به نظر شما علت اصلی اعتراضات اخیر در کشور چیست؟
بر اساس بررسی ها و پایش هایی که صورت گرفته در سال های اخیر چند دسته نارضایتی انباشته شده وجود دارد که حادثه مهسا امینی جرقه ای شد تا نارضایتی ها بروز پیدا کند
دسته ای از نارضایتی ها طبقه متوسط یعنی بخش فرهنگی جامعه است که مدت هاست نسبت به جریان اصولگرایی احساس همدلی ندارد.زیرا مطالباتش بر زمین مانده است.
بخش دیگر،فعالان سیاسی هستند که در اکثر انتخابات از رقابت برابر با جریان رقیب حذف شدند.خصوصا در انتخابات مجلس یازدهم و انتخابات ریاست جمهوری سال 1400 با نظارت استصوابی کنار گذاشته شدند.
همچنین بخش دیگر معترضان مطالبات اقتصادی دارند که توسط حاشیه نشین ها بیان می شود.تورم،گرانی،بیکاری و در کل مشکلات اقتصادی باعث بروز نارضایتی شده است.
در اعتراضات اخیر نیز مسئله بانوان محور مطالبات معترضان شد.بانوانی که خواسته های آنها با بی توجهی و بی مهری مدت هاست که روبه روست.از مسئله ورود بانوان به ورزشگاه گرفته تا مواخذه دختران جوان توسط گشت ارشاد اعتراضاتی را در پی داشته که باعث انباشت آن شده است.به طور مثال در چند ماه گذشته چند اشتباه که توسط گشت ارشاد رخ داد باعث بازتاب گسترده در فضای مجازی و رسانه ها شد.این اتفاقات جامعه را شارژ کرد و باعث شد که ماجرای مهسا امینی جرقه ای به آن بزند.
به نظر شما علت خشم معترضین در اعتراضات اخیر چه بود؟
استنباط بنده این است که اعتراضات نسبت به سال 98 از خشم کمتری برخوردار بود و تخریب کمتر بود.حتی به نظر می آید یک عقلانیتی پشت پرده اعتراضات اخیر بود.به طور مثال قشر دانشجو که تقریبا یک دهه بود در کما به سر می برد و به مسائل سیاسی اجتماعی ورود نمی کرد امروز اعتراض می کند.
قشر فرهنگی و هنرمندان که بعد از انتخابات 96 دخالتی در مطالبات مردمی نداشتند به عرصه آمدند و بعضا صدای مردم شدند.
به نظر می آید با گسترش فضای ارتباطات مانند اتاق های کلاب هاوس چند تفاوت بین اعتراضات اخیر با سال 98 وجود دارد.جامعه امروز می داند که برای بیان اعتراضات نباید خشونت به خرج داد و اموال عمومی را نباید تخریب کرد.خشونت و تخریب باعث می شود تا نیروهای امنیتی با آن برخورد کنند.رفتارهایی مانند کشیدن چادر از سر یک خانم که محکوم است اما می تواند مورد سو استفاده قرار گیرد.
نیروهای امنیتی به لحاظ قانونی مجاز به برخورد خشن با معترضان نیستند بلکه تاجایی مجاز هستند که مانع تخریب و درگیری فیزیکی شوند.
فضای مجازی در کاهش تخریب اموال عمومی در جریان اعتراضات نقش پر رنگی داشت.خوشبختانه در اعتراضات اخیر اگر کسی دست به تخریب اموال عمومی میزد مورد مواخذه معترضین قرار می گرفت.
به نظر شما پس از پایان اعتراضات جامعه چگونه خواهد بود؟
پس از اعتراضات سال 96 و 98 گفته شد که باید صدای معترضان شنیده شود.
متاسفانه در بدنه دولت تلاش می شود صدای معترضین شنیده نشود یا حداقل به فراموشی سپرده شود.
دوره اعتراضات تا دولت قبل 10ساله بود در حالی که امروز در دولت سیزدهم فرکانس اعتراضات ماهانه صادر می شود.اگر حوادث متروپل خوزستان،تجمع بازنشستگان،کارگران و معلمان را در نظر بگیریم به طور متوسط ماهانه معترضان به کف خیابان آمده اند.در دولت فعلی اولین بار در طول تاریخ انقلاب کارمندان قوه قضاییه اعتراض کردند،این مسئله سابقه نداشته است.
متاسفانه مطالبات معترضان یا حل نمی شود و یا امید به حل شدن آنها هر روز رو به کاهش است.به همین دلیل جوانان تحصیلکرده به دنبال مهاجرت هستند.
بنابراین اگر به مطالبات معترضان توجه نشود باید منتظر عواقب آن هم بود.رسانه ملی یک هفته میزگرد تشکیل می دهد و از نخبگان و اصلاح طلبان دعوت می کند اما پس از پایان اعتراضات دوباره به تنظیمات کارخانه بر میگردد و مهمانان همیشگی خود را با یک رویکرد مشخص دعوت می کند.
اگر در اعتراضات سال 98 فقط قشر حاشیه نشین به خیابان آمدند امروز گروه های دیگری از جامعه به سیاست ها معترض هستند.
اینکه دانشگاه تعطیل و فضای مجازی بسته شود پاک کردن صورت مسئله مطالبات است.