هر چند وقت یک‌بار خدمات اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به کشور جدیدی راه پیدا می‌کند، بااین‌حال تا به امروز کاربران در ایران نتوانسته‌اند آن را تجربه کنند؛ اما حالا ایلان ماسک مدیرعامل اسپیس ایکس گفته این شرکت برای ارائه خدمات استارلینک در کشورمان، درخواست معافیت از تحریم‌ها را خواهد داد.
ایلان ماسک روز دوشنبه در توییتی مدعی شد که با ارائه خدمات استارلینک در قطب جنوب، حالا این سرویس در تمام قاره‌ها فعال است. زیر همین توییت کاربری از ایلان ماسک پرسیده که آیا از نظر فنی امکان ارائه خدمات استارلینک به کاربران ایرانی وجود دارد یا خیر. مدیرعامل اسپیس ایکس در پاسخ به این سؤال گفته استارلینک خواستار معافیت از تحریم‌ها خواهد شد: «استارلینک در این زمینه خواستار معافیت از تحریم‌ها علیه ایران خواهد شد.»
اینترنت ماهواره‌ای استارلینک چیست؟
اینترنت ماهواره‌ای بیشتر در مواردی به کار می‌رود که دسترسی معمولی به اینترنت (کابلی، فیبر نوری، دایال-آپ و بی‌سیم) امکان‌پذیر نیست یا از کیفیت پایینی برخوردار است. استارلینک، برنامه پر سروصدای استارت‌آپ فضایی اسپیس‌ایکس، یک منظومه ماهواره‌ای به‌حساب می‌آید که برای فراهم آوردن اینترنت راه‌اندازی شده است. این صورت فلکی از هزاران ماهواره کوچک در مدار پایینی زمین تشکیل شده است که در ترکیب با فرستنده و گیرنده‌های زمینی کار می‌کنند.
این پروژه ایده اصلی ایلان ماسک، میلیاردر علاقه‌مند به فضاست. هدف آن فراهم کردن پوشش گسترده اینترنت با پرتاب هزاران ماهواره کوچک به مدار نزدیک زمین است؛ این پروژه می‌تواند انقلابی در دسترسی به اینترنت پرسرعت در سراسر جهان ایجاد کند و با اتمام آن بسیاری از افراد جهان می‌توانند با کمترین تأخیر و به راحتی به اینترنت دسترسی پیدا کنند.
به گزارش همشهری آنلاین، استارلینک مجموعه‌ای متشکل از هزاران ماهواره است که به دور زمین و با فاصله‌ای بسیار نزدیک‌تر به زمین، یعنی ۵۵۰ کیلومتری می‌چرخند و کل کره زمین را پوشش می‌دهند. ازآنجایی‌که ماهواره‌های استارلینک در مدار پایینی قرار دارند، تأخیر در آنها به‌طور قابل‌توجهی کمتر است؛ حدود ۲۰ میلی‌ثانیه در مقابل ۶۰۰ میلی‌ثانیه. تا ۱۹ سپتامبر (۲۸ شهریور) مجموع ماهواره‌های پرتاب‌شده اسپیس‌ایکس به ۳ هزار و ۳۴۷ عدد رسیده است که از این تعداد، ۲۴۹۴ ماهواره در حال سرویس‌دهی هستند. گوگل اعلام کرده است که به احتمال فراوان در سیستم‌عامل اندروید ۱۴ که سیستم‌عامل بعدی این شرکت خواهد بود، امکان اتصال به اینترنت ماهواره‌ای نیز لحاظ خواهد شد. از سوی دیگر به‌غیراز اپل، شرکت‌های هواوی و سامسونگ نیز برنامه‌هایی را در این خصوص آغاز کرده‌اند.
هشدار روسیه به ایلان ماسک
ماجرای اینترنت ماهواره‌ای استارلینک این روزها در صدر اخبار فناوری است و هر روز جنبه‌ای تازه از آن در معرض توجه قرار می‌گیرد. در جریان جنگ اوکراین برای نخستین بار به شکل جدی امکان استفاده از این تکنولوژی در معرض آزمایش قرار گرفت و واکنش روسیه نشان می‌دهد که از این آزمایش سربلند بیرون آمده است. دیپلمات‌های روسیه در سازمان ملل به شکل غیرمستقیم حتی صحبت از منهدم کردن ماهواره‌های ایلان ماسک کردند.
اینترنت استارلینک جلوی محدودیت‌ها را می‌گیرد
در ایران از زمان مطرح شدن طرح صیانت بحث امکان استفاده از این فناوری جدید مطرح شده است. برای نمونه محمدجواد آذری‌جهرمی وزیر پیشین ارتباطات درباره فعال شدن اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در اوکراین در شبکه اجتماعی خود نوشت: «امروز در فضای مجازی مؤلفه‌ی «قدرت» با ارائه خدمت بهتر به مردم حاصل می‌شود. اگر شما خدمت مناسب (البته مناسب از دیدگاه مردم) برای آنها فراهم نکنید، دیگران خواهند کرد.»
ایلان ماسک تا پیش‌ازاین درباره احتمال ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران سکوت کرده بود و عملاً این احتمال نزدیک به صفر دیده می‌شد؛ اما در توییت جدید صحبت از امکان ارائه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در صورت اجازه دولت آمریکا به میان آمده است.
اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در کدام کشورها فعال است؟
طبق گفته ایلان ماسک قطب جنوب، آسیا و آفریقا به سرویس پهنای باند ماهواره‌ای اسپیس ایکس متصل می‌شوند. به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، با اضافه شدن ایستگاه مک مردو در قطب جنوب، اسپیس ایکس می‌گوید که سرویس اینترنت پهنای باند استارلینک مبتنی بر مدار آن اکنون به تمام هفت قاره می‌رسد.
ایلان ماسک روز یکشنبه در توییتی اعلام کرد که سرویس اینترنت پرسرعتی که از مدار پایین زمین هدایت می‌شود، به سراسر جهان دسترسی می‌دهد. این سرویس اخیراً در آفریقا فعال شده و از موزامبیک و نیجریه شروع به کار کرده است و تا پایان سال در فیلیپین برای شروع ورود به جنوب شرقی آسیا عرضه می‌شود. همان‌طور که خود ماسک اشاره می‌کند، این سرویس حتی در پایین‌ترین سطح جهان توسط دانشمندان در قطب جنوب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
استارلینک مدتی است در استرالیا، نیوزلند و تعدادی از کشورهای قاره آمریکا و اروپا فعال بوده است.
قابل‌توجه است که اینترنت ماهواره استارلینگ در بزرگ‌ترین کشور روی زمین، روسیه، فعال نشده است. اسپیس ایکس در اوایل سال جاری، اندکی پس از حمله روسیه، استارلینک را در اوکراین فعال کرد. هزاران گیرنده استارلینک نیز به اوکراین فرستاده شده‌اند تا مناطق جنگ‌زده را متصل نگه دارند. ماسک همچنین گزارش داده است که استارلینک موفق شده است در برابر تلاش‌های روسیه برای مسدود کردن آن مقاومت کند. در حال حاضر بیش از ۳۰۰۰ ماهواره استارلینک در مدار هستند و اسپیس ایکس به اضافه کردن حداقل هزار ماهواره دیگر تحت مجوز فعلی کمیسیون ارتباطات فدرال ایالات‌متحده ادامه خواهد داد. این شرکت ابراز تمایل کرده است که این ابر صورت فلکی را به ۵۰۰۰۰ ماهواره افزایش دهد. ماسک در ماه ژوئن از طریق توییتر فاش کرد که اشتراک استارلینک به نیم میلیون نفر نزدیک شده است.