادت کرده‌ بودند فقط در سینما ببینند، الان به راحتی و مداوم روی صفحه تلویزیون خود می‌بینند چه جذابیتی دیگر باید داشته باشد؟ برای همین به نظر می‌رسد ما در صنعت تصویر به یک رگولاتوری به معنای خِرد کلی احتیاج داریم تا هر کسی هر کاری دلش خواست، انجام ندهد. البته می‌دانم که پول تعیین‌کننده است و شاید به من هنرپیشه هم اگر پول خوبی بدهند در هر اثری بازی کنم و این فارغ از این است که ببینیم یک هنرپیشه چه تعهدی به سالن‌های سینما دارد.
تمام این‌ها در حالی است که از سال ۹۲ تاکنون بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ پرده به ناوگان سینمایی ایران اضافه شده است و ما از ۳۰۰ پرده به ۶۵۰ پرده رسیدیم. یکی از دلایل این رشد، افزایش فروش از ۳۰ میلیارد تومان در سال ۹۲ به حدود ۳۰۰ میلیارد تومان در سال ۹۸ بود و اگر امسال هم شرایط سال ۹۸ را داشتیم به عدد خیره‌کننده ۸۰۰ میلیارد تومان در فروش سینماها می‌رسیدیم که متأسفانه نداریم. ما امسال نهایتاً بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان فروش خواهیم داشت آن هم با افزایش ۵۰ درصدی قیمت بلیت‌ها.

• اسعدیان: به نظرم آینده صنعت تصویر با VOD هاست و این به معنای نابودی تلویزیون یا سالن‌های سینما نیست، بلکه به این معناست که سینما باید شکل تازه‌ای به خودش بگیرد. این ربطی به ما هم ندارد و یک مسئله جهانی است. قرار هم نیست به جنگ با تکنولوژی برویم، ضمن اینکه برخورد با رقیب هم نباید حذفی باشد، مثل کاری که تلویزیون در حال انجام آن است و به‌جای رقابت، آن‌ها را تعطیل یا قدشان را کوتاه می‌کند تا هم‌قد خودش شوند. نباید انتظار داشته باشیم سینما چنین کاری را با VOD ها کند. ما نمی‌توانیم برای بازیگران مانع ایجاد کنیم که در VOD ها بازی نکنند. ما در سینما می‌توانیم بازیگر جدید و مخاطب پسند اضافه کنیم، سوژه‌هایی را باید مطرح کنیم که VOD ها توان مطرح کردن آن را نداشته باشند چرا اهمیت قصه و سوژه را باور نداریم؟ مشکل ما بیشتر در همین بحث قصه و سوژه است.
مسئله این است که چرا فکر می‌کنید تماشاگر فقط با بازیگر جذب می‌شود؟ چرا روی قصه‌ها سرمایه‌گذاری نمی‌کنید؟ یک زمانی تلویزیون می‌خواست با سینما مقابله کند، بازیگران سینما را دعوت کرد و رقم‌ دستمزدشان را بالا برد. راه افزایش دستمزد بازیگران را تلویزیون باز کرد و حالا VOD ها هم در حال انجام این کار هستند. من قطعاً معتقدم که به بن‌بست می‌رسند چون یک روزی دخل‌وخرج آن‌ها هم باهم جور نمی‌شود. من معتقدم تنها راه در رقابت است.