کاهش فروش نفت
به گزارش تجارت نیوز، بر اساس گزارش موسسه کپلر ذخایر نفتی ایران در حال کاهش است. این ذخایر در خشکی با کاهش شش میلیون بشکه طی سه ماه گذشته (ژوئن، ژوئیه و اوت) ۵۰ میلیون بشکه شد. همچنین در دریا با کاهش ۱۴ میلیون بشکه‌ای از ۱۰۷ میلیون به ۹۳ میلیون بشکه نزول کرد.
در مجموع شاهد کاهش ۲۰ میلیون بشکه از ذخایر نفتی هستیم که روانه بازار شده است. همچنین یک شرکت تحلیل تجارت دریایی نفت به نام «پترولجستیک» از افزایش صادرات نفت ایران در ماه ژوئن خبر داد که به نظر میرسد از همین منابع باشد. وزیر نفت ایران در ماه‌های گذشته بارها به افزایش صادرات و افزایش درآمدهای نفت اشاره کرده است. جواد اوجی؛ اما درباره قیمت نفت صادراتی ایران و نحوه وصول مبالغ آن توضیحی ارائه نداد. این در حالی است که پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین، مسکو با تخفیف‌های ویژه‌ای نفت خود را به مشتریان ایران عرضه کرده و می کند.
پرداخت یارانه پنهان به چینی‌ها
پیش از این علی ماجدی، تحلیلگر ارشد حوزه انرژی، به تجارت نیوز اعلام کرد که منابع غیررسمی میزان این تخفیف را تا بیش از ۴۰ دلار تخمین می‌زنند. اما آیا تخفیف ایران به مشتریانی نظیر چین و هند بیش از این رقم است که آمار صادرات نفت ایران رو به افزایش است؟ با توجه به تداوم تحریم‌ها به نظر میرسد که دولت ایران بدین شکل منابع کشور را به صورت یارانه پنهان در اختیار چینی‌ها می‌گذارد.
میزان صادرات نفت به چین
بر اساس بررسی‌ها، ایران طی سه ماه گذشته روزانه ۹۰۰ هزار بشکه نفت صادر کرده است. این در حالی است که صادرات نفت ۴۶۱ هزار بشکه در روز برآورد شده بود. مقصد ایران برای صادرات نفت کشور چین است. رویترز طی گزارشی اعلام کرد چین در خردادماه در یک‌بار خرید دو میلیون بشکه نفت از ایران وارد کرد. این محموله توسط نفت‌کش شرکت ملی نفت ایران ارسال شد. گمانه زنی‌ها حاکی از آن است که دولت چین از ابتدای میلادی سه محموله نفت از ایران وارد کرده است. در این گزارش آمده است که ایران در ماه‌های ژوئن و ژوئیه صادرات نفت خود را با ارائه تخفیف بیشتر از آنچه روسیه به چین می‌دهد ارائه می‌کند. پس انتظار افزایش صادرات دور از انتظار نیست.
تأثیر صادرات نفت بر بازارهای مالی
سایت آمریکایی واشینگتن فری بیکن فروردین ۱۴۰۱ به این مسئله اشاره کرد که با وجود افزایش صادرات نفت ایران به چین و چشم‌پوشی‌های آمریکا از این موضوع در راستای مذاکرات برجام، درآمد حاصل از فروش نفت ایران چه می‌شود و در صورت وصول مطالبات، چرا بر بازار ارز ایران تأثیر مثبت نداشته است؟ یکی از عوامل اصلی در تغییر قیمت دلار، صادرات نفت بود. در همین راستا ایران همواره برای افزایش صادرات و درآمدهای حاصل از آن تلاش کرده و می‌کند. بلومبرگ درباره همبستگی گزارش داده که افزایش صادرات نفت و درآمدهای نفتی می‌تواند بر بازار ارز و طلا در ایران تأثیر بگذارد و نرخ ارز را کاهشی کند.
تخفیف 30 درصدی
گمانه زنی ها در خصوص شرایط فروش نفت ایران به کشورهایی همچون چین مطرح است که شامل تخفیف ۳۰ درصدی، شرایط بازپرداخت دوساله، بازپرداخت بدهی نفتی چین به ایران به یوآن است و امکان پرداخت یک‌سوم مبلغ به شرط صدور کالا در چین است.
نحوه پرداخت قیمت نفت توسط چین
مرتضی بهروزی فرد، کارشناس ارشد حوزه انرژی، به تجارت نیوز گفت: ازآنجایی‌که زمستان در پیش است کشورهای متقاضی نفت اقدام به خرید و ذخیره انرژی می‌کنند. چین نیز به عنوان اصلی‌ترین مشتری ایران در همین راستا اقدام می کند. او درباره وصول درآمدهای حاصل از صادرات نفت ایران توضیح داد: این موضوع محرمانه است اما با توجه به وضعیت اقتصادی، تورم و هزینه‌ها می‌توانند گمانه زنی‌ها از عدم وصول فروش نفت به صورت دلار را مطرح می کند. یکی از فرضیه‌‌ها برای وصول درآمدهای حاصل از صادرات نفت به چین را می‌توان تهاتر و پرداخت به صورت یوان دانست. وی ادامه داد: پیش از سال 97 ایران روزی ۲٫۵ میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد و از همین طریق بخش زیادی از هزینه‌های دولت تأمین می‌شد. اما در حال حاضر با وجود محدودیت‌های بازار انرژی دولت مجبور به تأمین هزینه‌های خود از طریق مالیات و فروش ارزان نفت شده است. بهروزی فرد درباره فروش نفت با تخفیف ۳۰ درصدی توضیح داد: باوجودآنکه روسیه هنوز مشمول تحریم‌های ثانویه نشده است این کشور نفت خود را با تخفیف ۴۰ دلاری در هر بشکه روانه بازار می‌کند. در این شرایط از ایران باوجوداین تحریم‌ها انتظار تخفیف به مراتب بالاتری می‌رود.
ضرورت تعامل با غرب
بهروزی فرد کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: ایران با دنیا و حتی آمریکا باید تعامل کند. در حال حاضر صنعت نفت کشور محتاج ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیارد دلار سرمایه است. این درحالی است که ادعای وزارت نفت از نصف این ارقام فراتر نمی‌رود. حال اگر برجام هم احیا شود و ایران بتواند سالی ۹۰ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته باشد باز در کوتاه مدت امکان تأمین مالی از محل درآمد نفت را نخواهد داشت. بنابراین ما نیازمند تعامل با دنیا و آمریکا هستیم.
ارزان فروشی 30 هزار میلیاردی
اگر رقم تخفیف 6 تا 7 دلاری بجای تخفیف ۳۰ درصد را در نظر بگیریم، نفت ایران با متوسط صادرات روزانه نیم میلیون بشکه، سالانه با حدود ۳۰ هزار میلیارد ارزان‌فروشی، معادل ۱۰ ماه پرداخت یارانه نقدی کل جمعیت یارانه بگیر و بخش بزرگی از درآمد مالیاتی کشور، به جیب چین می رود. با این حساب فروش نفت با این حجم از تخفیف توجیه اقتصادی دارد؟