امان الله قرائی مقدم

جامعه شناس

پلیس در هر کشوری مظهر قدرت آن جامعه است. پلیس وظایف متعددی دارند و از این جهت به بخش های مختلفی تقسیم می شود. اما بیشترین وظایف این نیرو ها در سطوح امنیتی، نظامی و انتظامی تعریف شده است. پلیس ایران بخش های خدماتی و فرهنگی نیز دارد که در مقایسه با حوزه های امنیتی و نظامی از توسعه کمتری برخوردار است.

با توجه به وظیفه ذاتی پلیس که اعمال نظم و قانون در جامعه است، عاقلانه نیست که موضوعات مبتنی بر باورهای دینی یا مسائل تربیتی و فرهنگی را به این مجموعه سپرد. زیرا این مجموعه به ذات در برابر مسئولیت های محول شده برخوردی قهری و امنیتی دارد.

درحالیکه دربرابر مسائل مبتنی بر باور های دینی مردم نباید برخوردی تند و قهر آمیز داشت. مثال برجسته نگارنده در رابطه با گشت ارشاد و حواشی ماموریت پلیس در رابطه با حجاب است.

بخش قابل توجهی از اتفاقاتی که اخیرا درباره حجاب رخ داده نشان دهنده همین مساله است. عدم شناخت کافی از اهداف و وظایف نیروهای نظامی منجر شده مسئولیت امر به معروف و نهی از منکر که ذاتا دستوری دینی است به نیرو های نظامی سپرده شود.

سوال این است که چرا باید توان و ظرفیت نیروهای آموزش دیده پلیس کشور به جای مقابله با مظاهر جرم و خشونت در ماجرا های پر هزینه ای مثل برخورد با بد حجابی تلف شود؟! حجاب موضوعی فرهنگی و دینی است و سپردن چنین ماموریت هایی به نیروهای نظامی ضمن صرف کردن انرژی پلیس در مسیری خلاف وظایف ذاتی اش، موجب خدشه دار شدن اعتبار پلیس در سطح جامعه می شود.

با گذاشتن بار امر به معروف بر دوش پلیس، مردم خاطره خوبی از نیروهای انتظامی در ذهن خود ثبت نمی کنند. درحالی که بخش های بزرگی در حوزه علمیه و یا در آموزش و پرورش متولی هدایت دینی جامعه، اجرای اصل امر به معروف و متولی آموزش و تربیت دین محور هستند.

همانطور که طی چند دهه عملکرد نیروی انتظامی در زمینه حجاب نشان داد که نه تنها پلیس پیشرفتی در این خصوص نداشته بلکه جامعه در روندی تدریجی به قانون گریزی در خصوص رعایت حجاب و همچنین به نارضایتی از نیروی انتظامی رسیده است. امروز اعتراضات به جا و انتقادات سازنده متوجه اصل شرعی حجاب نیست.

بلکه ناظر بر نیروی انتظامی و عملکرد این مجموعه در قالب گشت ارشاد است. وقت آن رسیده که بپذیریم سپردن این ماموریت به پلیس کاری نسنجیده بوده و بهتر است گشت ارشاد متوقف شود. نیروی انتظامی می‌ توانستند از ابتدای امر وظیفه نظارت بر اجرای حکمی شرعی را به نهاد‌های ذی صلاح واگذار کند و وظایف ذاتی خود در مسیر تامین امنیت را پیگیر باشد.