حسن هانی زاده، تحلیلگر روابط بین الملل و استاد دانشگاه
متاسفانه آژانس بین المللی انرژی اتمی به جای کمک به کشور های رو به رشد برای دستیابی به فن آوری صلح آمیز هسته ای، با در پیش گرفتن نگاهی دوگانه نسبت به بهره گیری کشور ها از فن آوری هسته ای، سیاسی کاری را در پیش گرفته اند.
تا جاییکه اخیرا رد پای لابی های رژیم صهیونیستی به آژانس بین المللی اتمی ختم شده است. نهادی که باید جنبه نظارتی داشته باشد در برابر وجود 200 کلاهک هسته ای در اسرائیل چشم بسته و سکوت اختیار کرده است.
اسرائیل در محدوده جغرافیایی به وسعت یکی از استان های کشورمان یازده نیروگاه هسته ای دارد و ضمن تهدید امنیت جهان و کشورهای منطقه به مشکل محیط زیستی منطقه تبدیل شده است. اما نه آژانس و نه قدرت های جهان و نه قدرت های منطقه هیچ کدام اشاره ای به این موارد ندارند.
اسرائیل سالانه 30 تن تفاله های ناشی از پلوتونیوم را در مقابل چشمان جامعه جهانی به شرق دریای مدیترانه می ریزد، آژانس به خوبی از این فاجعه زیست محیطی با خبر است، ولی همچنان سکوت اختیار کرده است. این در حالی است که در برابر حرکت هسته ای ایران واکنش نشان می دهند و فعالیت صلح آمیز را به نوع دیگری تفسیر می کنند و همواره انگشت اتهام زنی را به سمت ایران نشانه گرفته اند. همین موارد کافی است که بگوییم قدرت های بزرگ دنیا تمایلی به دستیابی ایران به فن آوری های نوین هسته ای ندارند.
اگرچه در سال 2015 توافق برجام بعد از دوره ای طولانی و نفس گیر از انواع مذاکرات حقوقی، سیاسی، اقتصادی و فنی به امضا رسید. اما خروج آمریکا از این قرارداد بین المللی نشانه ای از اراده غرب برای عدم دستیابی ایران به فنآوری های نوین و جلوگیری از رشد و توسعه علمی و اقتصادی کشور توسط قدرت های بزرگ جهان است.
پرسش این است که کدامیک از کشور های امضا کننده برجام بعد از خروج آمریکا به تعهدات خود در قبال ایران از جمله اجازه دستیابی کشورمان به فناوری و تکنولوژی های روز عمل کرده اند؟!
پس باید گفت که اجماعی جهانی برای جلوگیری از پیشرفت ایران وجود دارد. دستیابی ایران به انرژی صلح آمیز هسته ای، کابوس قدرت های بزرگ جهان است.اجماع جهانی برجام را بی اثر و بی حاصل کرده است. در آخرین دور مذاکرات نیز ورود لابی های صهیونیستی به پشت پرده مذاکرات و فشار بر مذاکره کنندگان به وضوح قابل مشاهده بود تا جایی که مذاکرات وین سرانجامی نداشت.
عربستان سعودی با استفاده از نفوذ خود در منطقه به دنبال ایجاد اجماعی بر علیه ایران است. یکی از اهدافی که سعودی ها دنبال کرده و می کنند به نتیجه نرسیدن گفت و گو های برجام بوده و هست. این درحالی است که عربستان امروز به دنبال دستیابی به انرژی هسته ای است.
آمریکا در منطقه زهران نیروگاهی برای تولید برق ساخته و عربستان سعودی از انرژی هسته ای بهره مند می شود. فرانسه قرارداد ساخت چندین نیروگاه هسته ای برای امارات را امضا کرده است. وضعیت اسرائیل از نظر دسترسی به تسلیحات اتمی و نیروگاه های هسته ای بر دنیا مشخص است.
ولی در نقطه مقابل تمامی این کشور ها با تمام توان سیاسی و اقتصادی و تبلیغاتی خود سعی دارند جلوی دستیابی ایران به انرژی صلح آمیز هسته ای را بگیرند. کشور های حاشیه خلیج فارس اگر چه در ظاهر به روشنی از اهداف و آرزوهای خود درباره ایران صحبت نمی کنند اما از تبدیل شدن ایران به کشوری عقب افتاده استقبال می کنند. چین و روسیه نیز در ادامه داشتن وضعیت فعلی ایران منافعی دارند.
رفتار های این دو کشور نشان می دهد که بیشتر مایلند ایران همواره در حال مذاکره باشد تا اینکه مذاکرات ایران و غرب در خصوص انرژی اتمی به نتیجه مطلوبی برسد! سیاست های این دو کشور در خصوص برجام شفاف نیست. کشور های اروپایی تحت تاثیر ایالت متحده مایل نیستند ایران در زمینه هسته ای پیشرفت و دستآوردی داشته باشد. آمریکا از اساس مخالف موجودیت جمهوری اسلامی ایران است و با هر جریانی که در مسیر رشد و پیشرفت ایران باشد، مقابله می کند.