عضو هیئت‌مدیره اتحادیه مشاوران املاک گفت: در این فصل از سال با کمبود عرضه مواجه هستیم و نه‌تنها در این مدت ساخت‌وساز افزایش پیدا نکرده بلکه خبری از وعده‌های دولت درباره نهضت ملی مسکن هم نیست و ازآنجایی‌که در کنار انتظارات تورمی، عرضه به حداقل رسیده شاهد ادامه روند افزایش اجاره‌بها در نیمه دوم سال هستیم.
به گزارش ایلنا، بازار مسکن و اجاره‌بها سال 1401 را با تلاطم قیمت شروع کرد و این افزایش قیمت‌ها در تابستان و در فصل جابه‌جایی مستأجران به اوج خود رسید. اما نکته حائز اهمیت این است که این افزایش قیمت‌ها به ویژه در بخش اجاره معمولاً محدود به یک بازه زمانی مشخص یعنی اواخر بهار تا اواسط شهریورماه می‌شد و به نیمه دوم سال سرایت پیدا نمی‌کرد.
رشد 7 درصدی اجاره‌بها در مهر
برخلاف روال معمول سال‌های گذشته افزایش نرخ اجاره در دو ماه نیمه دوم سال هم ادامه‌دار بود و مستأجران را غافلگیر کرد. بطوریکه گزارش‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد، رشد ماهیانه اجاره‌بها در اردیبهشت ۱.۹ درصد، خرداد ۲.۷ درصد، تیر ۴.۵ درصد، مرداد ۴.۶ درصد، شهریور ۴.۶ درصد و مهر ۷ درصد بوده است.
اثر افزایش نرخ ارز به اجاره‌بها
عبدالله اوتادی، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه مشاوران املاک در گفت‌وگو باخبرنگار اقتصادی ایلنا با اشاره به ادامه روند افزایش نرخ اجاره اظهار داشت: معمولاً در نیمه دوم سال که حجم معاملات و قراردادهای اجاره کاهش پیدا می‌کند، قراردادها با همان قیمت‌های تابستان که پیک نقل و انتقالات مسکن است، منعقد می‌شود اما امسال شروع نیمه دوم سال همراه بود با افزایش نرخ ارز و همین باعث افزایش نرخ اجاره شد. وی ادامه داد: یکی از عوامل مؤثر در تعیین نرخ اجاره، نرخ ارز است و نرخ اجاره همسو با نوسانات بازار ارز حرکت می‌کند و همین افزایش نرخ دلار باعث افزایش انتظارات تورمی می‌شود که به افزایش نرخ اجاره هم دامن می‌زند. اوتادی گفت: امسال هم بازار خرید و فروش مسکن و هم بازار اجاره، نیمه دوم سال را با افزایش قیمت البته شیب ملایم صعودی آغاز کردند و این از اقدامات دولت سیزدهم است که قیمت‌ها در بازار مسکن ماهانه افزایش پیدا می‌کنند.
علل افزایش اجاره‌نشینی
بیت‌الله ستاریان، کارشناس مسکن در گفت‌وگو باخبر آنلاین با اشاره به وضعیت بازار اجاره می‌گوید: زمانی که قیمت مسکن یک‌باره افزایش پیدا می‌کند، گروهی که قبلاً قصد خرید مسکن را داشتند، به سمت بازار اجاره می‌روند و به همین دلیل در فصل غیر اجاره هم نرخ اجاره بالا می‌رود. وی می‌افزاید: درواقع گروهی که قصد خرید مسکن داشتند و در برنامه‌ریزی خرید مسکن بودند، به دلیل افزایش قیمت ملک، دیگر نمی‌توانند خانه بخرند و به سمت اجاره و رهن کامل هجوم می‌آورند.
این کارشناس مسکن تصریح با اشاره به این‌که تعداد خانوارهای اجاره‌نشین کشور در حدود ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر تا ۸ میلیون نفر است، تصریح می‌کند: تقریباً یک‌سوم خانوارهای کشور اجاره‌نشین هستند.
ضرورت تولید مسکن
ستاریان با اشاره به سیاست‌های دولت در بخش اجاره، عنوان می‌کند: هیچ‌یک از سیاست‌های کنترلی و پلیسی در بخش مسکن جواب نمی‌دهد. ما باید برای تولید برنامه‌ریزی کنیم؛ یعنی کالا به‌اندازه کافی در اختیار باشد تا قیمت‌ها کاهش پیدا کند. وی بابیان این‌که ما سیاست و برنامه‌ای در دنیا نداریم که بشود به صورت دستوری در مسکن دخالت کرد، متذکر شد: مسکن کالایی است که دست بخش خصوصی است، یعنی هم تولیدکننده‌اش و هم خریدار آن و هم تأمین‌کننده مصالح و هم سازندگان و هم تأمین منابع مالی‌اش، عموماً در اختیار بخش خصوصی است. حالا چطور دولت می‌تواند در این بخش دخالت کند و برای آن برنامه‌ریزی کند؟ امکان چنین چیزی اصلاً وجود ندارد. این کارشناس بخش مسکن یادآور می‌شود: سیاست‌ها در حد چندروزه یا یکی‌دوماهه امکان دارد که جواب دهد، ولی امکان ندارد به عنوان برنامه‌ریزی درازمدت بتوانیم روی آن حساب کنیم.
حاشیه‌نشینی
ستاریان با پیش‌بینی بازار اجاره در ماه‌های آینده می‌گوید: قیمت اجاره افزایش پیدا می‌کند و این باعث می‌شود که شاهد کوچ اجاره‌نشینی از محلات بالا به سمت مناطق پایین شهر باشیم. درعین‌حال، حاشیه‌نشینی افزایش پیدا کند.
وی با اشاره به سیاست‌های تولید مسکن دولت، عنوان می‌کند: بخش دولتی نمی‌تواند در تولید مسکن دخالت کند، زیرا تولید مسکن دست بخش خصوصی است؛ مگر این‌که بسترسازی کند که متأسفانه در بخش بسترسازی حداقل کارها را انجام داده است.